Освещение (Lighting)
Освещение
(Lighting)
yordamida
yarigliqning
uchtasidan bittasini olib tashlash imkoniyati bor.
Yariqliq tashkil etuvchilarinin mos rahamlariga qaray
qo‘shishga bo‘ladi. Yarigliq tushishini kubdan karkas bilan qarash yordamida
olinadi. Har bir istochnik uzuning intantsivligiga egabo‘lib Интенсивность
(Intensity) maydonida beriladi. Keral bo‘lgan istochnik tanlanilib va surgishni kerak
tomanga surgandan keyin va Использовать полноцветный диапазон (Use full
126
color range) bayroqchsini tanlash bilan soya va yoriqliqning tushishini aniqroq
beradi.
Цвет (Color Wheel)
Tekislikda fazoviy obyektlarni tasvirlashda ranglar katta rol uynaydi.Вкладка
Цвет (Color Wheel) bir nechta ran zalivkalinintaklif etadi.
Использовать заливку объекта (Use object fill) amali obyektning uzining
rangini zalivka sifotinda foydalanadi. Ковровая заливка (Drape fills) tanlangan
bo‘lsa obyektni tula en tomonlarga ajratmasdan buyaydi.
Сплошная заливка (Solid fill) fazoviy obyektning ust qismini bir xil rang
bilan tultiradi, bunda rang palitradan tanlaniladi.
Плавная заливка (Shade) oyruglikni real immitatsiyalashda ravon
tarqalishning t’amillash maqsadida foydalaniladi. Ranglar От (From) va До (То)
tugmalari yordamida aniqlanib, yoruglikni hisobga olgan
holda gradientli to‘ldidrish imkonini beradi.
Фаска (Bevels)
Fazoviy obyektning eng oxirgi shtrixi obyektning
faskasini yaratish bo‘ladi.
Фаска (Bevels) faskani yaratish va uning
paramertlarini o‘zgartirish amallarini bajaradi. Faskani
yaratish uchun Применить фаску (Use Bevel) bayroqch
qo‘yish kerak va uni parametrlarini aniqlash kerak.
Глубина фаски (Bevel depth) maydoni faskani o‘lchamini beradi, Угол
фаски (Bevel angle)maydoni - qialiq burchagini ko‘rsatadi.
127
Линза (Lens) buyrug‘i
Effects (Эффекты) dagi Линза (Lens)
buyrug‘i
ajratilgan
obyektni
shklini
o‘zgartiradi , masalan , kattalashtiradi,yoki
ranglarni filtrlaydi va h. Agarda linza
obyektlar guruhi ustida tursa,u holda obyektni
har
birini alohida o‘zgartiradi.
Bu amal bajarilganda Docker tipidagi panel paydo bo‘lib ,unda linzalar
ro‘yhati va ularni foydalanganda obyekt ko‘rinishlari beriladi. Tanlangan linzaga
turiga bogliq effekt paramertlari uzgaradi.
•
Linza - Прозрачная (Transparency) obyekt va linza ranglarni
aralashtiradi,bu amal Цвет (Color) tugmasi va Уровень (Rate) maydonidan linza
tiniqligi foyz nisbatia tanlanadi, qiymat qancha katta bo‘lsa linza tiniqligi yuqari
bo‘ladi.
•
Linza - Увеличение (Magnify) Коэффициент увеличения
(Amount)maydonda berilgan qiymatga nisbatan obyektni kattalashtiradi.
•
Linza - Яркость (Brighten) obyektni ravshaligini Уровень (Rate)
maydonida beriilgan qiymatgan aniqlaydi .qyimatlar diapazoni:
-100% dan +100%. Agar +100% bo‘lsa hamma ranglar oq ranga ega bo‘ladi,
0% da linza - obyekt rangiga hech qanday tasirini o‘tkazmaydi, - 100% da bo‘lsa
hamma ranglar qora ranga utadi.
•
Linza - Инвертировать (Invert) obyektni ranglarini invertizatsya qiladi:
Qora rangni - oq ranga, oq rangni - qaraga va h.. Agarda invertizatsiya fonga ham
tasir qilsa u holda Удалить фон (Remove Face) bayroqchasini qo‘yish kerak shunda
faqat obyekt gina invertizatsya qilinadi.
128
•
Linza - Цветной фильтр (Color Limit) buyrug‘i Цвет (Color)da
o‘rnatilgan linza rangidan boshqa obyektning barsha ranglarini filtirlaydi. Filtratsiya
intentsivligi Rate (Уровень) maydonidan aniqlaniladi agarda u kam bo‘lsa boshqa
ranglarning natijaviy ranga tushishi ko‘proq bo‘ladi. Bu effektga Удалить фон
(Remove Face)ni foydalansa ham bo‘ladi.
•
Linza - Сложение цветов (Color Add) obyektning rangiga linza rangini
RGB modeli bilan aralashtiradi.
•
Linza - Окрашенная серая шкала (Tinted Grayscale) Bu filtr rasmlar
bilan ishlashda qullaniladi.
•
Linza - Инфракрасная шкала (Heat Map) obyekt rangini infra qizil
shkala bo‘yicha konvertatsya qiladi.
•
Linza - Цветовой фильтр с растяжкой (Custom Color Map) obyekt
rangini silzitgish yordamida o‘zgartiradi. От (From) va До (То) tugmalari
yordamida ranlarni uzgartadi.Silzitgishning yonalishi quyidagi ruyxatda berilgan:
По прямой (Direct Palette) variantida to‘gri chiziq buyicha, Прямая радуга
(Forward Rainbow) varianti esa va Обратная радуга (Reverse Rainbow) soat
strelkasi ga nisbatan doyra shaklida o‘zgartiladi.
•
Linza - Контурный режим (Wireframe) Ovbodka va zalivkalarni rangini
o‘zgartiradi Обводка (Outline) va Заливка (Fill) amallari bilan bajariladi.
•
Linza - «Рыбий глаз» (Fish Eye) obyektlarni kattalashtiradi yoki
kishiklastiadi. Linza uzragish diapazoni -1000% dan +1000% oraliqda bo‘lib, bu
Уровень (Rate) panelida joylashgan bo‘ladi.
Agarda Без линзы (No Lens Effects) tanlansa linza olib tashlanib oddiy
obyekt ko‘rinishida beriladi.
Заморозить (Frozen) bayroqchasi, linza tagidagi obyektni qatirgan holda
boshqa joyga qo‘yish mumkin.
Точка зрения (Viewpoint) linzadan
ko‘rilgan obyektni silzitish imkoniyatga ega,
bunda obyekt yoki linza siljitilmagan holda
bajariladi. Bu amalga bayroqcha qoyilgandan
129
keyin Редактировать (Edit) tugmasi paydo bo‘ladi, tugma bosilgandan keyin krest
shaklidagi marker chiqadi. Markerni silzitish tasvirni silzitishga olib keladi.
Обтравочный клип (Power Clip) buyrug‘i
Эффекты (Effects) menyusidagi Обтравочный клип (Power Clip) buyrug‘i
bajarilganda menuning buyruqlari va effektlarni muharrirlash chiqariladi.
Klipga kiradigan barcha obyektlar bitta obyekt bo‘lib hisoblanadi. Klip ustida
amallar bajarganda obyektni butunligicha yoki uni qismlarga bo‘lgan holda amalga
oshiriladi. Редактировать содержание (Edit Contents) yordamida muharrirlanadi.
Bu amal Эффекты (Effects) menyusidagi Обтравочный клип (Power Clip) ichida
joylashtirilgan. Agarda ichma -ich klip bo‘lsa muharrirlash bir necha marta
bajariladi.
Ishni tugatgandan so‘ng Закончить редактирование данного уровня (Finish
Editing This Level) amali bajariladi. Bu amal muharrirlangan obyektni qaytadan
konteynerga solib qo‘yadi.
Agarda Параметры (Options) (Windows menyusi Toolb asbobi) ayniqsidagi
Редактировать (Edit) buyrug‘idagi Автоматическое центрирование gan
bayroqcha quyilgan bo‘lsa klipni taskil etuvchilari markazdan joyalstirilgan holda
ekranga chirqariladi
Интерактивная прозрачность (Interactive Transparency) asbobi
Интерактивная прозрачность (Interactive Transparency) asbobi yordamoda
vektor grafikasi dasturiga rastrli grafika dasturlarining amallaridan biri bajariadi, bu
amal asboblar panelidagi mos tugmasi yordamida bajariladi.
Bu amalning rastrli tasvirlarni серого ko‘rinishidagi obyektlarni yaratadi.
Интерактивная прозрачность (Interactive Transparency)asbobi Свойства
(Property Bar) bilan birgalikda ishlab, hamma zalivkalardan foydalanish va
ravshanlik parametrlarini oshiradi. Свойства (Property Bar) satr ko‘rinishi
tanlangan zalivka turiga bogliq.
130
Edit (Редактировать) tugmasipanelning chap tomonida joylashgan bo‘lib,
mos zalivka rangdagi asosiy mulohat oynasini ekranga chiqarishga muljallangan.
Bu yerda maskalarni biiktirishning rejimlariga itibor berish kerak, bu un
sakkizta ranglarning obyektlar bilan ishlash imkoniyatini beradi.
Ro‘yhatda quyidagilar berilgan: Нормальным (Normal), Сложение (Add),
Вычитание (Substract), Разница (Difference), Усиление (Multiply), Ослабление
(Divide), Если светлее (If Lighter), Если темнее (If Darker), Текстуризация
(Texturize), Hue (Цветовой тон), Насыщенность (Saturation), Яркость
(Lightness), Обращение (Invert), Логическое «и» (And), Логическое «или» (Or),
Логическое «исключающее или» (Xor), Красный (Red). Зеленый (Green),
Синий (Blue).
Интерактивная деформация (Interactive Distortion) asbobi
131
Интерактивная деформация (Interactive Distortion) asbobining tugmasi
Интерактивный инструмент (Interactive Tool)guruhida joylashgan.Bu yordamida
obyektlarni avvalgi turidan katta farq qiladiganday qilib
o‘zgartiradi. Bu asbob Свойства (Property Bar) bilan birgalikda
ishlatiladi. Bunda deformatsiyaning uchta tipi mavjud: «Тяни-
Толкай» (Push and Pull), Зигзаг (Zipper) и Скручивание
(Twister).
Bu asbob bilan ishlash boshqa interaktiv asboblardan farhi
yoq, fahat oxiridagi olinadigan natija koplagan faktorlarga
bog‘liq, tasodifiy (masalan, kursorning holati yoki uning siljitil yatirilgan masofasi
va h.), voqealar kutilgan natijani bermaydi. “Mahsulot” ning bir nechta turini olish
imkoniyatlari bor va u cheksiz.
Интерактивная тень (Interactive Drop Shadow) asbobi
Интерактивная тень (Interactive Drop Shadow) asbobininng tugmasi
Интерактивный инструмент (Interactive Tool) joylashgan bo‘lib ,soyaning har
xil effektlarini yaratishga muljallangan.
132
Bu asbob Свойства (Property Bar) asboblar satridan ham boshqariladi.
Направление тени (Drop Shadow Direction) ro‘yhatida quyidagicha
soyalarning ro‘yhati berilgan: Внутрь (Inside), По центру контура (Middle).
Наружу (Outside). Усредненная (Average). А в списке Границы тени (Drop
Shadow Edges) - chegara uchun variantlari: Линейная (Linear), Квадратная
(Squared). Инвертированная квадратная (Inverse Squared). Жесткая (Flat).
Rang effektlari
CorelDRAW dasturining asasoy uzgachaligi rangli effektlar yaratish bo‘lib
hisoblanadi. Bu effektlar nafaqat nuqtali tasvirlar, vektorli tasvirlar uchun ham
ishlatiladi. Эффекты (Effects) menyusidagi Цветовые настройки (Color
Adjustment) buyrug‘i, ruyxatni chiqaradi va bu yerda shulardan oltitasi vektorli
obyektlarga tegishli.
•
Яркость-Контраст-Интенсивность (Brightness-Contrast-Intensity)
filtri tasvirlarni rang tonlarini sozlaydi. Яркость (Brightness) maydoni yoriqlilik
tushishini uzgarish diapazonini ko‘rsatadi, Контраст (Contrast) maydoni- oshiq va
to‘q rang tonlarini uzgarishini beradi, Интенсивность (Intensity) maydoni bo‘lsa -
oshiq to‘qlar uzgarishini beradi (to‘q ranglar uzgarmaydi).
•
Цветовой баланс (Color Balance) filtri belgilangan obyektni ranglarni
uzgarishini bildiradi. Bu effektni qiyin tomoni bitta rangni uzgarishi ranlarning
balansini bazida boshqa ranglarning uzgarishiga olib keladi.
•
Гамма (Gamma) filtri яркости va контраста nisbarlarini urtacha ton
diapazoni qarab, soyalar va yoriqliliqni tushishini saqlaydi. Agarda hech narsa
tanlanmasa 1 soni qobul qiliniladi, bu deganimiz tasvirga tasiri qilganda tasvir
133
uzgarmaydi . Agarda gamma ranglari soni ortib borsa oqaradi, teskari bo‘lsa
qoralashadi..
•
Цветовой тон / Насыщенность/ Светлота (Hue /Saturation
/Lightness) filtri rang toni va uning to‘yinganligini o‘zgartiradi
•
Негатив (Invert) filtri negativ ranglarni olishga yoki nuqtali tasvirlarni
olishga muljallangan. Oq va qora ranglar bir-biri bilan olmashtiriladi.
•
Постеризация (Posterize) filtri rangni ottenkalarini kamaytirishga,
yani tasvirni bir nechta lokal ranglarga ajratadi. Bu usul grafikada kengnan
foydalaniladi,masalan,plakat turida. Bu buyruq tasvirlarni trassirovkalashga
tayorlashda ham qullaniladi.
Ko‘pburchakning asbobi (Polygon)
Ko‘pburchakni tomonlari berilgan geometrik obyekt deb tushunilsa bo‘ladi.
Ko‘pburchak turlaridan biri yulduzcha hisoblanadi, uning uchlari qavariq
ko‘pburchak ishiga joylashgan va maydonni kesib utib tutashtirilgan tomaonlardan
iborat figura bo‘ladi.
Ko‘pburchaklarni chizish tepada keltirilganlardan farqi yo‘q. Agarda
bilan birgalikda chizilsa to‘gri ko‘pburchak chiziladi yani hamma tomonlari neng
bo‘lgan ko‘pburchak. Parametrlarini o‘zgartirich uchun Obyektning Xossalaridan
(Object Properties) foydalaniladi.
Ko‘pburchaklarni chizganda (Polygon) tanlaniladi va ushlari,tomonlari soni
ko‘rsatiladi. Ung tomonda joylashgan oynada obyektning qanday ko‘rinishdaligi
ko‘rsatiladi.
Uchlarining qanaqa ko‘rinichda bo‘lishi kerakligini (Sharpness) yordamida
beriladi, yani obyektning tomonlari qancha ko‘p bo‘lsa uchlari uchqir bo‘ladi.
Ko‘pburchak (Polygon) va Yulduz (Star) turlaridan birini tanlash uchun ko‘rsatgich
berilgan. Bu ko‘rsatgichlar asboblar panelida Xossa (Property Bar). berilgan bo‘ladi.
134
Bu erda shuni nazarda tutish kerakki dasturda asboblar paneli dagi (Polygon
Tool) ko‘pburchalar parametrida ko‘pburchakning yana bir turi yulduz ko‘pburchak
(Polygon as Star) ham mavjud.
Spiral asbobi (Spiral)
Spiral asbobi (Spiral) asosan belgili radiusga va uramga ega geometrik
obyektlarni chizishga muljallangan.
Bu asbob bilan ishlash to‘griturtburchaklarni chizishga o‘xshaydi. Bu yerda
spiral turini simmetrik (Symmetrical) va logarifmli (Logarithmic) turining bittasini
tanlash kerak.
Eni va uzunligi teng bo‘lgan spirallar tugmasini bosib turib chiziladi.
Spiral parametrlarini (Property Bar) o‘zgartirsa bo‘ladi.
Koordinata qogozi (Graph Paper)
Koordinata qogozi (Graph Paper) yordamida oldindan
berilgan
parametrlar
bilan
katakcha
quruladi.
Bu
katakchalarni grafiklar, diagrammalar chizganda foydalansa
bo‘ladi.
Katakcha chizish yuqaridagi asboblarga uxshash
bo‘ladi, masalan to‘g‘riturtburchak bilan ishlaganga uxshaydi
Faqat bitta farqi katakcha o‘lchami bo‘ladi. U
Koordinat qog‘oz asbobi (Graph Paper Tool) va dialog oyna Parametrlar (Options)
orqali amalga oshiriladi.
135
Katakchalar soni eniga (Number of cells wide) nechta katakcha, katakchalar
soni bo‘yiga (Number of cells high) esa bo‘yiga nechta katakcha joylashtirishni
ko‘rsatadi. Agarda kvadrat shakldagi katakcha kerak bo‘lsa u holda tugmasi
bilan birgalikda ishlatiladi. Parametrlarini esa
Xossalar (Property Bar) o‘zgartirsa bo‘ladi.
Egri chiziqlar guruhi asboblari (Curve)
Egri chiziqlar guruhi (Curve) asboblar
paneli : Chizish,(Freehand), Bezie (Bezier), Pero
(Natural Pen), Ulchovli chiziq (Dimension),
bog‘lovchi
chiziqlar(Connector
Line)
i
bog‘lagich (Connector) iborat.
Chizish asbobi (Freehand)
Chizish
(Freehand)
asbobi
asosan
hoxlagan turdagi chiziqlarni chizishga muljallangan va asbob yordamida
chizilganda avtomatik ravishda tayanich nuqtalari tanlangan vektor konturi payda
bo‘ladi. Kontur chizilgandan keyin konturni muharrirlashga bo‘ladi.
Bu asbob bilan chilganda mos chiziq qalinligi va rangi tanlanadi. Xohlagan
paytda chizilgan chiziqni davom etib chizishga bo‘ladi, buning uchun kursor
chiziqning oxirgi nuqtasiga keltiriladi va kursor ko‘rinichi uzgaradi shu paytda
sichqoncha bilan chiziqni davom ettirsa bo‘ladi. Chizish (Freehand) asbobi bilan
asosan to‘gri chiziq chiziladi uning uchun dastlabki va oxirgi nuqtalar ko‘rsatilsa
bas.
Immitatsia asbobi (Artistic Media)
| 