|
Ii bo`lim. Anorganik kimyo. 1-Ma`ruza. Mavzu: Metallmaslar. Vodorod. Suv. Reja
|
| bet | 26/51 | | Sana | 09.01.2024 | | Hajmi | 198,84 Kb. | | #132889 |
Bog'liq 1-Ma`ruza. Mavzu Metallmaslar. Vodorod. Suv. Reja. Metallmaslar-fayllar.orgSulfat kislota H2SO4–og`ir, rangsiz moysimon suyuqlik. Juda gigroskopik, namlikni yutib ko`p miqdorda issiqlik chiqaradi. Shuning uchun suvni konsentrlangan sulfat kislotaga quyish yaramaydi, kislota sachrab ketadi. Suyultirish uchun suvga oz-ozdan sulfat kislota quyiladi.
Sanoatda sulfat kislota olishning kontakt usuli eng katta ahamiyatga ega. Bu usul bilan istalgan konsentratsiyadagi H2SO4 ni, shuningdek oleum, ya`ni SO3 ning H2SO4 dagi eritmasini olish mumkin. Jarayon uch bosqichdan iborat bo`ladi:
1) SO2 olish, 4FeS2 + 11O2 = 2Fe2O3 + 8SO2
2) SO2 ni oksidlab SO3 ga aylantirish, 2SO2 + O2 ↔ 2SO3
3) SO3 dan H2SO4 olish, SO3 + H2O = H2SO4
Suvsiz H2SO4 70 % gacha SO3 ni eritadi. Odatdagi haroratda u uchuvchan emas va hidsiz. Qizdirilganda tarkibida 98,3 % H2SO4 bor eritma hosil bo`lgunga qadar SO3 ni ajratib chiqaradi. Suvsiz H2SO4 elektr tokini deyarli o`tkazmaydi.
Konsentrlangan H2SO4 organik moddalardan–shakar, yog`och, tolalardan suv elementlarini tortib olib, ularni ko`mirga aylantiradi. Bunda H2SO4 ning gidratlari hosil bo`ladi.
C12H22O11 + nH2SO4 = 12C + nH2SO4 •11H2O
C + 2H2SO4 = CO2 + 2SO2 + 2H2O
Uchuvchan bo`lmagan kuchli H2SO4 quruq tuzlardan boshqa kislotalarni siqib chiqaradi. Masalan,
NaNO3 + H2SO4 = NaHSO4 + HNO3
Suyultirilgan H2SO4 standart potensiallar qatorida vodoroddan oldinda joylashgan metallarni eritadi.
Konsentrlangan H2SO4 qizdirilganda deyarli barcha metallar bilan reaksiyaga kirishadi. Masalan:
Cu + 2H2SO4 (kons) = CuSO4 + SO2↑ + 2H2O
H2SO4 bosqich bilan dissotsilanadi:
H2SO4 ↔ H+ + HSO4- HSO4- ↔ H+ + SO42-
U ikki asosli kislota bo`lgani uchun ikki qator tuzlar (sulfatlar va gidrosulfatlar) hosil qiladi.
H2SO4 + 2NaOH = Na2SO4 + 2H2O H2SO4 + NaOH = NaHSO4 + H2O
H2SO4 + BaCl2 = BaSO4↓ + 2HCl Na2SO4 + BaCl2 = BaSO4↓ + 2NaCl
SO42- + Ba2+ = BaSO4↓
|
| |
