261
bo‘lishdir.
2. CSS tarixi va uning avlodlari. Dinamik web saytlar.
CSS ning to‘liq shakli 1997 yil tashkil topgan bo‘lib, “WWW Consorcium”
ida qo‘llab quvvatlangan va foydalanishga taqdim etilgan. Dastlab, CSS kodlarini
Netscape Navigator 4.0 va Internet Explorer 4.0 brouzerlari tushuna olgan, hozirgi
kunda CSS kodlarni istalgan brauzerlar qo‘llab quvvatlay oladi.
CSS haqida
CSS - (
Cascading Style Sheets
)Kaskadli stillar majmuasidir bo‘lib stillar
bilan ishlay oladigan til.
CSS elementlarni ekranda, qog‘ozda va yoki boshqa
medialarda ko‘rinishini tasvirlaydi. CSS web sahifalarga har xil stillar berish uchun
ishlatiladi. Hamda bir vaqtning o‘zida bir nechta web sahifalarni dizaynini
o‘zgartirish mumkin. Biror bir web sahifani turli
xil qurilmalarda turli xil
ko‘rinishini ham ta'minlaydi. CSS file .css formati orqali tashqi xotira saqlab
qo‘yishingiz va kezi kelganda web sahifaning HTML kodini o‘zgartirmasdan, faqat
CSS faylni o‘zgartirish orqali web sahifaga yangidan ko‘rinish berishimiz mumkin.
Qisqacha qilib aytadigan bo‘lsak, HTML faqat web sahifani kodlarini yozish uchun
ishlatiladi, HTML da ham web sahifaga dizayn bersa bo‘ladi, lekin bu juda uzoq
jarayon talab qilgani bois, CSS bu vazifani o‘z bo‘yniga o‘lgan.
149-rasm. CSS-logotipi
CSS ni afzalliklari
CSS ning boshqa tillardan bitta ustun tarafi shundan iboratki, CSS kodlarini
kompilatsiya qilish uchun, hech qanday kompillyatorlar, redaktorlar yoki biror bir
262
dasturlar shart emas. Bizga oddiygina Internet Explorer
va shu kabi brauzerlar
kifoya. Brauzerlar orqali biz CSS kodlarini bemalol tahlil qilishimiz, natijamizni
to‘g‘ridan to‘g‘ri ko‘rishimiz mumkin.
Sintaksis
Selektor web sahifadagi barcha bir xil turdagi teglarga umumiy dizayn berish
uchun ishlatiladi. Qoida bo‘yicha CSS selektor va bayonot (declaration) dan tashkil
topgan bo‘ladi.
h1
- bu yerda selektor, figurali qavs ichidagi qiymatlar esa, bayonotdir.
Selektorni vazifasi HTML elementlarini ko‘rinishini siz hohlagan ko‘rinishda
bezatishdan iborat. Bayonot qismida bitta yoki undan ko‘p xossalar (property) bo‘lsa
nuqtali vergul (;) bilan ajratiladi. Xossalar bilan uning qiymati esa o‘z navbati esa
ikki nuqta (:) bilan ajratiladi. Oxirgi elementdan so‘ng nuqtli vergul qo‘yilishi va
figurali qavs bilan yopilishi ham shart. Quyidagi misolda,
p elementni joylashuvi
markazda, rangi esa qizil holatda bo‘lishini ko‘rasiz.
p {
color: red;
text-align: center;
}
CSS HTML dagi elementlarni masalan ism, id, klass, qiymatlar va boshqa
elementlarni belgilash uchun ishlatiladi.
