|
Guliston davlat universiteti Tabiiy fanlar fakulteti agrotuproqshunoslik yo’nalishi
|
| bet | 1/3 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 1,83 Mb. | | #234613 |
Bog'liq bobur Abdumutalov
Guliston davlat universiteti
Tabiiy fanlar fakulteti
agrotuproqshunoslik yo’nalishi
17-22AA guruh talabasi
Safarova Nozima
Tekshirdi: Fayziyev Kamoliddin
Fan: Agrokimyo
Reja
- Tuproqning kimyoviy tarkibi
- Tuproqning organik qismi
- Tuproqning mineral qismi
Mavzu: Tuproqning organik va mineral qismi xossalari
Tuproqning kimyoviy tarkibi — tuprokdagi mineral, organik, organikmineral va baʼzi kimyoviy elementlar. Tuproqning mineral kismi birlamchi (kvars, dala shpatlari, amfibollar, piroksin, slyuda va h.k.) va ikkilamchi (montmorillonit, kaolinit, gidroslyuda va h.k.) minerallardan tashkil topgan. Tuproqning organik qismi gumusdan iborat. U gumin, fulvo kislotalar hamda gumin moddalardan tarkib topgan boʻlib, elementlar tarkibi doimiy emas.
- Tuproqning kimyoviy tarkibi
Och tusli sur tuproqlarning A gorizontidagi gumus miqdori 1 —1,5, azot 0,08—0,14% ni, tipik boʻz tuproqlarda esa 1,5—3,5 va 0,1—0,2% ni, taqirda 0,3—0,8 va 0,03—0,06% ni, sur tusli qoʻngʻir tuprokdarda 1% gacha va 0,07% dan kamroqni tashkil etadi. Tuproq eritmasida organik va mineral moddalar hamda gazlar bor. Erigan moddalar ion, molekulyar va kolloid shakllarda mavjud boʻladi. Eritmada mineral birikma anionlaridan KQ, NQ, gazlardan SO2, O2 va h.k., organik birikmalardan — organik kislotalar, qand, aminokislotalar, spirtlar, fermentlar, oshlovchi moddalar va boshqa, organikmineral moddalardan — gumus kislotalari, polifenollar, kichik molekulyar organik kislotalar va h.k.ning boʻlishi xarakterli. Tuproqning gazsimon qismi (hajmiy foizlarda) 78,1 N, 19—21 O2, 0,1—1,0 SO2 dan iborat; qoʻshimcha sifatida ammiak, gleyli va botqoqtuproqlarda esa vodorod sulfid, metan va vodorod uchraydi.
Tuproqning organik qismi, tuproqda paydo bo'lgan moddalar va materiallar, ya'ni o'simlik va hayvon o'liklarining fizo-kimyoviy o'zgarishlarini tashkil etadi. Bu organik materiallar tuproqning mukammal tuzilishini, mikroorganizmlar faoliyatini oshirishini va o'simliklar uchun zarur bo'lgan moddalarni o'z ichiga oladi.
Tuproqning organik qismi
Quyidagi organik materiallar tuproqda aniqlanadi:
|
| |
