-расм. Эллиптик днише ва қопқоқли вертикал ғилофли автоклав (а) ва қурилма цилиндрик обечайкасини ички (б) ва ташқи (в) босимларга ҳисоблаш схемаси

Download 1,42 Mb.
bet	4/4
Sana	17.05.2024
Hajmi	1,42 Mb.
	#240014

1 2 3 4

Bog'liq
Содержание yakuniy

Foydalanilgan adabiyotlar

1-расм. Эллиптик днише ва қопқоқли вертикал ғилофли автоклав (а) ва қурилма цилиндрик обечайкасини ички (б) ва ташқи (в) босимларга ҳисоблаш схемаси.

Е ч и ш: 1) Ҳисоблаш параметрлари:

Деворнинг ҳисобланган температураси

Ҳисоблаш босими:

а) қурилма ичида (днише, қобиқ обечайкаси ва қопкоғи учун)
р_р=р=0,5 МPа,
чунки ишчи муҳит гидростатик босими максимал қиймати:
б) ғилофдаги
р_р.р=р_руб=0,4 МПа,
чунки сув буғи конденсати иштирокида гидростатик босимнинг максимал қиймати

бу ерда р_в=1000 кг/м³ – сувнинг зичлиги.
Рухсат этилган кучланиш:
Ишчи ҳолатида
[σ]=ησ*=1154=154 МПа,
бу ерда η=1 – тунука прокат учун, σ*=154 МПа – t=150⁰C да 16ГС пўлат маркаси учун.
Гидравлик синовлар вақтида
[σ]_н=σ_т20/1,1=280/1,1=254,6 МПа,
бу ерда σ_т20=280 МПа - +20⁰С да 16ГС пўлат маркаси учун.
Барқарорлик заҳира коэффициенти:
Ишчи шароит учун n_y=2,4; синовлар шароитида n_y_.н=1,8.
t=150⁰C ва +20⁰С да 16ГС пўлат маркаси учун бўйлама эгилувчанлик модули ҳисобланган қийматлари тегишли равишда Е=1,86·10⁵ МПа ва Е₂₀=1,99·10⁵ МПа.
Белгиланган бажариш усулларида ҳосил қилинган пайванд чоклар мустаҳкамлик коэффициенти φ=1.
Ҳисобланган девор қалинлигига қўшимча:
а) коррозияга компенсация учун: қобиқ обечайкаси ва днишеси с_к=(П+П_руб)=(0,05+0,01)20=1,2 мм,
қопқоқники
с_к.кр=П=0,05·20=1мм,
ғилофники
с_к.р.=П_руб=0,0120=0,2 мм.
б) эрозияни компенсациялаш учун: с_э=0, чунки эрозия иштироки йўқ.
в) манфий жоизлик ва қурилма элементлари деворининг юпқалашишини компенсациялаш учун тегишли равишда с₂=0 ва с₃=0, чунки (с₂+с₃) ларнинг йиғиндиси лист калинлигининг 5% дан ошмайди.
У ҳолда с₁=с_к+с_э шартига кўра ҳисобланган қалинликларга қўшимча катталиклар йиғиндиси: қобиқ обечайкаси ва днишеники с=Σс_i=c_к=1,2 мм; қопқоқники с_кр= Σс_кр._i=c_к.кр=1 мм; ғилофники с_р= Σс_р._i=c_к.р=0,2 мм бўлади.
Қобиқ цилиндрик обечайкасининг ҳисобланган узунлиги

2. Девор қалинлиги

Қобиқ цилиндрик обечайкасининг ҳисобланган қалинлиги:
а) ички босим таъсирида
б) ташқи босим таъсирида (таҳминан)

бу ерда р_н.р=р_р.р=0,4 МПа, К₂=0,52 - номограмма бўйича ва бўлганда

Қобиқ цилиндрик обечайкаси ижрочи девор қалинлиги биринчи яқинлашувда kаттароқ стандарт қиймати s=10 мм ни қабул қиламиз. Қобиқ обечайкаси ғилофда босим иштирок этаётганда ва қурилма ичида босим иштирок этмаганда ташқи босим р_н.р ва ўқли сиқувчи куч F нинг биргаликда таъсири остида ишлаганлиги сабабли, барқарорлик шарти бажарилиши керак.

Ўқли сиқувчи куч – бу днишени обечайкага ғилофдаги босим билан сиқиш учун кетадиган куч бўлиб, у қуйидагича ҳисобланади (днише оғирлик кучи ва унинг ғилоф билан боғланишини аҳамиятга олмаганда):

Руҳсат этилган ташқи босим:

Мустаҳкамлик шартига кўра

Барқарорлик шартига кўра l_p0 эгилувчанлик чегараларида

Ҳар иккала шартни ҳисобга олганда
.
Рухсат этилган ўқ йўналишли сиқувчи куч:
Мустаҳкамлик шартига кўра
Барқарорлик шартига кўра
L_p/D=1317/1400<10
эгилувчанлик чегараларида

Ҳар иккала шартни ҳисобга олганда

Қобиқ обечайкаси баркарорлик шартлари бажариляпти0,4·0,450,63·5,55=1.
Лекин, ғилофда босимнинг ортиши (р_н.р>0,4МПа), қобиқ цилиндрик обечайкасининг барқарорлигини бузулишига олиб келади, чунки
р_н.р/[р]F/[F]>1 бўлади.
Шунинг учун, эксплуатация жараёнида ишчи устидан ғилофда, аҳамиятга олмаса ҳам бўладиган даражада босимнинг ортиши содир бўлса ҳам, девор қалинлигини яқин стандарт қийматгача кўтариш зарур.
Қобиқ обечайкасига рухсат этилган ишчи босим
р_р<[р]
шарти эллиптик днише ижрочи қалинлигини бир – бирига пайвандланадиган оболочкалар тенг қалинлиги шартига кўра танлаб оламиз s_p=s=10 мм. Бунда
р_р.р≤[р_н]_э ва р_р≤[р]_р
шартлари бажарилиши зарур.
Днише учун рухсат этилган ташқи босим:
Мустаҳкамлик шартига кўра
Барқарорлик шартига кўра эгилувчанлик чегараларида
бу ерда
х=15(s_э-c)/D=15(10-1,2)/1400=0,094

бўлганда коэффициент

К_э=[1+(2,4+8x)x]/[1+(3+10x)x]=[1+(2,4+8·0,094)0,094]/[1+(3+100,094)0,094] =0,946
Ҳар иккала шартни ҳисобга олганда:
Днише барқарорлик шарти бажариляпти:
p_р.р/[p_н]_э=0,4/0,81<1
Эллиптик днише учун рухсат этилган ички босим

р_р<[р]_э шарти бажариляпти (0,5<1,93)

Эллиптик қопқоқ ижрочи қалинлиги

s_кр=4 мм деб қабул қиламиз.

Қопқоқ учун рухсат этилган ички босим

р_р<[р]_кр шарти бажариляпти (0,52<0,66)

Ижрочи қалинлик:
Ғилофнинг цилиндрик обечайкаси

ғилоф эллиптик днишеси

ғилоф девори қалинлигини s_р=3 мм деб қабул қиламиз.

Рухсат этилган ички босим:
Ғилоф обечайкасига

ғилоф эллиптик днишеси

3. Ишчи шароитда қурилманинг рухсат этилган ички босими.

[р]=min{[р]: [p]_э: [p]_кр}=min(1,92; 1<93; 0,66)=0,66 МПа
штуцер тешикларини шундай маҳкамлаш мақсадга мувофиқ бўладики, маҳкамлаш зонаси учун рухсат этилган ички босим [р]_ш, [р]_а катталигидан кичик бўлмасин.
4. Қурилма ишлаётган вақтда ғилофдаги рухсат этилган босим
[р]_р=min{[p_н]_F; [p_н]_э; [p]_р.ц; [p]_р.э}=min(0,4; 0,81; 0,57; 0,57)=0,4 МПа
бу ерда [р_н]_F – қобиқ цилиндрик обечайкасига рухсат этилган ташқи босим, уни [р_н]_F/[р_н]+F/[F] шартидан аниқланади. Бизнинг ҳолатимизда
(р_н)_F=p_p.p=0,4 МПа.
5. Гидравлик синовлар вақтидаги қурилма учун рухсат этилган босим [р]_а.п. ни бизнинг ҳолатимизда қопқоқ учун рухсат этилган ишчи ички босим қийматини ҳисобга олган ҳолда аниқлаймиз.

Xulosa

Yuqorida kurs ishida vertical avtoklav haqida ko’rib chiqdik. Qurilmaning ishlash prinsipi va tuzilishi haqida ma’lumot berildi va qurilmaning hisobi bajarildi. Undan tashqari boshqa turdagi avtoklavlar haqida ham qisqacha ma’lumotlar berildi.

Ummuman olganda avtoklavlar sterillizatsiya qurilmasi bo’lgani uchun nafaqat oziq-ovqat sanoatida balkim tibbiyot va boshqa sohalarda ham keng qo’llaniladi.
Oziq-ovqat va tibbiy avtoklavlar o'rtasidagi farq:
Garchi ikkala turdagi avtoklavlar sterilizatsiya uchun bosimli bug'dan foydalansa ham, oziq-ovqat va tibbiy avtoklavlar o'rtasida ba'zi asosiy farqlar mavjud:
1. Maqsad:
* Oziq-ovqat avtoklavlari: Buzilish yoki kasallikka olib kelishi mumkin bo'lgan bakteriyalar, sporlar va boshqa mikroorganizmlarni yo'q qilish orqali oziq-ovqat mahsulotlarini saqlash uchun ishlatiladi.
* Tibbiy avtoklavlar: tibbiy asboblar, jihozlar va chiqindilarni sterilizatsiya qilish, mikroorganizmlarning barcha shakllarini, shu jumladan bakteriyalar, viruslar, zamburug'lar va sporalarni yo'q qilish uchun ishlatiladi.
2. Harorat va bosim:
* Oziq-ovqat avtoklavlari: Odatda tibbiy avtoklavlarga qaraganda pastroq harorat va bosimlarda ishlaydi. Masalan, oddiy oziq-ovqat avtoklavi 121 ° C va 15 psi haroratda, tibbiy avtoklav esa 134 ° C va 30 psi haroratda ishlashi mumkin.
* Tibbiy avtoklavlar: Barcha mikroorganizmlarni sterilizatsiya qilish uchun yuqori harorat va bosim talab qilinadi.
3. Dizayn va materiallar:
* Oziq-ovqat avtoklavlari: Ko'pincha alyuminiy yoki zanglamaydigan po'latdan yasalgan va oddiyroq dizaynga ega.
* Tibbiy avtoklavlar: Yuqori sifatli zanglamaydigan po'latdan yasalgan va yanada murakkab dizaynga ega, jumladan eshik qulflari va bosimni nazorat qilish tizimlari kabi qo'shimcha xavfsizlik xususiyatlari.
4. Nizom:
* Oziq-ovqat avtoklavlari: Oziq-ovqat xavfsizligi agentliklari tomonidan tartibga solinadi.
* Tibbiy avtoklavlar: sog'liqni saqlash idoralari tomonidan qattiqroq tartibga solinadi.
5. Qo'shimcha funktsiyalar:

* Tibbiy avtoklavlar: Ko'pincha sterilizatsiyadan oldin kameradan havo olib tashlash uchun vakuum nasoslari va sterillangan narsalardan namlikni olib tashlash uchun quritgichlar kabi qo'shimcha funktsiyalarga ega.

Foydalanilgan adabiyotlar

Download 1,42 Mb.

1 2 3 4

Download 1,42 Mb.