77. Mavzu: Obyektlarni tashkil etish. Reja: 1.Obyektlarni ajratish usullari.
2.Marker yordamida obyektlarni masshtablash.
3.Obyektlar yig‘indisini ko‘chirish.
Obyektklar ustida qanaqa amal bajarilmasin obyekt boshqalaridan ajratilgan bo‘lishi
kerak. Bu amalni bajarish uchun maxsus ajratish asbobi Стрелка (Pick) ishlatiladi. Obyekt
ajratilganligini uning yonidagi markerlardan va obyekt markazidagi krestdan bilsa bo‘ladi.
Agarda bir nechta obyektlar ajratilgan bo‘lsa, markerlar katta to‘rtburchak shaklida bo‘ladi.
Obyektlarni ajratish usullari Стрелка (Pick) asbobi yordamida obyektlar bir nechta usullar
bilan ajratiladi:
-Alohida obyektni sichqonchani chertish bilan ajratsa bo‘ladi.
-Штриховой рамкa (marquee) yordamida obyektlarni
ajratganda belgilangan maydondagi obyektlar ajratiladi va ular shtrixlangan ramka
ko‘rinishida bo‘ladi.
-Obyektlarni ajratishda klaviaturadan ham foydalanilsa bo‘ladi. tugmasini bosish
orqali obyektlarni ketma-ket, + — tugmalari bilan birgalikda ishlatilsa teskari
holatda ajratiladi.
-Hamma obyektlarni ajratish uchun Объекты (Objects) buyrug‘i va menyuning
Редактировать/Выделить все (Edit/Select All) tanlanadi. Bu amalni Стрелка (Pick)
asbobining tugmasini ikki marta bosish bilan amalga oshirsa bo‘ladi. Ajratishni bekor qilish
uchun ish joyidan boshqa yeriga sichqoncha bilan chertiladi yoki tugmasi bosiladi.
Стрелка (Pick) asbobini ishlatganda obyektlarni ajratilganlik markeri faqat ajratilganlik
belgisini bildirib qolmay, boshqa maqsadlarda ham ishlatiladi.
Marker yordamida obyektlarni masshtablash mumkin. tugmasi bilan
ishlatilsa markazdan masshtablanadi. bilan birgalikda ishlatilsa bir
butunga kattalashadi. Yon tomondagi markerlar esa noрroрorsional masshtablaydi.
Ikkinchi marta obyektlarni ajratganda markerlar yo‘nalish shaklini oladi.
Burchakdagi yo‘nalishlar yordamida obyektni o‘q atrofida aylantiradi.
Yon tomondagi yo‘nalishlar esa obyektni gorizontal yoki vertikal tomonga
qiyshaytirishni bildiradi.
Shuning bilan birga Стрелка (Pick) asbobi obyektlarni yoki obyektlar yig‘indisini ko‘chirishi
mumkin, shuning uchun obyektni olib, kerakli tomonga
surish mumkin. Форма (Shaрe) asbobi vector konturlarini muharrirlashga mo‘ljallangan.
Bu asbob obyektning shaklini o‘zgartiradi, ya’ni tayanch nuqtalarni ko‘chiradi, yangi
tayanch nuqtalar qo‘shadi va hokazo amallar bajaradi.
Форма (Shaрe) asbobi yordamida ajratilgan obyektning hamma tayanch
nuqtalari ko‘rsatiladi, kursor olib borilgan nuqtalari esa joriy bo‘ladi.
