|
Innovatsiyalar vazirligi jizzax davlat pedagogika universitetiBog'liq 1-amaliy mashg ulot fanining asosiy tushunchalari mohiyati; xavf B.ZaripovTahlil usuli. Xavfsizlikni ko'ngilsiz voqea ro'y berishdan oldin (aprior) yoki keyin
(aposterior) tahlil etish mumkin. Har ikki holda qo'llaniladigan usul bevosita yoki aksincha
bo'ladi.
Aprior tahlilda shu tizimga xos bo'lishi mumkin bo'lgan (yashirin) kungi lsiz voqealar
tanlab olinadi va ularni yaratuvchi bir qancha holatlar to'plami tuziladi. Aposterior tahlil esa
ko'ngilsiz voqea yuz bergandan so'ng kelajakda tadbirlar ishlab chiqishdir. Bu ikki uchul
bir-birini to'ldiradi.
To'g’ri usulda taxrir qilishda oqibatni oldindan kurish uchun sabablar o'rganiladi.
Teskari usulda esa oqibat tahlil kilinib, sabablari aniqlanadi. Bu usullarning asosiy maqsadi
ko'ngilsiz voqealarni oldini olishdir. Voqealarni kelib chiqish ehtimoli va tezligi ma'lum
bo'lsa, vokeaning taxminan qanday natija bilan tamom bo'lishini aniqlash mumkin.
Xavfsizlikning tahlilida tizimning parametrlarini yoki chegarasini aniqlash asosiy
masala hisoblanadi. Agar tizim juda chegaralangan bo'lsa, biror xavfli hollar yoki omillar
etibordan tashqarida qolishi, agar tizimga o'ta keng qaralsa, tahlil natijalari noaniq bo'lishi
mumkin.
Tahlil o'tkazish darajasi aniq maqsadlarga bog’liq. Aniq bir holatda ogohlantirish yo'li
bilan ta'sir qilish mumkin bo'lgan hodisalarni aniqlash umumiy ish uslubi hisoblanadi.
Xavflar identifikatsiyasi. Identifikatsiya - o‘rganish, isbotlash, tasdiqlash ma’nolarini
anglatadi. Masalan, dorishunoslikda birorta doridarmonni to iiq identifikatsiya qiknasdan
turib, uni kasalga tavsiya etib boimaydi. Jumladan, ampitsilin dorisi - uning tarkibi,
kimyoviy tuzilishi va xususiyatlari isboflanishi kerak. Xavflai- identfikatsiyasi biroz
mushkulroq. Bunda har bir xavfning kelib chiqish sabablari, xususiyatlari va oqibatlari
o‘rganiladi. Chunki har bir xavfning yuzaga kelishiga sabab boiuvchi omillar, salbiy
oqibatiari, xavflilik va zarar keltirish darajalari boiadi. Mana shu ko‘rsatkichlar
aniqlangandan keyingina xavfning nomini ayta olamiz. Masalan; termik yoki radiatsiya
xavflari, yoki oqsil va yashur kasalligi, yoki gerbitsid, zahar xavflari va hokazolar.
|
| |
