115
belgisini Диспетчер объекта (Object Manager) panelidan qatlamlar satrida «kuk
rangdagi kalam» joylashganligidan bilishga bo‘ladi.
Qatlamlarni fikserlash uchun qalamning piktogrammasiga sichqoncha bilan
chertish kifoya, qalam o‘zinig rangini o‘zgartiradi. Ikkinch marta chertilsa fikserlash
qilinadi.
Qatlamlarni vaqtincha ekrandan olib qo‘yish
Fikserlangan qatlamni muharrilashga mumkin emas. Qatlamda joylashgan
obyektlar ekranda ko‘rinish beradi. Agarda foydalanuvchiga
bu qatlam kerak
bo‘lmasa uni ekrandan olib qo‘yish mumkin. Bu uchun qatlamni ekrandan vaqtincha
o‘chirib qo‘yish imkoniyatlari mavjud.
Диспетчер объектов (Object Manager) panelidagi Свойства слоя (Layer
Properties) oynasidagi Видимыё (Visible) bayroqchasini belgilash (olib tashlash)
orqali amalga oshiriladi.
Мастер слоя (Master Layer)dan foydalanish
Qatlamni xossasi Свойства слоя (Layer Properties) oynasidan Мастер
слоя (Master Layer) ga bayroqcha qo‘yish yoki kontekst menudagi Мастер-
слой (Master) buyrug‘i hoqlagan qatlamni Мастер-слойga aylantiradi. Uning
vazifasi ko‘p sahifali hujjatlarda hamma sahifalaridagi joylashgan obyektlar
ko‘rinadigan holga keltiriladi.
Agarda faqat joriy sahifada ko‘rinadigan holga keltirish kerak bo‘lsa
Применить свойства слоя только к текущей страницы (Apply all property
changes to the current page only)ga bayroqcha qo‘yish orqali amalga
oshiriladi.
Obyektlani bitta qatlamda ikkinchi qatlamga ko‘chrish
Har xil qatlamlarda joylashgan obyektlarni ko‘chirish va ulardan
nusqasini olishga bo‘ladi. Bu uchun menuning panelidagi Переместить на
слой (Move To Layer…) va Копировать на слой (Copy To Layer…)
buyruqlaridan foydalaniladi. Amal bajarilganda
ekranda qatlam nomini
ko‘rsativchi yo‘nalishi chiqariladi.
116
Agarda obyektlarni joriy qatlamdan ko‘chirish kerak bo‘lsa u sichqoncha
bilan amalga oshiriladi. Bu uchun obyekt yoki obyektlar tuplamini tanlash kerak va
sichqoncha yordamida ko‘chrish kerak bo‘lgan joyga olib borib quyiladi.
CorelDraw dasturida maxsus effiktlar yaratish, menyular satrining
<
> bo‘limi orqali yoki uskunalar paneli yordamida amalga
oshiriladi. Biz quyidagi interaktiv uskunalardan foydalanib, effektlar
yaratish tartibini keltiramiz.
Эффекты (Effects) bo‘limi
Murakkab turdagi vektorlar bilan ishlash menuning Эффекты
(Effects)orqali bajariladi. Эффекты (Effects) yettita buyruqdan
tashkil topgan bo‘lib obyektlar yoki obyektlarning yig‘indisi ustida
har xil effektlar bajaradi.
Перспектива (Add Perspective) buyrug‘i
Перспектива (Add Perspective) buyrug‘i Эффекты (Effects) menyusida
joylashgan bo‘lib obyektlarni perspektivasini yaratish uchun obyektlarni har xil
deformatsiya qiladi. Bu buyruq ajratilgan obyektni shtrixlangan burchakalarida
tortta markerli ramkaga oladi. To‘griturtburchak ichida foydalanuvchi tomonidan
gorizontal va vertikal chiziqlarga deformatsiya berishga muljallangan tor
joylashtirilgan. Markerlarni silzitish orqali obyektni transformatsiya qiladi va bir
yoki ikki nuqtali perspektivasini olamiz. Perspektiva ko‘rinishini o‘zgartirish uchun
nuqtalarni surish kerak.
117
Эффекты (Effects) menyusidagi Копировать (Сору) buyrug‘i har xil
effektlar ro‘yhati chiqariladi Bu buyruq yordamida
perspektiva parametrlarini
ikkinchi belgilangan obyektga qullasa bo‘ladi.
Berilgan buyrug‘da Удалить < effekt nomi > (Clear < effekt nomi >) bilan
effekt, perspektiva parametrlari uchiriladi.
Jild yoki Obloshka (Envelope) buyrug‘i
Эффекты (Effects) menudagi Оболочка (Envelope) buyrug‘i vektor
obyektlarni qobiqga qo‘yishni bajaradi..
CorelDRAW dasturida bu amal quyidagicha bajariladi:
•
Docker turidagi panel;
•
Свойства (Property Bar) asboblar satri;
•
Интерактивная оболочка (Interactive Envelope) asbobi
Dockers turidagi panelni ekranga chaqirish uchun:Windows menyusidan
Toolbars tanlaniladi va payda bo‘lgan oynadan chap tomonda Menus dan Customize
menyusi tanlaniladi.Oynani o‘ng tomonida ikkinchi kolonkada &Windows -
&Dockers menyusini ochamiz, birinchi kolonkadan Effects jildi ochiladi, va kerakli
asbob tanlaniladi (bizlar & Envelope buyruqni tanlaymiz) va Add, OK tugmalarini
bosish kerak. Shunday qilib bizlar Windows - Dockers menyusiga Envelope
buyruqni qo‘shdiq.Amal bajarilganda ekranda Dockers
turidagi Envelope paneli
ko‘rinadi.
Интерактивная оболочка (Interactive Envelope) asbobni ishga tushirilsa
ajratilgan obyekt atrofida turtburchak paydo bo‘ladi, markerlarni silzitish orqali
118
obyektni hoxlagan shaklga olib kelishga bo‘ladi. Markerlarni silzitish to‘rta
muharrirlash rejimidan iborat:
1.
По прямой липни (Straight Line) rejimi qobiqning segmentlarini
turg‘i chiziq ko‘rinishida beradi.
2.
По дуге (Single Arc) rejimi segmantlarni duga ko‘rinishida beradi.
3.
По двойной дуге (Double Arc) rejimi ikkita duga ko‘rinishida
beradi.
4.
Свободный режим (Unconstrained Mode) rejimi qobiq konturlarini
Форма
(Shape) asbobi bilan muharrirlaganday o‘zgartirish mumkin.
Bu deganimiz
tayanch nuqtalar va boshqarich richaglar bilan ishlash imkoniyati tugiladi. Obyektga
tayanch nuqta qo‘shish yoki uni olib tashlash mumkin bo‘ladi.
Yuqoridagi uchta rejimni maxsus tugmalar bilan amalga oshirsa bo‘ladi:
•
tugmasini ushlagan holda silzitish qarama-qarshi nuqtani berilgan
yonalish boyicha siljidi.
•
tugmasini ushlagan holda silzitish qarama-qarshi nuqtani
berilgan yonalishga qarshi yo‘nalishga siljitadi
•
( + ) tugmalari bilan ushlagan holda silzitish tayanch
nuqta qolgan uchta nuqtalarni bir-biriga teskari tomanga silzitishni taminlaydi.
Добавить готовую оболочку (Add Preset) tugmasi tayor qobiqlar
ruyxatidan bittasini tanlashni bildiradi.
Dasturda qobiqni muharrirlashdan tashqari qobiqni xaritalashning to‘rtta usuli
mavjud:
1.
Угловой (Putty) rejimi burchakdagi tayanch nuqtaga markerlar
qo‘yishni bildiradi.
2.
Оригинальный (Original) rejimi burchak markerlari burchak tayanch
nuqtalarda joylashtiriladi, boshqa tayanch nuqtalar qobiq chizig‘iga bo‘lib beriladi.
120
Bu effektning eng yaxshi berilgani Docker tipidagi panelda ,u turtta : Шаги
(Steps), Ускорение (Acceleration), Превращение цвета (Color Direction) и
Разное (Miscellaneous) tugmalaridan iborat.
Amaldi bajarish uchun asbob ishga tushiriladi kursor yordamida obyekt
tanlanadi sichqoncha tugmasi bosilib shtrix chizigini
oxirgi olingan obyektgacha
suramiz. Natijada bajarilgan amallar guruhi nomayon bo‘ladi.
