Guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari fakulteti amaliy matematika va axborot texnologiyalari kafedrasi

Download 243.02 Kb.
Sana	27.05.2023
Hajmi	243.02 Kb.
	#65574

Bog'liq
7 20 Safoyeva Dilnoza Jarayon
Халқали йигириш машиналари, Rezyume O\'zbekcha, Bobur ssenariy, Kompton effekti, 2 5271836085394094123, @BOOKS KITOB JANNAT O\'ZI QAYDADIR, МТ6 (1), Tasviriy san\'at пед амалиёт, Seminar 7-mavzu, 1711460895

III – bosqich 7 – 20 guruh talabasi: Safoyeva Dilnoza Qa’bul qildi: __________ _______________________________ __________ _______________________________
1 – topshiriq. Xatoliklar nazariyasi elementlari.
1 – topshiriq misollar: 19/12 = 1.58; qaysi tenglik aniqroq ekanligini yechimini analitik usulda toping.
Natijasi: Sonning ishonchli raqamlarini qoldirgan holda uning ishonchsiz raqamlarini ekanligini yechimini analitik usulda yaxlitlang
Sonning ishonchli raqamlarini qoldirgan holda uning ishonchsiz raqamlarini C++ dasturlash tilida yaxlitlang: Dasturi
Natija: Sonning ishonchli raqamlarini qoldirgan holda uning ishonchsiz raqamlarini ekanligini yechimini analitik usulda yaxlitlang: b) 0.096835; β=0.43%;

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
GULISTON DAVLAT UNIVERSITETI
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI

AMALIY MATEMATIKA VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI KAFEDRASI

“Amaliy matematika” bakalavr yo‘nalishi

“Sonli usullar” fanidan

TOPSHIRIQ – 1

III – bosqich 7 – 20 guruh talabasi: Safoyeva Dilnoza

Qa’bul qildi: __________ _______________________________
__________ _______________________________

Topshiriq bo‘yicha talaba bahosi: _________
Topshiriq topshirilgan sana:_______________

Guliston-2023
Topshiriq sharti: Quyidagi berilgan topshirqning yechimini analitik usulda toping va dasturni tuzib dastur natijasi bilan taqqoslang.
1 – topshiriq. Xatoliklar nazariyasi elementlari.
Topshiriq sharti:

Qaysi tenglik aniqroq ekanligini toping.
Sonning ishonchli raqamlarini qoldirgan holda uning ishonchsiz raqamlarini yaxlitlang.
Berilgan son ishonchli raqamlarga ega deb, uning absolyut va nisbiy xatoliklari chegaralarini aniqlang.
a) Amallarning bajarilish tartibini yozing, ularni hisob natijaslarining xatoligini baholang, izlanayotgan qiymatni hisoblang va uning xatoligi baholang (to’g’ri masala).

b) Berilgan sonning ishonchli raqamlarini aniqlang.

Berilgan ifodaning m ta ishonchli raqam bilan hisob natijasini olish uchun dastlab berilgan sonlarning xatoligi izohlang (teskari masala).

1 – topshiriq misollar:

19/12 = 1.58; qaysi tenglik aniqroq ekanligini yechimini analitik usulda toping.

=> = 0.00(3)
=> – 3.46 = 0.004
0.00(3) < 0.004.
Aniqroq yechim: 19/12 = 1.58
19/12 = 1.58; qaysi tenglik aniqroq ekanligini C++ dasturlash tilida dasturini tuzish.
Dasturi:
#include
#include
using namespace std;
int main() {
double a= 19;
double b= 12;
double f1 = a / b;
double f2 = sqrt(b);
double diff1 = abs(f1 - 1.58);
double diff2 = abs(f2 - 3.46);
if (diff1 < diff2)
{
cout << " Birinchi tenglama " << f1 << " aniqroqdir." << endl;
}
else
{
cout << " Ikkinchi tenglama " << f2 << “aniqroqdir." << endl;
}
return 0;
}
Natijasi:

Sonning ishonchli raqamlarini qoldirgan holda uning ishonchsiz raqamlarini ekanligini yechimini analitik usulda yaxlitlang:

4.88445 ( 0.00052);

Berilgan son: 4.88445

Ishonchli raqamlar: 4.88
Ishonchsiz raqam: 0.00445
Ishonchsizlik: ± 0.00052
Yaxlitlangan natija: 4.88 (± 0.001)
Yechim:
1) Sonning ishonchli raqamlarini ajratib olamiz: 4.88
2) Ishonchsiz raqamni hisoblaymiz: 0.88445 - 4.88 = 0.00445
3) Ishonchsizlikni hisoblaymiz: 0.00052
4) Ishonchsizlikning yaxlitlangan qiymatini hisoblaymiz: 0.001 (ishonchsizlik 0.00052 dan katta bo'lgan eng kichik 0.001 ga yaxlitlandi)
5) Yaxlitlangan natija: 4.88 (± 0.001)
Ishonchli raqamlar bilan ishonchsizlik orasidagi farq kichikroq bo'lganda, ishonchsizlikni yaxlitlashda eng yaqin va undan katta bo'lgan qiymat olinadi.
Sonning ishonchli raqamlarini qoldirgan holda uning ishonchsiz raqamlarini C++ dasturlash tilida yaxlitlang:
Dasturi:
#include
#include
using namespace std;
int main()
{
float a= 4.88445;
float b= 0.00052;
float c= b * 2;
cout << setprecision(3)<return 0;}
Natija:

Sonning ishonchli raqamlarini qoldirgan holda uning ishonchsiz raqamlarini ekanligini yechimini analitik usulda yaxlitlang:
b) 0.096835; β=0.43%;
Ishonchli raqam = 0.096835;
Beta =0.0043;
Ishonchsiz raqam = 0.096835 / (1+0.0043*0.096835)= 0.0967947;
Dasturi:
#include
#include
using namespace std;

double sonning_ishonchli_raqami = 0.096835;

double beta = 0.0043;

int main() {

double ishonchsiz_raqam = sonning_ishonchli_raqami / (1 + beta * sonning_ishonchli_raqami);
cout << "Ishonchsiz raqam: " << ishonchsiz_raqam << endl;
return 0;
}

Download 243.02 Kb.