|
Geologiya va konchilik ishi
|
bet | 4/8 | Sana | 16.05.2024 | Hajmi | 0,87 Mb. | | #238669 |
Bog'liq Ibotov Asliddin(mustaqil ish) 2014-yilda Kazanda (Rossiya) “Трудноизвлекаемие и нетрадиционниезапаси углеводородов: опит и прогнози” mavzusida o’tgan Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyada professor R.X.Muslimov ma’ruzasida quyidagicha ta’kidlagan: “hozirgi vaqtgacha “noan’anaviy” sanalgan zaxiralar endi “an’anaviy” bo’lib qoladi, chunki uglevodorodlarning “an’anaviy” zaxiralari ishlatishning yakuniy bosqichida turibdi”. Shunga bog’liq holda aytish mumkinki, uglevodorodlarning zarur bo’lgan qo’shimcha resurslari odatda noan’anaviy deb yuritiladi. Chunki ulardan energiya olish uchun neft va gazning an’anaviyresurslarinio’zlashtirishda foydalaniladiganidan farq qiladigan texnologiyalar va usullarni qo’llashni talab qiladi. Noan’anaviy resurslar og’ir neftni, asfaltli (bitumli) qumlar yoki asfaltlar, yonuvchislanetslar, mustahkam kollektorlardagi gazlar, ko’mir gazi va gazgidratlarni o’z ichiga oladi. Uglevodorod resurslar yer qa’rida noadatiy fazoviy holatda joylashgan Shunga bog’liq holda aytish mumkinki, uglevodorodlarning zarur bo’lgan qo’shimcha resurslari odatda noan’anaviy deb yuritiladi. Chunki ulardan energiya olish uchun neft va gazning an’anaviyresurslarinio’zlashtirishda foydalaniladiganidan farq qiladigan texnologiyalar va usullarni qo’llashni talab qiladi. Noan’anaviy resurslar og’ir neftni, asfaltli (bitumli) qumlar yoki asfaltlar, yonuvchislanetslar, mustahkam kollektorlardagi gazlar, ko’mir gazi va gazgidratlarni o’z ichiga oladi. Uglevodorod resurslar yer qa’rida noadatiy fazoviy holatda joylashgan Og’ir neft va tabiiy bitumlar. Yuqori qovushqoq og’ir neftlar va tabiiy bitumlar zaxiralari jahonning neft qazib chiqaradigan davlatlarini neft sanoatining muhim xomashyo bazasi hisoblanadi. Aksariyat mutaxassislarning baholashlarga ko’ra ularning zaxiralari 790 mlrd. tonnadan 1 trln. tonnagacha, bu taxminan 162 mlrd. tonnani tashkil etadigan, past va o’rta qovushqoq neftning qoldiq olinadigan zaxiralaridan 5-6 barobar ko’p. Bu ko’rsatkich yengil va past qovushqoq neft zaxiralaridan ahamiyatli darajada yuqori.
|
| |