v a r z:
real; x , y: integer; S h u n d a y qilib, o ‘zg a ru v c h ila m in g qabul qilishi m u m
kin b o ‘lgan qiym atlari tipini oldindan tavsiflagan holda uni
dasturga kiritish m um kin. О ‘zgaruvchi lam i bunday tavsiflash
tufayli EH M , h a r bir ishlatiladigan o ‘zg a ru v c h ila m in g tiplari
haqida m a ’lum otga ega b o ’ladi va bu o ‘zgaruvchilam ing
qiym atini saqlash uchun xotirada z a m r j o y ajratadi h a m da bu
tipdagi
m a 'lu m o tla r ustida bajarilishi
m u m k in b o ‘lgan
amallarni aniqlashga im kon beradi.
Butun va haqiqiy tipli m iqdorlar ustida T u rb o Paskalda
quyidagi amallarni bajarish m um kin: + ( q o ‘shish), - (ayirish),
* (k o ‘paytirish), / (natijasi haqiqiy son b o ‘ladigan oddiy b o ‘-
lish), div (butun b o ‘linma), m od (boT ishdan hosil boMadigan
qoldiq).
M asalaning yechish jarayonida m as h in a bajaradigan
a m allar dasturlash tilining
operatorlari y ordam ida yoziladi.
O peratorlar da sturning elementlari hisoblanadi. O peratorlar
b o T im id a T u rb o Paskal tilida ishlatiladigan operatorlar kctma-
ket tartibda dastur k o ‘rinishida
Begin va
E nd xizmatchi
s o ‘zlari orasiga olinib yoziladi. Dasturda
E nd s o ‘zining
oxiriga nuqta q o ‘yilish shart. Paskal tilining operatorlari
vazifasiga k o ‘ra bir necha guruhlarga boTinadi: o ‘zlashtirish,
kiritish-chiqarish, boshqarishni uzatish, takrorlash operatorlari
va boshqalar.
0 ‘zlashtirish operatori. Bu
operator
berilgan
ifodaning qiymatini hisoblab, hosil b o i g a n natijani
(:=)
belgisining chap tom onida turgan o ‘zgaruvchiga uzatadi.
O peratom ing u m u m iy k o ‘rinishi quyidagicha b o i a d i :
<
О ‘zgaruvchi .nomi > := <
ifoda > ;
bunda
dastlab
ifodaning
qiymati
aniqlanib,
natija
o ‘zgaruvchiga o ‘zlashtiriladi. M asalan, Л : = 5 + Г , Bu erda,
A - o ‘zgaruvchi nomi;
B+\ - ifoda.
