|
I-kirish osi modelining tashkil etilishi va maqsadi. Ii-tarixiy Asoslar
|
| Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 38,71 Kb. | | #234896 |
Bog'liq Kampyuter tarmoqlari Maruza1
OSI Modeli tarixi
Reja:
I-Kirish
OSI modelining tashkil etilishi va maqsadi.
II-Tarixiy Asoslar
Tuzilishning asosiy tamoyillari va muhimligi.
III- OSI Modelining O'rni va Roli.
OSI modeli va boshqa tarmoq modellari o'rtasidagi farqlar.
IV-OSI Modelining O'zgarishi va Yaxlitlashishi.
Modelning yangilanishi va rivojlanishi.
V-Qabul va Muqaddima.
OSI modelining ahamiyati va amaliyotdagi roli
VI-Xulosa.
OSI modelining tarmoqdagi standart protokollar uchun muhimligi.
Kirish:
OSI modelining tashkil etilishi va maqsadi.
OSI (Otkritie Sistemlar Interkoneksiyasi) modeli, tarmoq protokollarini tartibga soluvchi standartlar to'plamidir. U bu standartlar orqali tarmoqdagi ma'lumot almashishni qatlar bo'yicha taksimlashni va tarmoq kommunikatsiyasining muhim qismlarini aniqlashni maqsad qiladi.
OSI modeli 1984 yilida International Organization for Standardization (ISO) tomonidan ishlab chiqarilgan va birinchi marta 1984 yilning dekabr oyida rasmiy standart sifatida tasdiqlangan.
OSI modeli 7 qatrdan iborat bo'lib, har bir qatrdagi protokollar o'z vazifalarini va maqsadlarini bajaradi. Qatrlar quyidagilardir:
Fizikaviy qatir: Bu qatorda ma'lumotlarning fizikaviy tarzda uzatilishi, elektrik sinyallar, kabel va fizikaviy qurilmalar orqali amalga oshiriladi.
Ma'lumot uyaliq qatiri: Bu qatorda fizikaviy qatordan kelib chiqqan ma'lumotlar paketlarga bo'linadi va ularga ma'lumotlar to'plami (header) qo'shiladi. Bu qatorda ma'lumotlar yuborish va qabul qilish protokollari ishlaydi.
Tarmoq qatiri: Tarmoq qatiri ma'lumotlar paketlarini tarmoq bo'ylab olib yuborish va ularga manzil berish ishini bajaradi. Bu qatorda IPv4 va IPv6 protokollari ishlaydi.
Ulanish qatiri: Ulanish qatiri ma'lumotlar paketlarining amalga oshirilish tartibini belgilab, ularga port raqamlari orqali axborot resurslari (masalan, veb-serverlar) bilan bog'lanishni ta'minlaydi. Bu qatorda TCP (Transmission Control Protocol) va UDP (User Datagram Protocol) protokollari ishlaydi.
Ariza qatiri: Ariza qatiri ma'lumot almashishning o'zgaradigan holatlarini boshqaradi va arizalar bo'yicha xabarlar yuborishni amalga oshiradi. Bu qatorda ICMP (Internet Control Message Protocol) va diger ariza va aniqlash protokollari ishlaydi.
Tahliliy qatir: Tahliliy qatir ma'lumot paketlarini tahlil qiladi va ulardan ma'lumotlar bo'lishini ta'minlaydi. Bu qatorda ma'lumotlar tahlil qilinishi, enkripsiya qilinishi, kompressiya qilinishi va boshqalar ishlanadi.
Ilova qatiri: Ilova qatiri tarmoq tizimlari va ilovalar orasidagi aloqalar uchun muhimdir. Bu qatorda HTTP (Hypertext Transfer Protocol), FTP (File Transfer Protocol), SSH (Secure Shell) va boshqalar ishlaydi.
OSI modelining maqsadi, tarmoq kommunikatsiyasini qatlar bo'yicha taksimlash orqali standart protokollar yaratish va ulardan foydalanish yordamida ma'lumot almashishni hamjihatlik bilan tashkil etishdir. Model, tarmoq protokollarining yagona tartib va qo'llanishini ta'minlayarak, tarmoq komponentlarining o'zaro bir-martalik integratsiyasini ko'rsatadi va tarmoq kommunikatsiyasini yengil, ishonchli va aniq qiladi.
OSI modelining asosiy maqsadi, tarmoqda faol bo'lgan har bir qurilmani va protokolni alohida qism-parchalariga bo'lish va ularga standartizatsiya qilishdir. Bu esa, tarmoqdagi har bir qurilmada xar doim yagona standart protokolni ishlatish orqali kommunikatsiyani osonlashtiradi.
Bunday tuzilgan modellar alohida shart-sharoitlarda ishlash imkoniyatlarini yaratadi va birlashuvni yengillashtiradi. Bu esa yangi texnologiyalar va protokollar kiritishda ham bayonnoma ishlarni ko'tarib chiqaradi.
II-Tarixiy Asoslar
Tuzilishning asosiy tamoyillari va muhimligi.
OSI modelining tuzilishi tarmoq protokollarini tashkil etish va ulardan foydalanishni tartibga soluvchi asosiy tamoyillarni o'z ichiga oladi. Bu tamoyillar modelning tuzilishini va tarmoq kommunikatsiyasini yanada tushuntirishda muhim ahamiyatga ega.
Quyidagi asosiy tamoyillar OSI modelining tuzilishning asosiy qismidir:
Qatlar: OSI modeli yeddi qatrdan iborat bo'lib, har bir qatrdagi protokollar o'z vazifalarini bajaradi. Qatlar tarmoq tuzilishining tarkibiy qismlarini ifodalaydi va har bir qatrdagi protokollar o'z vazifalarini o'zlashtiradi.
Qo'llanish: OSI modelining qo'llanish tamoyili tarmoq protokollarining o'zaro bog'liqlikni ta'minlashni qamrab oladi. Ulanish tamoyili ma'lumot almashishdagi portlar, protokol raqamlari va bog'lanish usullarini belgilaydi.
Manzil berish: Manzil berish tamoyili ma'lumotlarni yuboruvchi va qabul qiluvchi tarmoq qurilmalarning manzillarini aniqlaydi. Bu tamoyil IP manzillarining ishlatilishi bilan bog'liq bo'lib, IPv4 va IPv6 protokollari shu tamoyil orqali ishlaydi.
Paketlash: Paketlash tamoyili ma'lumotlarni paketlarga bo'linishini, ularga ma'lumotlar to'plami (header) qo'shishni va paketlarni tarmoq bo'ylab yuborishni belgilaydi.
Amalga oshirish tartibi: Amalga oshirish tartibi tamoyili ma'lumotlarni tarmoq bo'ylab amalga oshirish tartibini aniqlaydi. Bu tamoyil TCP va UDP protokollari tomonidan bajariladi.
Xabarlar va xatolar: Xabarlar va xatolar tamoyili ma'lumot almashishdagi xabarlar, yuborilgan xatolar va arizalar bilan bog'liqdir. Bu tamoyil ICMP va diger ariza va tahlil protokollari orqali ishlaydi.
Tahlil va tafsilot: Tahlil va tafsilot tamoyili ma'lumotlarni tahlil qilish, enkripsiya qilish, kompressiya qilish va boshqa qo'shimcha tahlillarni belgilaydi.
OSI modelining asosiy tamoyillari tarmoq kommunikatsiyasini tuzish, standart protokollar yaratish va ulardan foydalanishni tashkil etishda muhim ahamiyatga ega. Bu tamoyillar, ma'lumot almashishni tarkibiy qismlarga bo'linishini, ma'lumotlar paketlari bilan amalga oshirishni, manzil berishni, amalga oshirish tartibini, xabarlar va xatolarni boshqarishni va ma'lumotlarni tahlil qilishni ta'minlayadi. Ushbu tamoyillar standartlik, to'g'ri ishlash va tarmoq protokollarini o'rganishda yordam beradi. Shuningdek, ularga asoslangan standart protokollar tarmoq kommunikatsiyasini yaxshi tuzish va muvaffaqiyatli almashishni ta'minlayadi.
III- OSI Modelining O'rni va Roli.
OSI modeli va boshqa tarmoq modellari o'rtasidagi farqlar.
OSI modeli va boshqa tarmoq modellari o'rtasidagi farqlar quyidagicha:
OSI modeli: OSI (Open Systems Interconnection) modeli, ochiq tizimlarning o'zaro bog'lanishini tavsiflash uchun standart modeldir . Bu model yeddi darajadan tashkil topgan va har bir darajadagi tarmoq protokollari va funksiyalarni belgilaydi. OSI modeli turli xil tarmoqlarni tavsiflash uchun "umumiy til" sifatida ishlatiladi .
TCP/IP modeli: TCP/IP modeli, protokollardan keng foydalaniladigan va TCP/IP to'plamiga asoslangan tarmoqlarni tavsiflash uchun mos bo'lgan cheklangan modeldir . Bu model TCP/IP protokollarini va ularga bog'liq tarmoq funktsiyalarini belgilaydi. TCP/IP modeli Internetning asosidir .
Farqlar:
Protokollar: OSI modelida protokollardan foydalanilmaydi, u faqat tarmoqni tavsiflash uchun eng yaxshi nazariy modeldir ,TCP/IP modelida esa protokollar keng foydalaniladi va tarmoq funktsiyalarini belgilaydi .
Tavsiflash usullari: OSI modeli turli xil tarmoqlarni tavsiflash uchun umumiy til sifatida ishlatiladi . TCP/IP modeli esa TCP/IP to'plamiga asoslangan tarmoqlarni tavsiflash uchun mos bo'lgan cheklangan modeldir .
Tarmoq arxitekturasi: OSI modeli tarmoq arxitekturasi emas, faqat tarmoqni tavsiflash uchun bir modeldir . TCP/IP modeli esa tarmoq arxitekturasini ham tavsiflash uchun modeldir .
Protokol soni: OSI modelida protokollar soni cheksizdir, chunki u turli xil tarmoqlarni tavsiflash uchun ishlatiladi . TCP/IP modelida esa protokollar soni cheksiz emas, ularning umumiy soni 65535 ta .
Amaldagi standart: OSI modeli etalon model bo'lib, faqat nazariy jihatdan mavjuddir . TCP/IP modeli esa amaldagi standart bo'lib, TCP/IP stek protokollari bilan ishlaydi .
Portlar: TCP/IP modelida har bir protokol uchun portlar mavjud va ulardan foydalaniladi . OSI modelida esa portlar haqida ma'lumot topilmadi.
Shuningdek, OSI modeli tarmoq bо‘ylab amalga oshirilgan aloqani oson tushunilishini ta’minlaydi, dasturlar va qurilmalar ishlashini ko'rsatadi, foydalanuvchilarga yangi topologiyani tushunishga yordam beradi va turli tarmoqlar orasidagi funksional boq’liqliklarni oson solishtirish imkoniyatiga ega .
Tushunganim bo'yicha, OSI modeli va boshqa tarmoq modellari (masalan, TCP/IP modeli) o'rtasidagi asosiy farqlar quyidagilar:
Protokollar:
OSI modeli faqat tarmoqni tasvirlash uchun nazariy model bo'lib, protokollardan foydalanmaydi.
TCP/IP modeli esa keng qo'llaniladigan protokollar to'plamiga asoslangan.
Tavsiflash usuli:
OSI modeli turli xil tarmoqlarni tavsiflash uchun umumiy til sifatida ishlatiladi.
TCP/IP modeli esa TCP/IP to'plamiga asoslangan tarmoqlarni tavsiflash uchun mos bo'lgan cheklangan model.
Tarmoq arxitekturasi:
OSI modeli tarmoq arxitekturasi emas, faqat tarmoqni tasvirlash uchun model.
TCP/IP modeli esa tarmoq arxitekturasini ham tasvirlaydi.
Protokollar soni:
OSI modelida protokollar soni cheksizdir, chunki u turli xil tarmoqlarni tavsirlash uchun mo'ljallangan.
TCP/IP modelida protokollar soni cheklangan, umumiy soni 65535 tani tashkil etadi.
Amaliy qo'llanilishi:
OSI modeli etalon model bo'lib, faqat nazariy jihatdan mavjud.
TCP/IP modeli esa amaliy qo'llaniladigan standart bo'lib, TCP/IP stek protokollari bilan ishlaydi.
Portlar:
TCP/IP modelida har bir protokol uchun portlar mavjud va ulardan foydalaniladi.
OSI modelida portlar haqida ma'lumot yo'q.
Umumiy qilib aytganda, OSI modeli tarmoq aloqasini tushunishda nazariy asosni ta'minlasa, TCP/IP modeli haqiqiy amaliyotdagi tarmoq arxitekturasini ifodalaydi. OSI modeli keng qo'llaniluvchi tarmoq protokollarini umumlashtirish uchun, TCP/IP modeli esa Internetdagi amaliy qo'llanishlar uchun mo'ljallangan.
IV- Modelining O'zgarishi va Yaxlitlashishi.
Modelning yangilanishi va rivojlanishi.
OSI (Open Systems Interconnection) modeli, tarmoq protokollarini tavsiflash va tarmoq aloqalarini tushunishda keng qo'llaniladigan bir nazariy modeldir. Bu modelning yangilanishi va rivojlanishi asosan protokollar va tarmoq texnologiyalaridagi o'zgarishlarga bog'liq bo'ladi.
Yangilanishlar va rivojlanishlar, OSI modelini o'zgartirmasligi, balki uning amaliyotdagi qo'llanishini o'zgartirish bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Bu yangilanishlar protokollar va tarmoq texnologiyalaridagi rivojlanishlar va o'zgarishlarga qarab sodir bo'ladi.
Protokollar sohasidagi yangilanishlar, yangi protokollar yaratish, o'zgarishlarni kiritish va mavjud protokollarni takomillashtirish bilan bog'liq bo'ladi. Yangi protokollar o'zgaruvchan va yuqori darajada ishonchli tarmoq aloqalarini ta'minlash uchun rivojlanadi.
Tarmoq texnologiyalari sohasidagi yangilanishlar esa tarmoq komponentlarining rivojlanishi, tarmoq arxitekturasi va tarmoqning ish rejimida o'zgarishlarni o'z ichiga oladi. Bu texnologiyalar, boshqaruv, xavfsizlik, qo'llanish tezligi va tarmoqning yuqori darajadagi ishonchini ta'minlash maqsadida yangilanadi va rivojlanadi.
Yangilanishlar va rivojlanishlar, tarmoq texnologiyalaridagi o'zgarishlarga qarab OSI modelining muhimligini saqlash va uni amaliyotdagi tarmoq protokollarini to'liq aks etish uchun moslashtirishga yordam beradi. Bu, tarmoq texnologiyalarining yanada rivojlanishi va tarmoq aloqalarining yuqori darajadagi ishonchlilik va samaradorlik bilan ishlashini ta'minlashga imkon beradi.
Umumiy ravishda aytganda, OSI modelining yangilanishi va rivojlanishlari protokollar va tarmoq texnologiyalaridagi o'zgarishlarni o'z ichiga oladi va bu modelni tarmoq protokollarini tavsiflashda va tarmoq aloqalarini tushunishda yaxshilashga yordam beradi.
V-Qabul va Muqaddima.
OSI modelining ahamiyati va amaliyotdagi roli.
OSI (Open Systems Interconnection) modeli, tarmoq protokollarini tavsiflash va tarmoq aloqalarini tushunishda keng qo'llaniladigan nazariy modeldir. Uning ahamiyati va amaliyotdagi roli quyidagi aspektlarda ko'rsatiladi:
Ahamiyati tushunchasida, OSI modeli standartlar bo'yicha tarmoq protokollarini yo'nalishlariga va funksiyalariga bo'yoqcha tavsiflash imkonini beradi. Bu model tarmoq protokollarini taxlil qilish, ulardagi vazifalar va aloqalarini tushunishga yordam beradi. Shuningdek, tarmoqning har bir qismi va belgilangan protokollar tomonidan o'zlashtirilgan amaliy nunusxalarni ta'minlashda ma'lum bir strukturani taqsimlash imkonini beradi.
OSI modeli, tarmoq texnologiyalarini tushunish va ulardan foydalanishni osonlashtiradi. Uning layerlar (qatlamlar) tartiblangan strukturasi, tarmoqni qat'iy tuzilishini ifodalaydi va har bir qatlamning o'ziga xos vazifalari va protokollariga ega bo'lishi mumkin. Bu esa tarmoqning tahlil qilinishini, troubleshoot qilishni, yangi tarmoq protokollarini qo'llashni va tarmoqdagi zararli to'xtatuvchilar vaqtida aniqlashni osonlashtiradi.
OSI modeli, tarmoq protokollarini qo'llashda standartlashtirilgan bo'lib, bu esa bir nechta tarmoq texnologiyalaridan foydalanuvchilarning o'zaro aloqalarini yanada osonlashtiradi. Protokollar o'zaro almashishlarini aniqlash va ulardagi xatoliklarni tuzatishning oson usullarini ta'minlaydi. Shuningdek, tarmoq texnologiyalari va protokollaridagi yangilanishlarni qo'llash, yangi protokollar yaratish va ulardan foydalanishni yanada osonlashtiradi.
OSI modeli, tarmoq protokollarini o'rganish va tushunish uchun o'qituvchilar, tarmoq administratorlari, texnik hodimlar va tarmoq texnologiyalaridan foydalanuvchilar uchun asosiy ma'lumot manbalaridan biri hisoblanadi. Bu model, tarmoq texnologiyalarining tavsiflarini, tarmoq aloqalarini tushunishni osonlashtiradi va tarmoqning qat'iy tuzilishini o'rganishga yordam beradi.
Amaliyotdagi roli esa, OSI modeli asosida yaratilgan tarmoq protokollarining amaliyotdagi qo'llanishini ta'minlash va ulardan foydalanishni osonlashtirishdir. Tarmoq administratorlari va texnik hodimlar, OSI modelining qatlamlari va ulardagi protokollar orqali tarmoqda amaliyotni tahlil qilish, ustunliklarni aniqlash, xatoliklarni tuzatish va tarmoqdagi aloqalarini yaxshilash uchun rivojlanishlarga, ulardagi yangilanishlarni kuzatishga va protokollar orqali amaliyotni boshqarishga imkon beradi.
Umumiy ravishda aytganda, OSI modeli tarmoq protokollarini tavsiflash, tarmoq aloqalarini tushunish va tarmoqdagi amaliyotni osonlashtirishda ahamiyatli bo'lib, tarmoq texnologiyalarini o'rganish, tahlil qilish va rivojlanishni ta'minlashda asosiy rol o'ynaydi. Uning standartlashtirilgan struktura va qatlamlar tuzilishi, tarmoq administratorlariga va texnik hodimlarga osonlik bilan tarmoqdagi muammolarni aniqlash, tuzatish va boshqarish imkonini beradi.
VI-Xulosa.
OSI modelining tarmoqdagi standart protokollar uchun muhimligi.
OSI (Open Systems Interconnection) modeli, tarmoqdagi standart protokollar uchun muhim bir asosdir. Modelning layerlar (qatlamlar) tartiblangan strukturasining amaliyotdagi ahamiyati, standart protokollar va ulardagi o'zaro almashishlarni osonlashtirishdir. Quyidagi qatlamlarda tarmoq protokollarining ishlashini ta'minlash uchun standartlar mavjud:
Fizikali qatlam (Physical Layer): Bu qatlam tarmoqning fizikaviy aloqalarini ta'minlash bilan bog'liqdir. Uning protokollariga misol sifatida Ethernet, Wi-Fi, USB va boshqalar kiritiladi. Bu protokollar tarmoqning fizikaviy aloqalarini, elektr, optik yoki radio signal orqali yo'lga qo'yish va olib tashlashni amalga oshirishda standartni ta'minlash uchun foydalaniladi.
Tartib qatlam (Data Link Layer): Bu qatlam tarmoqning lokal tarmoqlarida ma'lumotlarni to'xtatish, uzatish, xato tekshirish va qayta tiklash bilan bog'liqdir. Bu qatlammga misol sifatida Ethernet, Token Ring va PPP (Point-to-Point Protocol) kiradi. Ular ma'lumotlarni paketlarga bo'lish va tarmoqning fizikaviy qismi orqali uzatishni amalga oshirishda standart protokollarni ta'minlash uchun ishlatiladi.
Tarmoq qatlam (Network Layer): Bu qatlam tarmoqdagi aloqalararo yo'l topishni tashkil etadi. Uning protokollariga IPv4 (Internet Protocol version 4), IPv6 (Internet Protocol version 6), ICMP (Internet Control Message Protocol), RIP (Routing Information Protocol), OSPF (Open Shortest Path First) kiritiladi. Tarmoq qatlamidagi protokollar, ma'lumotlarni tarmoqdan tarmoqqa yo'lga qo'yish, yo'l topish va yo'l yo'qotish jarayonlarini amalga oshirishda standartni ta'minlash uchun ishlatiladi.
Transport qatlam (Transport Layer): Bu qatlamda ma'lumotlar o'zaro hostlar (tizimlarni boshqaruvchi tizimlar) o'rtasida uzatiladi. Uning protokollariga TCP (Transmission Control Protocol) va UDP (User Datagram Protocol) misol qilinadi. Transport qatlamidagi protokollar, ma'lumotlarni to'liqlik, tartib, xatolar va qayta tiklash bilan bog'liq muammo yuzaga kelganda standartni ta'minlash uchun ishlatiladi.
Sessiya qatlam (Session Layer): Bu qatlam hostlar o'rtasidagi aloqalararo seshnlar (sessiyalar)ni boshqaradi. Sessiya qatlamining protokollariga misol sifatida SSL (Secure Sockets Layer) va TLS (Transport Layer Security) kiritiladi. Ular aloqalararo seshnlar yaratish, boshqarish va yo'qotishni amalga oshirishda standartni ta'minlash uchun ishlatiladi.
Mualliflik qatlam (Presentation Layer): Bu qatlam ma'lumotlarni ifodalash, kodlash va shifrlash bilan bog'liqdir. Protokollariga misol sifatida ASCII, JPEG, MPEG kiritiladi. Ular ma'lumotlarni tarmoq uchun moslangan formatlarga o'tkazish va ma'lumotlarni shifrlashda standartni ta'minlash uchun ishlatiladi.
Ta'kidlash qatlam (Application Layer): Bu qatlam tarmoqning foydalanuvchilar tomonidan ishlatiladigan ilovalar va xizmatlar bilanmuammo yuzasidan bog'liqligi bilan bog'liqdir. Ta'kidlash qatlamidagi protokollar o'zaro aloqalararo ilovalarni, masalan HTTP (Hypertext Transfer Protocol), FTP (File Transfer Protocol), DNS (Domain Name System), SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) va boshqalarini standartlashtirish va ulardan foydalanishni ta'minlash uchun ishlatiladi.
Shu bilan birga, OSI modeli tarmoqdagi standart protokollar uchun muhimligi shularni ta'minlaydi:
Protokollar o'zaro almashishni osonlashtiradi: Her bir qatlam o'ziga xos protokollarga ega bo'lib, ulardagi protokollar tarmoqning turli funksiyalarini boshqarishda ishlatiladi. Bu standartlar tarmoq protokollarining o'zaro almashishini osonlashtiradi.
Protokollarning standartlashtirilgan funksiyalarni ta'minlaydi: Har bir qatlamning o'ziga xos vazifalari, ma'lumotlar o'zaro almashish shakllari va xususiyatlari bo'ladi. Standart protokollar bu funksiyalarni ta'minlaydi va tarmoqdagi barcha tizimlarning bir-biriga mos kelishini ta'minlash uchun ishlatiladi.
Protokollar orqali tarmoqdagi muammolarni aniqlash va tuzatishni osonlashtiradi: OSI modeli tarmoq administratorlari va texnik hodimlarga ma'lumotlarni tahlil qilish, xatolarni aniqlash va tuzatishni osonlashtiradi. Har bir qatlamning o'ziga xos protokollari tarmoqdagi muammolar yuzasidan aniqlash va tuzatishda yordam beradi.
Protokollar orqali yangilanishlarni integratsiya qilishni osonlashtiradi: Tarmoq texnologiyalari va protokollarida yangilanishlar va rivojlanishlar sodir bo'lishi mumkin. OSI modeli standart protokollar orqali yangilanishlarni integratsiya qilishni osonlashtiradi va yangi protokollar yaratishni, ulardan foydalanishni ta'minlaydi.
Protokollar tarmoq texnologiyalarini o'rganishda yordam beradi: OSI modeli tarmoq texnologiyalarini o'rganish, tahlil qilish va rivojlanishga yordam beradi. Protokollar va qatlamlar strukturasi tarmoq texnologiyalarining tavsiflarini osonlashtiradi va ulardagi o'zaro aloqalarini tushunishga yordam beradi.
Jumladan, OSI modeli tarmoqdagi standart protokollar uchun muhimdir, chunki uning strukturasidagi qatlamlar tarmoq protokollarini tavsiflash va ulardan foydalanishni osonlashtiradi, muammolarni aniqlash va tuzatishda yordam beradi, yangilanishlarni integratsiya qilishni osonlashtiradi va tarmoq texnologiyalarini o'rganishga yordam beradi.
|
| |
