|
I-bap. Identifikaciya hám autentifikatsiya haqqında baslanǵısh túsinikler
|
| bet | 3/12 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 0,7 Mb. | | #243912 |
Bog'liq Identifikatsiya va autentifikatsiya avtorizatsiya maselesi kursAdministratorlaw (Accounting) - paydalanıwshınıń tarmaqtaǵı háreketin, sonday-aq, onıń resurslardan paydalanıwǵa urınıwın dizimge aliw. Bul esabat informaciyası qawipsizlik tárepinen tarmaqtaǵı qawipsizlik hadiyseleridi ashiq jarıya etiw, analizlew hám olarǵa uqsas reaksiya kurzetiw ushın júdá áhmiyetli bolıp tabıladı.
Maǵlıwmatlardı uzatıw kanalların qorǵawda subyektlarnin uzara autentifikatsiyasi, yaǵnıy alaqa kanalları orqali boylanisatugin subyektlar haqiqiyliginin uzara tasdiqi orınlanıwı shárt. Haqiqiyligin tasdigi ádetde seans basında, abonentlerdiń bir-birine jalǵanıw processinde ámelge asıriladı. “Jalǵaw” termini orqali tarmaqtıń eki subyekti ortasida logikaliq boglaniw túsiniledi. Bul emlewdiń maqsadi - jalǵaw konuniy subyekt menen ámelge asırılǵanlıǵına hám barlıq informaciya muljellengen adreske barıwlıǵına isenimdi támiyinlew bolıp tabıladı.
Ozınıń haqiqiyliginin tasdikdaw ushın subyekt sistemaǵa túrli tiykarlardı kursatiwi múmkin. Subyekt kursetetugin tiykarlarǵa baylanisli túrde autentifikatsiya processleri tomendegi kategoriyalarga boliniwi múmkin:
geypara zattı biliw tiykarında. Mısal retinde parol, jeke identifikaciya kodı PIN (Personal Identification Number) hamde “soraw-juwap” turindegi protokollarda kórsetiw etiletuǵın jasırın hám ashiq giltlerdi korsetiw múmkin;
geypara zatqa iyeligi tiykarında. Ádetde bular magnit kartalar, smart-kartalar, sertifikatlar hám touch memory qurilmalari; sonday bolıp tabıladı qol qatılmas xarakteristikalar tiykarında.
Bul kategoriya oz quramına paydalanıwshınıń biometrik xarakteristikalarına (dawıslar, kuzining rangdor perdesi hám tur perdesi, barmaq ızları, alaqan geometriyasi hám x.) tiykarlanǵan usıllardı aladı. Bul kategoriyada kriptografik usıllar hám qurallar isletidmeydi. Beometrik xarakteristikalar bınadan yamasa qanday bolıp tabıladı texnikadan paydalanıwdı qadaǵalawlawda isletidadi.
1.1. Informaciya qawipsizliginde identifikaciya hám autentifikatsiya.
|
| |
