l ini o tik ani lash urilmasi

29
2-bob: Apparat va dasturiy ta’minot
azerli
Purkovchi
Matritsali
lotter
Odatiy bosib 
chiqarish tezligi
Lazerli printer eng 
tezkor printer boʻlib, 
ularning baʼzi sanoat 
modellari bir daqiqada 
200 sahifagacha 
(ppm), ofis printerlari 
esa 50 sahifa atrofida 
chop etadi
Standart purkovchi 
printerlar odatda 
bir daqiqada qora 
va oq rangda 15 20 
sahifa atrofida bosib 
chiqarishi mumkin, 
ammo rangli 
chiqarish tezligi biroz 
sekinroq
Boshqa printerlar 
bilan solishtirganda 
bu printer juda past 
tezlikka ega
Bir sahifani bosib 
chiqarish uchun juda 
koʻp vaqt ketadi
Chunki kattaroq qog
ʻ
oz 
maydonini qamrab olish 
kerak boʻladi
Odatiy xarid 
qiymati
Lazerli printerning 
narxi shunday 
xususiyatlarga ega 
purkovchi printerning 
narxidan ikki baravar 
qimmat
Purkovchi printerlar 
barcha printerlar 
ichida eng arzoni, 
ammo ularning narxi 
ham xususiyatlariga 
qarab farq qiladi
Ilgari ular juda arzon 
boʻlgan, ammo 
hozir purkovchi 
printerlardan koʻra 
qimmatroq Chunki 
ular endi keng 
koʻlamda ishlab 
chiqarilmaydi
Plotterlar fizik oʻlchami 
va katta qogʻoz 
varaqlari bilan ishlashi 
sababli eng qimmat 
printer hisoblanadi
Odatiy ishga 
tushirish 
qiymati
Toner kartrijlari 
qimmatroq boʻlsa-da, 
ularning rangi ancha 
uzoqqa yetadi va 
har bir sahifa narxi 
nisbatan arzonga 
tushadi
Purkovchi kartrijlar 
siyohining narxi farq 
qiladi va oʻxshash
siyohlar ishlab 
chiqaruvchilarning 
asl siyohlariga 
qaraganda arzonroq 
sotiladi
Juda arzon, chunki 
siyoh tasmasi uzoq 
vaqtga yetadi
Ishga tushirish xarajatlari 
har bir sahifa uchun 
ancha koʻp Chunki 
sahifa oʻlchamlari 
kattaroq boʻladi LED 
plotterlarining ishga 
tushirish xarajatlari 
purkovchi plotterlarnikiga 
qaraganda arzonroq
Rangi
Ularning aksariyati 
monoxrom, ammo 
rangli lazerli printerlar 
ham mavjud
Deyarli barcha 
purkovchi printerlar 
rangli chop eta 
oladi
Rangli tasmalardan 
foydalanadigan 
matritsali printerlar 
juda kam uchraydi
Plotterlar rangli chop 
eta oladi
Sifat darajasi
Barcha printerlarning 
eng yuqori sifatga ega 
boʻlishi ular tonerni 
qanday eritishi va 
sahifaga tushirishiga 
bogʻliq
etarli darajada 
sifatli, ammo siyoh 
yupqa qogʻozda 
koʻrinishi va dogʻlar 
paydo boʻlishi 
mumkin
Bosib chiqarish 
belgilarining nuqtali 
tasvir xususiyati 
sababli sifat odatda 
past boʻladi
Purkovchi printerlar 
bilan bir xil, lekin 
qalam ishlatilsa, chiziqli 
rasmlarning sifati yuqori 
boʻladi
Kundalik 
foydalanish 
atlar, keng koʻlamda 
chop etish, ofis 
ishlari va uyda chop 
etish
Fotosuratlar, 
diagrammalar, kichik 
xaritalar, ofis ishlari 
va uyda chop etish
Ikki yoki uch 
nusxadagi invoys 
yoki kvitansiyalar, 
avtomatlashtirilgan 
kassalar (ATM), savdo 
nuqtalari tizimlari, 
maʼlumotlar jurnalini 
yuritish, issiq va 
changli muhit
Arxitektura chizmalari, 
katta xaritalar, polotno 
va belgilar
2.01-jadval. rinterning turlari.
Bu aslida mustaqil qurilma emas, balki belgilarni optik 
aniqlashni (shuningdek, OCR) amalga oshiradigan 
dasturiy taʼminot bilan birlashtirilgan skanerdir
Hujjatning tasviri tahlil qilinadi va dastur belgilarni 
aniqlaydi, keyin matnni qidirish yoki tahrirlash mumkin 
boʻlgan hujjatga aylantiradi
ICT_STB_G10-11_c02_p023-053_NT_R6_2023.indd 29
31.10.2023 9:51:21

10/11-sinf Informatika va axborot texnologiyalari
30
M
M M
Shtri kodlar saqlaydigan maʼlumotlar miqdori 
cheklangan shuning uchun hozir harfl ar 
va raqamlar satridan tashqari maʼlumotlar 
elementlari uchun Quick- esponse (Q ) kodlari 
ishlatilmoqda.
Ma nitli siyoh b l isini o ish urilmasi
2.09-rasm. Magnitli siyoh bilan yozilgan chek 
da archasi.
Magnitli siyoh cheklarning pastki qismida raqamlarni chop 
etish uchun ishlatiladi Raqamlar MICR E-13B yoki CMC-7 
shri i yordamida chop etiladi Siyoh tarkibida temir oksidi 
mavjud boʻlib, u magnitli siyoh belgisini oʻqish qurilmasi 
(MICR)dan foydalanganda oson aniqlanadi va belgilar 
kompyuter tushunadigan tilga oʻgiriladi
MICR qurilmasi OCRga qaraganda yuqori aniqlik 
darajasini taʼminlaydi
l ini o tik o uv hi urilma
Belgini optik oʻquvchi qurilma (OMR) bir nechta variantga 
ega test javobi qogʻozi kabi hujjatlarda ishlatilgan 
belgilarni aniqlaydi Skanerga oʻxshash qurilma belgilar 
joylashgan varaqqa yorugʻlik nurini tushirib, ular qayerda 
ekanini aniqlash uchun ishlatiladi
Soʻngra dastur yordamida belgining oʻrni axborotga 
aylantiriladi OMR qurilmalari faqat bir nechta variantli 
test javoblari uchun juda mos keladi Chunki ular 
soʻzlarni hosil qiladigan har arni talqin qila olmaydi
2.10-rasm. oʻp variantli OM imtihon varagʻi.
htri ko ri r
Shtrixkodni rider shtrixkodni tashkil etuvchi chiziqlar 
va boʻshliqlarning kengligini aniqlash uchun ishlatiladi
Lazer nuri shtrixkodga tushadi va fotodiod yordamida 
orqaga qaytariladigan yorugʻlik miqdori oʻlchanadi
Qora chiziqlar yorugʻlikni umuman qaytarmaydi, 
lekin oq boʻshliqlar qaytaradi Shtrixkod odatda biror 
narsani, masalan, kitob yoki boshqa mahsulotlarni 
aniqlaydigan har ar va raqamlarni anglatadi Shtrixkod 
skaneri qoʻshimcha dasturga ehtiyoj sezmasdan har ar 
va raqamlarni toʻgʻridan toʻgʻri kompyuterga yuborishi 
uchun oldindan dasturlangan mikrosxemaga ega 
boʻladi
l sh isk
Flesh disk USB diskning yana bir nomi U 
maʼlumotlarni esh xotirada saqlaydigan bosh 
barmoq kattaligidagi qurilma boʻlib, USB portiga ega 
barcha kompyuterlarda ma’lumotni oson koʻchirish 
imkoniyatini beradi Flesh xotira juda tez, cheklovchi 
omil esa USB portining tezligidir Oʻlchami kichik 
boʻlgani bois yoʻqotib qoʻyish ehtimoli yuqori boʻlsa-
da, esh diskning harakatlanuvchi qismlari boʻlmagani 
sababli uni choʻntakda olib yurish xavfsizdir
Shuningdek, unga magnitlanish taʼsir qilmaydi

Download 14,88 Mb.