|
“Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida”Bog'liq gorizontal-kon-lahimlarini-mustahkamlash-texnologiyalarini-takomillashtirish“Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida”
mavzusidagi 1-sonli respublika ilmiy-onlayn konferensiyasi
16
mustahkamlagichlarni deformatsiyalanishiga olib kelishi va ushbu kon lahimlarida
mustahkamlash ishlarini olib borish imkonini bermasligi mumkin [4]. Bu esa chuqur
gorizontlarda an’anaviy mustahkamlash texnologiyalarini o‘zgartirish zaruratini
yuzaga keltiradi.
Hozirgi kunda kon lahimlarini mustahkamlash uchun yog‘ochlardan, tabiiy tosh
bo‘laklaridan, metal mustahkamlash materiallaridan va beton materiallaridan
foydalanilmoqda. Bundan tashqari dunyo amaliyotida mustahkamlagich materiallari
sifatida polimer materiallardan ham foydalanish holatlarini ko‘rish mumkin [1].
Lekin bunday materiallarni qo‘llash, iqtisodiy jihatdan juda qimmatligi sababli
nisbatan boshqa mustahkamlash materiallariga qaraganda kamroq qo‘llaniladi.
Kelajakda mustahkamlagichlar sifatida foydalanish mumkin bo‘lgan, iqtisodiy
jihatdan kamxarj bo‘lgan materiallarga talab oshishi aniq. Chunki hozirgi kunda
qo‘llanilayotgan maxsulotlarni tannarxi, konlarni chuqurligi oshishi bilan ortib
bormoqda. Bu esa bu maxsulotlarni kam miqdorda qo‘llanilishiga olib keladi.
Bunday miqdorlarda qo‘llanilgan mustahkamlash materiallari esa, o‘z navbatida kon
bosimi namoyon bo‘lgan hududlarda kon lahimi mustahkamligini ta’minlay olmasligi
mumkin.
Yuqori kon bosimi mavjud kon lahimlarini samarali mustahkamlash
texnologiyasini ishlab chiqish nafaqat O‘zbekistonda, balki ko‘plab konchilik sanoati
rivojlanayotgan mamlakatlarda o‘z yechimini kutayotgan ulkan muammo sifatida
qarab kelinmoqda [2]. Doimiy xizmat qiladigan kon lahimlarini kon lahimi dastlabki
o‘tilgan vaqtda skvajinalarga joylashtirilgan metal arqonlar va ularni jamlamalari
bilan birgalikda sement qorishmalarini lahim devoriga
o‘rnatish orqali
mustahkamlashning kombinatsiyalashgan texnologiyasi nafaqat kon lahimini
turg‘unligini saqlash, balki kon massividagi kuchlarni muvozanatda saqlab turish
imkonini beradi, hamda havfsiz ish sharoitini ta’minlaydi va eng asosiysi
fundamental ilm-fanning rivojlanishiga turtki bo‘ladi.
Ushbu mustahkamlash texnologiyalarining kombinatsiyasidan foydalanib, yer
osti kon lahimlarini mustahkamlashning istiqbollarini quyidagi ustuvor yo‘nalishlarda
ko‘rish mumkin:
|
| |
