3
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi: O‗zbekiston davlatining
mustaqillik davridagi
taraqqiyoti ijtimoiy-siyosiy hayotimizning barcha qirralarida bo‗lgani singari
madaniy-ma‘rifiy sohalarda ham tarixiy o‗zarishlarni yuzaga keltirmoqda.
Qadimiy merosimiz ildizlarini ko‗rsatish, o‗tmishdagi boy an‘analarni, milliy
qadriyat va ma‘naviy boyliklarimizni yangi jamiyat qurilishiga tatbiq etish bugungi
hayotimizning bosh vazifalaridan biriga aylandi.
Mavzuning o„rganilish darajasi: Zahriddin Muhammad Bobur
hayoti va
faoliyati haqida ko‗plab izlanish va tadqiqotlar olib borilgan. Ammo
B.Valixo‗jayev haqli ta‘kidlaganidek: ‖…bu qutlug‗ ishni Boburning o‗zi
―Boburnoma‖da boshlab bergan edi. Shundan so‗ng Movarounnahr, Afg‗oniston
va Hindistonda yozilgan tazkira va tarixiy asarlarda Bobur haqida ma‘lumot berish
kuzatiladi‖
1
. Darhaqiqat, Bobur hayoti va ijodi haqida ma‘lumot
beruvchi eng
noyob
ishonchli
manba
uning
―Boburnoma‖
asaridir.
Shuningdek,
Gulbadanbegimning ―Humoyunnoma‖, Muhammad Haydarning ―Tarixi Rashidiy‖
asarlari ham aytish mumkin.
Rus
sharqshunoslaridan
N.I.Ilminskiy,
N.I.Pantusov,
S.I.Polyakov,
N.I.Veselovskiy, V.V.Vyatkin, A.Samoylovich, V.Bartold; afg‗on olimlaridan
Ahmad Ali Kohzod, Abdulhay Habibiy, Gulchin Maoniy;
hind olimlaridan Zokir
Husayn, Nurul Hasan, S.A.Sharmi, R.P.Tripatxi, P.Saron, Kanunga; turk
olimlaridan Fuod Kupruluzoda, Rashid Rahmati Arad kabilar ham Bobur faoliyati
va merosi bilan shug‗ullandilar.
Boburning hayoti,
faoliyati, ilmiy, badiiy merosini o‗rganish, asarlarini
nashr etish borasida o‗zbek olimlari ham muayyan ishlarni amalga oshirdilar.
Umuman, boburshunoslik ravnaqida Yahyo G‗ulomov, Vohid Zohidov, Homil
Yoqubov, Porso Shamsiyev,
Sabohat Azimjonova, Aziz Qayumov, Hamid
Sulaymon,
Said Aliyev, Botirxon Valixo‗jayev, Hasan Qudratillayev kabilarning
1
Валихўжаев Б. Мумтоз сиймолар. – Т.:А. Қодирий номидаги «Халқ мероси» нашриёти. 2002-йил, 247-бет.
4
ilmiy tadqiqotlari muhim hissa bo‗lib qo‗shildi. Ammo shunga qaramasdan,
metodika sohasida yetarli ishlar amalga oshirilmagan. Shu bois, mazkur BMI
Bobur hayoti va ijodini o‗qitish va o‗rganishning ilmiy-nazariy jihatlarini tadqiq
qilishni nazarda tutadi.
