|
Iii bap. Xaliq araliq auditorlik shólkemleri hám kompaniyalari, olardiń rawajlaniw tariyxi
|
| bet | 1/7 | | Sana | 20.05.2024 | | Hajmi | 28,56 Kb. | | #245053 |
Bog'liq 5-группа перевод
III BAP. XALIQ ARALIQ AUDITORLIK SHÓLKEMLERI HÁM
KOMPANIYALARI, OLARDIŃ RAWAJLANIW TARIYXI
3. 1. Xalıq aralıq auditorlik sho'lkemleri hám olardıń iskerlik baǵdarları
Xalıq aralıq auditni unifikaciyalanǵan halda shólkemlestiriw ushın, áwele, buxgalteriya esabınıń baynalminallashuviga itibar qaratıw kerek. Milliy esap hám audit sistemaların xalıq aralıq kólemde uyqaslastırıw maqsetinde 1966 jılda Xalıq aralıq izertlew toparı dúzilgen edi. Bul izertlew toparına AQShning buxgalter-auditorlari, sonıń menen birge Kanada, Angliya, Uels, Shotlandiya, Irlandiya mámleketleriniń arnawlı qánigeleri kiritilgen. Usı shólkem jáhándıń kóplegen mámleketlerinde izertlew ótkerip, milliy esap hám audit sistemaları ortasındaǵı ayırmashılıqlar jóninde esabat tayarlaǵan. Esabat maǵlıwmatları nátiyjelerine kóre buxgalteriya esabı hám audit standartları boyınsha arnawlı xalıq aralıq shólkem dúziwge qarar etilgen. Nátiyjede xalıq aralıq esap hám audit standartların islep shıǵıwshı Buxgalteriya esabı standartları boyınsha komitet (IASC) hám Xalıq aralıq buxgalterlar federatsiyasi (IFAC) dúzilgen.
1973 jıl 29 iyunda Avstraliya, Kanada, Frantsiya, Germaniya, Yaponiya, Meksika, Niderlandiya, Ullı Britaniya hám Irlandiya hám de AQSh buxgalterlar shólkemleri ortasındaǵı shártlesiw nátiyjesi retinde dúzilgen Buxgalteriya esabı xalıq aralıq standartları komiteti (International Accounting Standarts Committie - IASC) búgingi kúnde xalıq aralıq auditorlik iskerliginde úlken orınǵa iye. Házirgi waqıtta onıń quramında jáhándıń 103 mámleketinen 142 wákiller qatnasıp atır.
Házir auditga bolǵan talaplardı uyqaslastırıw boyınsha jumıslar xalıq aralıq dárejede rawajlanıwlashtirilmoqda. Túrli shólkemler, sonday-aq, buxgalteriya esabı standartları boyınsha arnawlı komitet (IASC), xalıq aralıq buxgalterlar federatsiyasi bul másele boyınsha aktiv shuǵıllanıp atır. Finanslıq esabatlardıń birden-bir xalıq aralıq sistemasın xalıq aralıq buxgalteriya esabı standartları tiykarında qurıw jáne onı jetilistiriw zárúriyatınan kelip shıǵıp, Xalıq aralıq buxgalterlar federatsiyasi quramında turaqlı avtonom komitet huqıqlarına iye bolǵan auditorlik ámeliyatı boyınsha xalıq aralıq komitet dúzilgen. Ol Xalıq aralıq buxgalterlar federatsiyasi keńesi atınan audit standartların baspadan shıǵaradı, sonıń menen birge, audit tekseriwlerin ótkeriw menen bir waqıtta qosımsha xizmet kórsetiw boyınsha xalıq aralıq standartlardı islep shıǵadı. Bular buxgalter-auditorlik kásipiniń rawajlanıwı hám múmkinshiligi barınsha xalıq aralıq kólemde auditga jantasıwdıń birden-bir sistemasın jaratılıwma mólsherlengen. Buxgalteriya esabı standartları boyınsha komitet (IASC) buxgal-teriya esabı hám auditning standartların islep shıǵıw jáne onı dúnyaǵa targ'ib qılıw maqsetinde dúzilgen. Basqa xalıq aralıq shólkemlerden ayrıqsha bolıp esaplanıw Buxgalteriya esabı standartları boyınsha komitet quramına tek húkimetlik emes shólkemler kiritiledi. Komitetke basshılıq qılıw turaqlı jumıslaytuǵın xatkeriyat tárepinen ámelge asıriladı. Xatkeriyat quramına 13 mámleket hám 4 xalıq aralıq shólkemdiń wákilleri kiritilgen.
Xalıq aralıq buxgalterlar federatsiyasi (IFAC) 1977 jılda buxgalteriya kásipin joqarı dárejege alıp shıǵıw maqsetinde dúzilgen bolıp, onıń atqaratuǵın wazıypaları IASCning wazıypaları menen uyqas túsedi. Jáhándıń 75 mámleketiniń professional esap shólkemleri IFACning aǵzaları bolıp esaplanadı.
|
| |
