|
Harakat davomida jismning hamma nuqtalari bir xil ko‘chsaBog'liq Fizika.-7-sinf-2017-P.Habibullayev-A.Boydedayev Гор. вода Гос стандарт, exam questions, biznes ahmedova zulayhoHarakat davomida jismning hamma nuqtalari bir xil ko‘chsa,
bunday harakatga ilgarilanma harakat deyiladi.
Ilgarilanma harakat qilayotgan jismning ixtiyoriy
ikki nuqtasidan o‘tkazilgan har qanday chiziq
o‘ziga o‘zi parallel ravishda ko‘chadi.
Tepaga ko‘tarilayotgan lift, uchib ketayot gan
samolyot va raketa ilgarilanma harakat qiladi.
Istirohat bog‘idagi charxpalak savati aylanma
harakat qiladi (13-rasm). Lekin shu bilan bir
vaqtda u ilgarilanma hara kat ham qiladi. Chunki
savatning ixti yoriy ikki nuqtasidan o‘tkazilgan
to‘g‘ri chi ziq o‘z-o‘ziga parallel ravishda ko‘chadi.
Ilgarilanma harakat qilayotgan jismning harakati
o‘rganilayotganda, uning faqat bitta nuqtasi
harakatini o‘rganish kifoyadir. Shu sababli ilgari lanma harakat qilayotgan
jismni moddiy nuqta deb qarash mumkin. Ilgarilanma harakat to‘g‘ri chiziqli
va egri chiziqli bo‘lishi mumkin.
Jism lar harakatini uch turga: ilgarilanma, aylanma va tebranma harakatlarga
bo‘ lish shartli bo‘lib, bu murakkab harakatlarni tahlil qilishni osonlashtiradi
va matematik ko‘rinishda ifodalash imkonini beradi.
12-rasm.
Kitobning
ilgarilanma bo‘lmagan
(a) va ilgarilanma
(b) harakati
a
b
13-rasm.
Charxpalak
savatla rining ilgarilanma
harakati
|
| |
