|
Tajriba natijalariga ishlov berish
|
| bet | 9/9 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 0,98 Mb. | | #248318 |
Bog'liq 1-tajriba E va S2 SIRTQITajriba natijalariga ishlov berish.
Nazorat nuqtalaridagi o‘zgarmas kuchlanishni o‘lchash natijalari yordamida ta’minot manbai kuchlanishining har bir tavsiya etilgan qiymatlarida tranzistorning sokinlik rejimini aniqlang. Har bir berilgan sokinlik holatlarida tranzistorning parametrlarini aniqlang.
Tranzistorning yuqoridagi bandda aniqlangan parametrlari va sxema boshqa elementlarining ma’lum parametrlari asosida kuchaytirgich kaskadining kuchlanish (KU), quvvat bo‘yicha (KP) kuchaytirish koeffitsiyentlarini hamda kirish va chiqish qarshiliklarini aniqlang.
Tajriba va hisoblashlar natijalari asosida tranzistorning turli ulanish sxemalarini taqqoslang.
Hisobot mazmuni:
- o‘rganilgan tranzistorning parametrlari;
- laboratoriya ishi maketining printsipial sxemasi;
- bajarilayotgan ishning har bir bosqichi uchun – bosqich nomi va olingan natijalar (jadval, grafik va ostsillogrammalar ko‘rinishida);
- olingan natijalar bo‘yicha qisqacha xulosa.
V2=15 V; RE=1 KOm; A=0.5;
5.7.1-rasm. Bipolyar tranzistorda yasalgan emitter qaytargich sxemasi.
O‘lchash va hisoblash natijalari asosida 5.7.1-jadval to‘ldiriladi.
5.7.1-jadval.
α, grad
|
E1, α
|
IB U1
|
UE U4
|
IК U2
|
IE U5
|
UB U3
|
0
|
|
|
|
|
|
|
30
|
|
|
|
|
|
|
60
|
|
|
|
|
|
|
90
|
|
|
|
|
|
|
120
|
|
|
|
|
|
|
150
|
|
|
|
|
|
|
180
|
|
|
|
|
|
|
210
|
|
|
|
|
|
|
240
|
|
|
|
|
|
|
270
|
|
|
|
|
|
|
300
|
|
|
|
|
|
|
330
|
|
|
|
|
|
|
360
|
|
|
|
|
|
|
Grafik chiziladi.
Istok qaytargich sxemasini tadqiq etish.
Ishdan maqsad: MT yasalgan istok qaytargich sxemasini o‘rganish, uning dinamik xarakteristikalari hamda differentsial parametrlarini o‘lchash.
Qisqacha ma’lumot. MT larda tok bo‘ylama elektr maydon ta’sirida erkin zaryad tashuvchilarning dreyf harakati natijasida yuzaga keladi. Tok hosil qiluvchi o‘tkazgich qatlam kanal deb yuritiladi va u n – kanalli yoki p – kanalli bo‘lishi mumkin. Kanal uchlariga elektrodlar o‘rnatilgan bo‘lib, ularning biri istok, ikkinchisi esa stok deb ataladi. Bunda ulardan qaysi birini istok, qaysinisi stok deb olinishining umuman ahamiyati yo‘q. Zaryad tashuvchilar qaysi elektroddan kanalga oqsa, o‘sha elektrod istok deb, zaryad tashuvchilarni kanaldan o‘ziga qabul qiluvchi elektrodni esa stok deb belgilanadi. Uchinchi elektrod - zatvor yordamida kanaldagi tok qiymati zaryadlar xarakatiga ko‘ndalang yo‘nlishdagi elektr maydon bilan boshqariladi.
Tuzilishi va kanal sohasi o‘tkazuvchanligini boshqarish usuliga qarab MT larning bir - biridan farqlanuvchi ikki turi mavjud.
MT asosidagi UI sxemada ulangan kuchaytirgich kaskadi (yoki istok qaytargich). UI ulangan MT asosidagi kuchaytirgich kaskadning printsipial sxemasi 5.8.1-rasmda berilgan. Sxemada n – kanali p – n o‘tish bilan boshqariladigan MT qo‘llanilgan.
Sxemada stok elektrodi umumiy shinaga kuchlanish manbai EM ning juda kichik qarshiligi orqali ulangan, ya’ni stok elektrodi kirish va chiqish zanjirlari uchun umumiydir.
Istok qaytargich sxemalarda chiqish signali amplitudasi kirishdagi signalining amplitudasini hamda fazasini takrorlaydi (qaytaradi). Shu sababli bunday sxema (kaskad) kuchlanish qaytargich deb ataladi. Kuchaytirish koeffitsiyentining birga yaqin qiymati 100 % li manfiy teskari aloqa hisobiga hosil qilinadi.
p–n o‘tish bilan boshqariladigan MTni kuchlanish qaytargichning kirish qarshiligi teskari siljitilgan boshqaruvchi p–n o‘tishning differentsial qarshiligidan iborat bo‘ladi.
MDYa - tranzistor asosidagi kuchlanish qaytargichning kirish qarshiligi bundan ham katta bo‘ladi, chunki u zatvor ostidagi dielektrik qatlam qarshiligi bilan aniqlanadi va tahminan 100 MOmni tashkil etadi.
5.8.1-rasm. UI ulangan MT asosidagi kuchaytirgich kaskadining sxemasi.
5.8.2-rasm. MT yasalgan istok qaytargich sxemasi.
O‘lchash va hisoblash natijalari asosida 5.8.1-jadval to‘ldiriladi.
5.8.1-jadval.
α, grad
|
UZI, V
|
IS
|
UI
|
0
|
|
|
|
30
|
|
|
|
60
|
|
|
|
90
|
|
|
|
120
|
|
|
|
150
|
|
|
|
180
|
|
|
|
210
|
|
|
|
240
|
|
|
|
270
|
|
|
|
300
|
|
|
|
330
|
|
|
|
360
|
|
|
|
|
| |
