|
borasida bir qancha jahon miqiyosida dekloratsiyalar vaBog'liq Inklyuziv ta’lim kursining predmeti, ob’ekti, tamoyillari, maqsad vavazifalari1borasida bir qancha jahon miqiyosida dekloratsiyalar va
qarorlar qabul qilindi. Ularni jahonning ko‘plab davlatlari
e’tirof etdilar. Ammo bugungi kunga qadar ularni hayotga
joriy qilish borasida ko‘plab muammolar mavjud. Ba’zi
davlatlarda esa umumiy ta’lim borasida qonun yoki qarorlar
qabul qilinganda nogiron bolalarning ta’lim masalasi unga
kiritilmaydi. Ammo inklyuziv ta’limni tan olish faqatgina
qonun chiqarish bilangina bog‘liq bo‘lmaydi. Diskriminatsiya
(odamlarni ajratish) va ijtimoiy noto‘g‘ri fikrlashga qarshi
kurashish eng muhim narsadir. Ya’ni inklyuziv ta’limni e’tirof
etgan holda, aholi o‘rtasida targ‘ibat
-tashviqot ishlarini olib
borish eng birinchi galdagi masaladir.
2). Inklyuziv ta’limning barcha uchun ochiq bo‘lishi tamoyili
O‘tgan yigirma yil davomida maxsus ehtiyojli bolalrni
umumta’lim muassasalari tizimida o‘qitish borasida sezilarli
ishlar amalga oshirildi. Ammo inklyuziv ta’limi tizimini joriy qilish
asosan shaharlar miqiyosida bo‘lib qishloqlardagi hududlarda
hali-
hamon maxsus ehtiyojli bolalar ta’limdan chetda qolib
ketmoqda yoki qishloqlardagi ota-onalar nogiron farzandini
shaharlardagi maxsus muassasalarga qatnashlarini ta’minlash
uchun qiyinchiliklarga duch kelmoqdalar. Shuning uchun ham
maxsus ehtiyojli bolalarni inklyuziv ta’limga jalb etish barcha
hududlarda barcha maxsus ehtiyojli bolalarni qamrab olgan
bo‘lishi ta’minlanishi lozim.
“Bog‘lanish”
-
bu so‘zning zaminida
-ommaviy binolarning sifati, ayniqsa
nogiron bolalar uchun maktablarga kirishning oson bo‘lishi kabilar
yotadi. Bola maktab binosiga (zinapoyalar aravachada yurishga
moslashtirilmaganligi sababli) kira olmaganmi yoki maktab xojatxonasi
aravachada harakatlanuvchilarga moslashtirilmaganligi uchun oddiy
maktabdan chiqarib tashlamasligi kerak. Bu kabi qulayliklarni yaratish
unchalik katta mablag‘ talab qilmaydi. Yangi maktab binosi nogiron
bolalarning ehtiyojlarini e’tiborga olgan holda rejalashtirilgan paytdan
boshlab qurilishi kerak. Alatta nogiron bolalar uchun yaxshi bo‘lgan
qulayliklar normal rivojlanishdagi bolalar uchun hech bir muammo
keltirib chiqarmaydi. Jismonan bog‘lanishlarni yaratish inklyuziv
ta’limning asosiy muammolarini hal etishga xizmat qiladi.
|
| |
