ota.
209 ta ruboiysi bitta
9
Quyidagi
“Zanjir”
metodi orqali Boburning istalgan ruboiysini tahlil
qilishimiz mumkin.
Bu metotda har bir misraning mazmunini ochib beruvchi kalit so‗zlar alohida
yoziladi va misraga bog‗lab tahlil qilinadi. Guruhdagi har bir o‗quvchi bir
bandni tahlil qilib bo‗lgandan so‗ng guruh sardori fikrlarni umumlashtiradi va
xulosalovchi fikr aytadi.
1-satrda tole‘ yo‗qki so‗zi tanlandi: Baxtim yo'qligi jonimga balo boldi.
O'ylab ko'ramiz: nega joniga balo? Shuning uchunki, baxtsizlik uni vatanidan
ayirdi. Demak, uning baxti — vatanda bo‗lishidir deb tahlil qilishimiz mumkin.
2-satrda xatolig‗ so‗zi tanlandi:
Nima ishki qilgan bolsam, xato boldi. Ular
qaysi ishlar va nega xato? Vatanini tashlab chiqishi — xato.
Uning uchun jonini
bermagani — xato. Boshqa ellarga bosh olib ketishi — xato.
3-satrda Hind so‗zi tanlandi : O'z yerini qo'yib, Hindiston tomonga yo‗l oldi.
4-satrda yuz qarolig‗: Ey Xudo, nima qilay, qanchalar yuzim qaro bo‗ldi.
Tole‘ yoqki jonimg‗a balolig‗ bo‗ldi,
Har ishniki ayladim, xatolig‗ bo‗ldi,
O‗z yerni qo‗yib, Hind sori yuzlandim,
Yo Rab, netayin, ne yuz qarolig' boldi.
Hind sori
Tole‘ yo‗qki
Yuz qarolig‗
Xatolig‗
10
Qattiq gunoh qilib qo'ygan, elning ishonchini oqlamagan kishini «yuzi qaro»
deydilar. Demak u Hindistonga otlanishini o'zi uchun gunohi azim
hisoblamoqda.
Xulosalovchi fikr: Shoir ruboiysida Vatan sog'inchi, ona diyorni qo'msash keng
o'rin egallaydi. Shuning uchun ham u o‗zini
ayblamoqda,
vatanini tashlab
ketishini gunoh hisoblamoqda.
