| SO2 oltingugurt (IV) oksid (sulfit angidrid) odatdagi sharoitda o`tkir, bo`g`uvchi, hidli, rangsiz gaz. –10 0C ga qadar sovitilganda rangsiz suyuqlikka aylanadi, po`lat ballonlarda saqlanadi.
Laboratoriyada natriy gidrosulfit bilan sulfat kislotani o`zaro ta`sir ettirib yoki misni konsentrlangan sulfat kislota bilan birga qizdirish yo`li bilan olinadi:
2NaHSO3 + H2SO4 = Na2SO4 + 2SO2↑ + 2H2O
Cu + 2H2SO4 (kons) = CuSO4 + SO2↑ + 2H2O
Sanoatda SO2 FeS2 ni yoki rangli metallarning oltingugurtli rudalarini (ZnS, PbS) kuydirishda hosil bo`ladi.
4FeS2 + 11O2 = 2Fe2O3 + 8SO2 2ZnS + 3O2 = 2ZnO + 2SO2
Katalizator ishtirokida qizdirilganda SO2 havo kislorodini biriktirib oladi va SO3 hosil qiladi: 2SO2 + O2 ↔ 2SO3
SO3 oltingugurt (VI) oksid (sulfat angidrid) odatdagi sharoitda rangsiz suyuqlik, 17 0C dan past haroratda qattiq kristall massa bo`lib qotadi. U namlikni shiddat bilan yutib, H2SO4 hosil qiladi:
SO3 + H2O = H2SO4
Oltingugurt (VI) oksid kislotali oksidlarning barcha xossalariga ega. U SO2 ni oksidlash yo`li bilan olinadi. Sulfat kislota ishlab chiqarishda oraliq mahsulot hisoblanadi.
2SO2 + O2 ↔ 2SO3
5. Sulfat kislota, olinishi, xossalari va ishlatilishi.
Sulfit kislota H2SO3. SO2 suvda yaxshi eriydi (1 hajm suvda 20 0C da 40 hajm SO2 eriydi). Bbunda faqat suvdagi eritmadagina mavjud bo`ladigan sulfit kislota hosil bo`ladi:
SO2 + H2O ↔ H2SO3
Sulfit kislotada kislotalarning barcha xossalari bor. Eritmada bosqich bilan dissotsilanadi:
H2SO3 ↔ H+ + HSO3- HSO3- ↔ H+ + SO32-
U ikki asosli kislota bo`lgani uchun ikki qator tuzlar (sulfitlar va gidrosulfitlar) hosil qiladi.
H2SO3 + 2NaOH = Na2SO3 + 2H2O
H2SO3 + NaOH = NaHSO3 + H2O
2H2SO3 + O2 = 2H2SO4
H2SO3 + Br2 + H2O = H2SO4 + 2HBr
5H2SO3 + 2KMnO4 = 2H2SO4 + 2MnSO4 +K2SO4 + 3H2O
| 