|
I-bap. Identifikaciya hám autentifikatsiya haqqında baslanǵısh túsinikler
|
| bet | 12/12 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 0,7 Mb. | | #243912 |
Bog'liq Identifikatsiya va autentifikatsiya avtorizatsiya maselesi kurs Juwmaq
Identifikaciya, autentifikatsiya, hám avtorizatsiya, menen baylanıslı juwmaqlar tómendegishe:
Identifikaciya : Bul sistemaǵa kirisiw ushın paydalanıwshın anıqlaw procesi. Identifikaciya ádetde onıń paydalanıwshı atı yamasa identifikaciya nomeri (mısalı, paydalanıwshı atı, telefon nomeri, pochta adresi sıyaqlı ) menen ámelge asıriladı. Bul processda, paydalanıwshı sistemaǵa qaysı shaxs retinde kiyatırǵanın kórsetedi, biraq onı tolıq tastıyıqlaw procesi emes.
Autentifikatsiya: Bul paydalanıwshınıń identifikaciyasın waqtınshalıq tastıyıqlaw procesi. Autentifikatsiya paydalanıwshı identifikaciyasın tastıyıqlaw hám óziniń tuwrı bolıp barıwın tekseriw bolıp tabıladı. Bul processda, paydalanıwshı ózin sistema ushın málim bir maǵlıwmat (mısalı, parol, tuwrı kiritpe kodı, biometrik maǵlıwmatlar sıyaqlı ) menen tastıyıqlawdı atqaradı.
Avtorizatsiya: Bul paydalanıwshına belgilengen ámellerdi orınlawǵa ruxsat beriw procesi. Avtorizatsiya identifikaciya hám autentifikatsiyani tamamlaǵanınan keyin, paydalanıwshınıń sistema daǵı málim bir ámeldi orınlawǵa ruxsatın tekseredi. Mısal ushın, paydalanıwshı bir fayldı kóriw, ózin redaktorlaw, yamasa basqa paydalanıwshılarǵa xabar jiberiw ushın ruxsat so'ray aladı. Eger paydalanıwshı belgilengen ruxsatlarǵa iye bolsa, avtorizatsiya oǵan ushraydı, keri jaǵdayda, soraw biykarlaw etiledi.
Paydalanǵan ádebiyatlar
1. S.K.G’aniev, M.M. Karimov, K.A. Toshev «Axborot xavfsizligi. Axborot - kommunikatsion tizimlari xavfsizligi», «Aloqachi» 2008 yil
2. Анин Б. "О шифровании и дешифровании”. Конфидент, 1997.
3. Гайкович В. "Компютерная безопасност", Банковская технология, 1997.
4. Балакирский Б.В. "Безопасност электронного платежа", Конидент, 1996.
5. В.Ф.Шаньгин: Информационная безопасность компьютерных систем и сетей. Москва, ИД «ФОРУМ»-ИНФРА-М 2011. 416 ст.
Internet saytlari
1.uzbekdevs.uz
2.texnoman.uz
3.studylib.net
4.renessans-edu.uz
5.sukachoff.ru
|
| |
