29
2-bob: Apparat va dasturiy ta’minot
azerli
Purkovchi
Matritsali
lotter
Odatiy bosib
chiqarish tezligi
Lazerli printer eng
tezkor printer boʻlib,
ularning baʼzi sanoat
modellari bir daqiqada
200 sahifagacha
(ppm), ofis printerlari
esa 50 sahifa atrofida
chop etadi
Standart purkovchi
printerlar odatda
bir daqiqada qora
va oq rangda 15 20
sahifa atrofida bosib
chiqarishi mumkin,
ammo rangli
chiqarish tezligi biroz
sekinroq
Boshqa printerlar
bilan solishtirganda
bu printer juda past
tezlikka ega
Bir sahifani bosib
chiqarish uchun juda
koʻp vaqt ketadi
Chunki kattaroq qog
ʻ
oz
maydonini qamrab olish
kerak boʻladi
Odatiy xarid
qiymati
Lazerli printerning
narxi shunday
xususiyatlarga ega
purkovchi printerning
narxidan ikki baravar
qimmat
Purkovchi printerlar
barcha printerlar
ichida eng arzoni,
ammo ularning narxi
ham xususiyatlariga
qarab farq qiladi
Ilgari ular juda arzon
boʻlgan, ammo
hozir purkovchi
printerlardan koʻra
qimmatroq
Chunki
ular endi keng
koʻlamda ishlab
chiqarilmaydi
Plotterlar fizik oʻlchami
va katta qogʻoz
varaqlari bilan ishlashi
sababli eng qimmat
printer hisoblanadi
Odatiy ishga
tushirish
qiymati
Toner kartrijlari
qimmatroq boʻlsa-da,
ularning rangi ancha
uzoqqa yetadi va
har
bir sahifa narxi
nisbatan arzonga
tushadi
Purkovchi kartrijlar
siyohining narxi farq
qiladi va oʻxshash
siyohlar ishlab
chiqaruvchilarning
asl siyohlariga
qaraganda arzonroq
sotiladi
Juda arzon, chunki
siyoh tasmasi uzoq
vaqtga yetadi
Ishga tushirish xarajatlari
har bir sahifa uchun
ancha koʻp Chunki
sahifa oʻlchamlari
kattaroq boʻladi LED
plotterlarining ishga
tushirish xarajatlari
purkovchi plotterlarnikiga
qaraganda arzonroq
Rangi
Ularning aksariyati
monoxrom, ammo
rangli lazerli printerlar
ham mavjud
Deyarli barcha
purkovchi printerlar
rangli
chop eta
oladi
Rangli tasmalardan
foydalanadigan
matritsali printerlar
juda kam uchraydi
Plotterlar rangli chop
eta oladi
Sifat darajasi
Barcha printerlarning
eng
yuqori sifatga ega
boʻlishi ular tonerni
qanday eritishi va
sahifaga tushirishiga
bogʻliq
etarli darajada
sifatli, ammo siyoh
yupqa qogʻozda
koʻrinishi va dogʻlar
paydo boʻlishi
mumkin
Bosib chiqarish
belgilarining nuqtali
tasvir xususiyati
sababli sifat odatda
past boʻladi
Purkovchi printerlar
bilan bir xil, lekin
qalam ishlatilsa, chiziqli
rasmlarning
sifati yuqori
boʻladi
Kundalik
foydalanish
atlar, keng koʻlamda
chop etish, ofis
ishlari va uyda chop
etish
Fotosuratlar,
diagrammalar, kichik
xaritalar, ofis ishlari
va uyda chop etish
Ikki yoki uch
nusxadagi invoys
yoki kvitansiyalar,
avtomatlashtirilgan
kassalar (ATM), savdo
nuqtalari tizimlari,
maʼlumotlar jurnalini
yuritish, issiq va
changli muhit
Arxitektura chizmalari,
katta xaritalar, polotno
va belgilar
2.01-jadval. rinterning turlari.
Bu aslida mustaqil qurilma emas, balki belgilarni optik
aniqlashni (shuningdek, OCR) amalga oshiradigan
dasturiy taʼminot bilan birlashtirilgan skanerdir
Hujjatning tasviri tahlil qilinadi va dastur belgilarni
aniqlaydi, keyin matnni qidirish yoki tahrirlash mumkin
boʻlgan hujjatga aylantiradi
ICT_STB_G10-11_c02_p023-053_NT_R6_2023.indd 29
31.10.2023 9:51:21
10/11-sinf Informatika va axborot texnologiyalari
30
M
M M
Shtri kodlar saqlaydigan maʼlumotlar miqdori
cheklangan shuning uchun hozir harfl ar
va raqamlar satridan tashqari maʼlumotlar
elementlari uchun Quick- esponse (Q ) kodlari
ishlatilmoqda.
Ma nitli siyoh b l isini o ish urilmasi
2.09-rasm. Magnitli siyoh bilan yozilgan chek
da archasi.
Magnitli siyoh cheklarning pastki qismida raqamlarni chop
etish uchun ishlatiladi Raqamlar MICR E-13B yoki CMC-7
shri i yordamida chop etiladi Siyoh tarkibida temir oksidi
mavjud boʻlib, u magnitli siyoh belgisini oʻqish qurilmasi
(MICR)dan foydalanganda oson aniqlanadi va belgilar
kompyuter tushunadigan tilga oʻgiriladi
MICR qurilmasi OCRga qaraganda yuqori aniqlik
darajasini taʼminlaydi
l ini o tik o uv hi urilma
Belgini optik oʻquvchi qurilma (OMR) bir nechta variantga
ega test javobi qogʻozi kabi hujjatlarda ishlatilgan
belgilarni aniqlaydi Skanerga oʻxshash qurilma belgilar
joylashgan varaqqa yorugʻlik nurini tushirib, ular qayerda
ekanini aniqlash uchun ishlatiladi
Soʻngra dastur yordamida belgining oʻrni axborotga
aylantiriladi OMR qurilmalari faqat bir nechta variantli
test javoblari uchun juda mos keladi
Chunki ular
soʻzlarni hosil qiladigan har arni talqin qila olmaydi
2.10-rasm. oʻp variantli OM imtihon varagʻi.
htri ko ri r
Shtrixkodni rider shtrixkodni tashkil etuvchi chiziqlar
va boʻshliqlarning kengligini aniqlash uchun ishlatiladi
Lazer nuri shtrixkodga tushadi va fotodiod yordamida
orqaga qaytariladigan yorugʻlik miqdori oʻlchanadi
Qora chiziqlar yorugʻlikni umuman qaytarmaydi,
lekin oq boʻshliqlar qaytaradi Shtrixkod odatda biror
narsani, masalan, kitob yoki boshqa mahsulotlarni
aniqlaydigan har ar va raqamlarni anglatadi
Shtrixkod
skaneri qoʻshimcha dasturga ehtiyoj sezmasdan har ar
va raqamlarni toʻgʻridan toʻgʻri kompyuterga yuborishi
uchun oldindan dasturlangan mikrosxemaga ega
boʻladi
l sh isk
Flesh disk USB diskning yana bir nomi U
maʼlumotlarni esh xotirada saqlaydigan bosh
barmoq kattaligidagi qurilma boʻlib, USB portiga ega
barcha kompyuterlarda ma’lumotni oson koʻchirish
imkoniyatini beradi Flesh xotira juda tez, cheklovchi
omil esa USB portining tezligidir Oʻlchami kichik
boʻlgani bois yoʻqotib qoʻyish ehtimoli yuqori boʻlsa-
da, esh diskning harakatlanuvchi qismlari boʻlmagani
sababli uni choʻntakda olib yurish xavfsizdir
Shuningdek, unga magnitlanish taʼsir qilmaydi
