|
To'qimachilikdan foydalanishda ekologik muammolar
|
| bet | 7/8 | | Sana | 22.05.2024 | | Hajmi | 2,32 Mb. | | #249926 |
Bog'liq GLOBAL TEXTILETo'qimachilikdan foydalanishda ekologik muammolar
Formaldegid qoldiqlari va ba'zi og'ir metall komplekslari (ularning aksariyati inert) bo'yalgan matolarni kiygan odamlarda terining tirnash xususiyati va sezgirligini keltirib chiqarishi uchun etarli bo'lishi mumkin.
Mebel va pardalar uchun ishlatiladigan gilam va matolardagi formaldegid va qoldiq erituvchilar bir muncha vaqt davomida asta-sekin bug'lanishda davom etadi. Konditsioner tizimi havoning katta qismini tashqi muhitga chiqarishdan ko'ra aylanib yuradigan muhrlangan binolarda, bu moddalar binoning boshqa joylarida
muhokama qilinganidek, binoda yashovchilarda simptomlarni keltirib chiqaradigan darajada yuqori darajaga yetishi mumkin. Entsiklopediya.
Matolarning xavfsizligini ta'minlash uchun Britaniya/Kanada kiyim-kechak sotuvchisi Marks va Spenser o'zlari sotib oladigan kiyimlarda formaldegid uchun cheklovlar o'rnatish orqali yo'l oldi. O'shandan beri boshqa kiyim-kechak ishlab chiqaruvchilari, xususan, Qo'shma Shtatlardagi Levi Strauss ham xuddi shunday yo'l tutishdi. Bir qator mamlakatlarda bu cheklovlar qonunlarda rasmiylashtirilgan (masalan, Daniya, Finlyandiya, Germaniya va Yaponiya) va iste'molchilarning ma'lumotiga javoban mato ishlab chiqaruvchilari ekodan foydalanish imkoniyatiga ega bo'lishlari uchun ixtiyoriy ravishda bunday cheklovlarga rioya qilishmoqda.
O’zbekiston Respublikasida mahsulotlarni sertifikatlashtirishdan o’tkazish
O'z SМT dа mahsulotlarni sertifikatlash quyidagilarni o'z ichiga oladi:
sertifikatlashtirish organlariga sertifikatlash yuzasidan ariza berish va uпi ko'rib chiqish;
taqdim etilgan mahsulot va arizaga ilova qilgan boshqa hujjatlarni tahlil qilish;
ariza bo'yicha qaror qabul qilish;
sinov dasturini tayyorlash va tasdiqlash;
namunalami identifikatsiya qilish, tanlab olish va laboratoriyaga yetkazish;
namunalarni akkreditlangan sinov laboratoriyada sinovda o'tkazish;
mahsulotni ishlab chiqarish sharoitlarini baholash;
muvofiqlik sertifikatini O'zR SMT Davlat reyestrida ro'yxatga olish.
Taqdim etilgan mahsulot uchun sanitariya-epidemiologiya, veterinariya, fitosanitariya yoki ekologik talablar mavjud bo'lganda, sertifikatlashtirish organlari sanitariya-epidemiologiya va veterinariya ekspertizalarini, fitosanitariya nazorati yoki ekologik ekspertizadan o'tkazish zarurligini aniqlaydi. Mazkur amallar sertifikatlashtirish sinovlari bilan bir vaqtning o'zida o'tkazilishi mumkin va arizachiga muvofiqlik sertifikatini berishdan avval, bu amallar tegishli hujjatlarni taqdim etilishi bilan tugallanishi lozim.
Sertifikatlashtirish organlari tadbirkorlik subyektlarining yozma arizasiga muvofiq, sertiftkatlashtirishni o'tkazishda davlat sanitariya nazorati idoralaridan, davlat veterinariya nazorati idoralaridan va o'simliklar karantini bo'yicha davlat idoralaridaп. shuningdek tabiatni muhofaza qilish davlat idoralaridan barcha zarur xulosalarni olishga oid agentlik xizmatlarini ko'rsatishga haqlidir. Bunda tug'ri tanlab olinganligi va u jami tegishli davlat idoralanga taqdim etilishida javobgarlik sertifikatlashtirish organlariga yuklatiladi.
Sertifikatlashtirish organi arizachining talabiga muvofiq, quyidagi axborotlarni tayyorlash va taqdim etishi lozim:
majburiy tartibda sertifikatlanadigan rnahsulot turlari ro'yxati yoki bu ro'yxatdan ko'chirilgan;
sertifikatlashtirish organlarining akkreditatsiya doirasi bo'yicha mahsulotni sertifikadashtirish qoidalari;
sertifikatlashtirish xizrnatlari bo'yicha xizmatlariga haq to'lash preyskuranti.
"O'zstandart" agentligi tomonidan berilgan akkreditatsiya guvohnomasi. mahsulotni O'z SМfda sertifikatlashtirishni o'tkazish uchun arizachi tegishli sertifikatlashtirish organiga ariza yuboradi.
Arizachi mahsulotni sertifikatlashtirish organi va sertifikatlash qoidalari to'g'risida ma'lumotga ega bo'lmagan taqdirda, bu to'g'risidagi ma'lurnotlarni sertifikatlashtirish bo'yicha Milliy idoradan yoki uning hududiy idorasidan olishi mumkin.
olib kirilayotgan mahsulotning aniq hajmi (soni) ko'rsatilgan tashqi savdo shaгtnomasi (kontrakti) va mahsulotni yetkazib beruvchi hamda qabul qiluvchi o'rtasida tuzilgan kelishuvlar nusxasi.
Agar arizachi ayni vaqtda sanitariya-epidemiologiya xulosasini va muvofiqlik sertifikatini olishga ariza bergan bo'lsa, bunday holda sanitariya epidemiologiya xulosasining nusxasi belgilangan tartibida rasmiylashtirgandan keyin beriladi.
Majburiy tartibda sertifikatlashtiriladigan, chetdan keltirilgan mahsulotga respublikada МН (mofiqlik hujjati) mavjud bo'lmagan taqdirda, sifat ko'rsatkichlari va xavfsizlik bo'yicha sertifikatlash sinovlari o'xshash turdagi mahsulotga bo'lgan talablarga muvofiq amalga oshiriladi.
Arizachi tomonidan chetdan keltirilgan mahsulotga muxur bo'lgan МН yoki xavfsizlik bo'yicha tcxnik tavsiflar taqdim etilmasa, mazkur mahsulotni sertifikatlashtirish o'xshash turdagi mahsulot hujjatlari bo'yicha yoki identifikatsiya qilish orqali sanitariya-epidemiologiya xulosasi asosida amalga oshiriladi.
МНgа ega bo'lmagan, sanitariya-epidemiologiya xulosasi talab etilmaydigan, sinovlari amalga oshirish uchun akkreditlangan sinov laboratoriya mavjud bo'lmagan taqdirda mahsulotlari sertifikatlash identifikatsiya yo'li bilan o'tkaziladi.
Ishlab chiqariladigan mahsulotni sertifikatlash uchun quyidagi hujjatlar taqdim etishi lozim;
ishlab chiqariladigan mahsulotga МН nusxasi;
rnahsulot yorlig'ining namunasi (mahsulot to'g'risida axborot);
amalda bor bo'lgan taqdirda, davlat sanitariya nazorati idorasining laboratoriyasida o'tkaziladigan sinovlarning пatijalarini o'z ichiga olgan sanitariya-epidemiologiya xulosasi va МН da belgilanadi talablar to'g'risidagi ma'lumotlar (veterinariya va fitosanitariya xulosalari, ekologik ekspertiza ).
Agar arizachi ayni vaqtda sanitariya-epidemiologiya xulosasi va muvofiqlik sertifikatni o!ishga ariza, taqdim etgan bo'lsa, bunday holda sinov bayonnomalari bilan sanitariya-epidemiologiya xulosasi nusxasi uni belgilangani tartibda rasmiylashtirgandan so'ng beriladi.
Arizada ko·rsatilgan mahsulotni sertifikatlash uchun ariza berilgan paytda akkreditlangan sertifikatlashtirish organi mavjud bo'lmagan taqdirda, ariza sertifikatlashtirish bo'yicha MH idoraga yoki hududiy organiga sertifikatlash ishlarini tashkil etish va sertifikatlash sinovlari o'tkaziladigan akkreditlangan sinov laboratoriyalarni aniqlash uchun yuboriladi.
Мahsulotga (transport vositalaridan tashqari) muvofiqlik sertifikatini rasmiylashtirish va berish muddati barcha zarur bo'lgan hujjatlarni taqdim etilgan paytdan boshlab (sinov bayonnomalari, ishlab chiqarishni baholash dalolatnomasi, sanitariya-epidemiologiya, veterinariya, fitosanitariya, xulosalarni yoki ekologik ekspertizani) uch ish kunidan oshmasligi kerak.
Sertifikatlashtirishda МНning barcha talablarini tekshirish zarurligini sertifikatlashtirish organi har bir muayyan holda, o'zidagi qo'shimcha hujjatlarni (sifut tizimiga yoki ishlab chiqarishga sertifikat, vakolatli tashkilotlarda o'tkazilgan sinov bayonnomalari, sanitariya-epidemiologiya, veterinariya, fitosanitariya xulosalari, ekologik ekspertiza, yetkazib beruvchining texnik hujjatlari va boshqalar)ni hisobga olib aniqlaydi. Bunda, sanitariya epidemiologiya xulosalarini sertifikatlashtirish organiga taqdim etishda, unga davlat sanitariya nazorati idorasida bajarilgan sinov bayonnomalari bilan birga berilishi lozim.
Agar qo'shimcha hujjatlarda akkreditlangan sinov laboratoriyada muayyan ko'rsatkichlar bo'yicha o'tkazilgan sinovlarning natijalari mavjud bo'lsa, u holda sertifikatlashtirish organi bu natijalardan qo'shimcha sinovlarsiz muvofiqlikni baholashda foydalaniladi. Bunda sinovlarning о'tkazilgan vaqti hisobga olinib, ushbu muddat mahsulot МН bо'yicha yaroqlilik muddatidan oshmasligi kerak.
Sertifikatlashtirishni o'tkazish uchun rnahsulot namunalarini tanlab olish va identifikatsiya qilish ariza berilganda ikki ish kunidan kechiktirilmagan muddatda sertifikatlashtirilgan organi tomonidan joyiga chiqqan holda amalga oshiriladi. Namunalarning miqdori, tanlab olish, identifikatsiya qilish va saqlash tartibi majburiy tartibda sertifikatlanadigan mahsulotning MHda, shu jumladan sinash metodlarida belgilanadi.
Sertif-ikatlashtirishga taqdim etilgan mahsulot namunalarini tanlab olishda identifikatsiya qilish amali, mahsulotni sertifikatlash qoidalariga muvofiq namunalarni identifikatsiya qilish va tanlab olish dalolatoomasini rasmiylashtirgan holda amalga oshiriladi.
Ushbu standart sinov chizig'i yordamida tikuvni buzish uchun maksimal kuchni aniqlashni belgilaydi.
Izoh ISO 13935-2 tutib olish testi deb nomlanuvchi usulni tavsiflaydi. Axborot manbalari bibliografiyada keltirilgan.Ushbu usul to'qilgan to'qimachilik materiallari va tayyor to'qimachilik mahsulotlari uchun amal qiladi. shuningdek elastiklik mavjudligi bilan berilgan elastik xususiyatlarni ko'rsatadigan matolarda tolalar yoki mexanik yoki kimyoviy ishlov berish orqali. Usul to'qimalarga qo'llanilishi mumkin boshqa texnologiyalar yordamida amalga oshiriladi. Ko'rib chiqilayotgan usul, qoida tariqasida, geotekstil uchun qo'llanilmaydi. uglerod tolalari yoki poliolefin lenta iplaridan tayyorlangan matolar, qoplangan matolar, to'qilgan shisha tolali matolar (bibliografiyaga qarang).
Sinov uchun tikilgan mato namunalarini oldindan tikilgan narsalardan yoki olish mumkin natijalaridan manfaatdor tomonlarning kelishuviga ko'ra, to'qimalar namunalaridan tayyorlanishi mumkin.
Ushbu usul tekis va kavisli tikuvlar uchun qo'llaniladi.
Usul doimiy tezlikni cho'zish sinov mashinalaridan foydalanish bilan cheklangan.
Ushbu standart quyidagi standartlarga normativ havolalardan foydalanadi. Sana ko'rsatilgan havolalar uchun faqat keltirilgan nashr amal qiladi, sanasi ko'rsatilmagan havolalar uchun oxirgi nashr qo'llaniladi.Shu jumladan har qanday o'zgartirish va qo'shimchalar.
ISO 139. To'qimachilik - Konditsionerlik va sinov uchun standart atmosferalar (To'qimachilik mahsulotlari. Konditsionerlik va sinov uchun standart atmosfera sharoitlari)
ISO 7500-1. Metall materiallar - Statik bir o'qli sinov mashinalarini kalibrlash va tekshirish - 1-qism:
Kuchlanish/siqish sinov mashinalari — Kuch oʻlchash tizimini kalibrlash va tekshirish (Metalik materiallar. Bir oʻqli yuklash sharoitida statik sinov uchun mashinalarni kalibrlash va tekshirish. 1-qism. Qisish va siqish sinov mashinalari. Kalibrlash va tekshirish. kuch o'lchash tizimi)
ISO 10012, O'lchovlarni boshqarish tizimlari - O'lchov jarayonlariga qo'yiladigan talablar va o'lchash uskunalari (O'lchovlarni boshqarish tizimlari. O'lchash jarayonlariga qo'yiladigan talablar va o'lchash asboblari).
Amaldagi hamma sertifikatlashtirish tartibida mahsulotning nanuna sinovlarini o'tkazishga asoslangan, uning belgilangan me'yoriy hujjatlar talablariga muvofiqligi aniqlanadi Tizim qoidalariga binoan sinovlarning korxonani o'zida mahsulotni tayyorlash jarayonida hamda iste'molchiga yuborishdan oldin о'tkaziladi. Bundan tashqari odatda sertifikatlashtirish doirasida sertifikatlashtirishgan mahsulotning sifatini barqarorligi uchun nazorati tekshirnvni 3 ish vaqti bilan o'tkaziladi.
Standartlashtirish uchun o'tkaziladigan sinovlar tartibi.
Har bir sinov va uning natijalari uchinchi tomon tarafidan sertifikatlashtirish uchun ishlatilishi ko'zda tutilib, faqat sertifikatlashtirisb idorasi tomonidan mahsulotning sinovlarini o'tkazish uchun xuquqli akkreditlangan sinov laboratoriyalarida yoki uning tashkilotlarida o'tkaziladi.
Sertifikatlashtirish tartibiga qarab, ushbu mahsulotning bir turdagi nusxasi, to'dada tanlanmasi yoki шahsulotning nusxasi sinovlardan o'tishi 3 ish kunida. Мahsulotning tavsiflari va parametrlari, ularga bo'lgan talablar rne'yoriy hujjatlarda berilgan bo'ladi. Shuning uchun ulami aniq va ishonchlilik bilan sinovlar va o'lchashlar natijasida aniqlash imkonini beradi.
To'qimachilik aksessuarlari kiyimdagi qo'shimcha element bo'lib, ular odatda kiyimni to'ldirish va foydalanuvchining tashqi qiyofasini yaxshilash uchun ishlatiladi. Modani diqqat bilan kuzatib boradiganlar nafaqat ajoyib ko'rinadigan kiyimlarga, balki ajoyib aksessuarlarga ham e'tibor berishadi. Aksessuar detallarida odatda uslub mavjud. Biroq, aksessuarlar nafaqat estetik, balki funktsional va yuqori sifatli bo'lishga intiladi modaning o'zi kabi aksesuarlarning shakllari, ko'rinishi va ranglari ham vaqt o'tishi bilan o'zgaradi. Zamonaviy, yangi va zamonaviy aksessuarlarni sotib olish, odamlarning shkaflarini joriy moda tendentsiyalariga mos kelmasa ham, mavsum davomida yangilab turishi mumkin.
Aksessuarlar insonning uslubi va kimligini ifodalovchi uyg'unlikni yaratish uchun birgalikda ishlatiladigan kiyim bilan bir xil darajada muhimdir. Aksessuarlar bevosita odamlarning uslubi, didi va afzalliklarini aks ettiradi. Shuningdek, u mavjud kiyim uchun cheksiz imkoniyatlarni taqdim etadi. Birgina sumka, sharf yoki bosh tasma ko'p ish qilmaydi. Biroq, u kiyim bilan birlashganda yaxlitlikni yaratadi. Muxtasar qilib aytganda, aksessuarlar kiyim kabi muhimdir.
Shu bilan birga, sifat har doim mijozlar ehtiyojini qondirish uchun muhimdir. Yaxshi sifat mahsulot talabini va qiymatini oshiradi. Aksessuarlarsiz moda sanoatining rivojlanishi mumkin emas. Shu sababli, moda sanoatida aksessuarlarning ahamiyati haqida gapirib bo'lmaydi.
Tashkilotimizda o'tkazilgan test, tahlil, o'lchash va baholash bo'yicha tadqiqotlarda milliy va xalqaro standartlarga va amaldagi huquqiy me'yorlarga rioya qilinadi va ishonchli va xolis natijalar olinadi. Ushbu kontekstda o'tkazilgan ko'plab sinovlar orasida to'qimachilik aksessuarlarini sinovdan o'tkazish xizmatlari ham mavjud.
Organik matolar - toladan mato bosqichiga qadar organik ishlab chiqarish tizimlaridan foydalangan holda olingan tabiiy matolar. Organik dehqonchilik usulida tolalar pestitsidlar, sintetik o'g'itlar yoki zaharli kimyoviy birikmalardan foydalanmasdan nazorat qilinadigan muhitda o'stiriladi. Shuningdek, organik dehqonchilik uchun genetik jihatdan o'zgartirilgan urug'lardan foydalanish taqiqlanadi.
Organik paxta - bu keng tarqalgan va organik to'qimachilik ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan taniqli organik mato. Sertifikatlangan organik paxta matosi an'anaviy paxta bilan solishtirganda juda ekologik toza, chunki u atrof-muhitga juda kam yoki umuman ta'sir qilmaydi.
Paxta pestitsidlarni ko'p talab qiladigan ekin bo'lib, dunyoda keng ekiladi. G‘o‘za yetishtirishda qo‘llaniladigan pestitsidlar juda zararli bo‘lib, havo, suv, tuproq va paxta dalalarida mehnat qilayotganlar salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Bugungi kunda Hindiston, Xitoy, Turkiya, Tanzaniya va AQSH global organik paxta tolasining taxminan 97 foizini ishlab chiqaradi. Organik paxta matosi organik o'stirilgan paxta tolasidan ishlab chiqariladi. Organik paxta bilan bir qatorda organik ipak va organik jun ham ishlab chiqariladi. Tolani organik, ishlab chiqarish jarayonining har bir bosqichida sertifikatlash Bu organik bo'lishi kerak. Tashkilotimizda o'tkazilgan test, tahlil, o'lchash va baholash bo'yicha tadqiqotlarda milliy va xalqaro standartlarga va amaldagi huquqiy me'yorlarga rioya qilinadi va ishonchli va xolis natijalar olinadi. Organik to'qimachilik sinovlari xizmatlari ushbu kontekstda o'tkazilgan ko'plab sinovlar qatoriga kiradi.
XULOSA
Men o’zim o’qib o’rgangan mavzu bo’yicha shuni xulosa qildimki to’qimachilik mahsulotlarini sertifikatlashtirish va sinovlar o’tkazish bo’yicha hozirgi kunda jadal ishlar olib borilayapti. Chunki hozirgi paytda to’qimachilik sohasida ko’pgina ishlar, ya’ni ishlab chiqarishni sertifikatlashtirish bu mahsulotimizni jahon bozoriga chiqarish uchun bir bosqich hisoblanadi.
To’qimachilik sohasini boshlanishi bu paxta tolasidan boshlanadi. Biz paxtani birinchi navbatda sifatli qilib yetishtirishdan boshlaymiz. Ya’ni fermer xo’jaligidan boshlaymiz. Sertifikatlashtirish tartibiga qarab, ushbu mahsulotning bir turdagi nusxasi, to'dada tanlanmasi yoki шahsulotning nusxasi sinovlardan o'tishi 3 ish kunida. Мahsulotning tavsiflari va parametrlari, ularga bo'lgan talablar rne'yoriy hujjatlarda berilgan bo'ladi. Shuning uchun ulami aniq va ishonchlilik bilan sinovlar va o'lchashlar natijasida aniqlash imkonini beradi.
Amaldagi hamma sertifikatlashtirish tartibida mahsulotning nanuna sinovlarini o'tkazishga asoslangan, uning belgilangan me'yoriy hujjatlar talablariga muvofiqligi aniqlanadi Tizim qoidalariga binoan sinovlarning korxonani o'zida mahsulotni tayyorlash jarayonida hamda iste'molchiga yuborishdan oldin о'tkaziladi. Farg‘ona viloyatining Qo‘shtepa tumanida Global Textile Infinity (GTI) innovatsion va ekologik toza to‘qimachilik majmuasi qurilishi nihoyasiga yetmoqda.
Global Textile kompaniyalar guruhining GTI zavodi rekord muddatda qurildi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev joriy yilning may oyida mazkur obyektga tashrifi chog‘ida yangi korxonaning innovatsion yondashuvi va texnologik jihozlanishiga yuqori baho bergan edi.
Oktyabr oyida ishga tushirishning birinchi bosqichi kutilmoqda va ishga qabul qilish boshlanadi. Ayni paytda korxonada, zamonaviy uskunalarni o‘rnatish ishlari olib borilmoqda.
Eslatib o‘tamiz, loyihaning e’lon qilingan quvvatiga ko‘ra, to‘qimachilik majmuasida yiliga 18 million metrga yaqin yuqori sifatli matolar va 2 ming tonna tayyor mahsulot ishlab chiqariladi.
|
| |
