International Journal of Advanced Technology and Natural Sciences ISSN:
2181-144X
42
© International Journal of Advanced Technology and Natural Sciences Vol.2(2) 2020
Tahlillar natijasi shuni ko’rsatadiki, 100 ml eritmaga 10gr NH
4
CNS
bilan ishlov
berilganda metallarni maksimal cho’kishi kuzatilgan, bunda misning eritmadan cho’kish
darajasi 97%, nikelning eritmadan cho’kish darajasi 68% ni tashkil etgan.
T
exnologik eritma tarkibidagi metallarni choʼktirishda ammoniy rodаnid (NH
4
CNS)ni
turli haroratlargda (20-60
0
C) qo’llab cho’kish ko’rsatkichlarining kimyoviy tahlili natijalari 4-
jadvalda keltirilgan va olingan natijalar asosida choʼktirish jarayonining haroratga bogʼliqlik
grafigi tuzildi (5-6 rasm).
4-jadval
Turli haroratlarda NH
4
CNS ni qo’llab metallarni cho’ktirish jarayonining tahlili
natijalari
№
Zn
Cu
Co
Ni
Fe
As
1
668
28120
1,7715
12497
381
26,9
2
476
26840
1,795
12913
383
32
3
357
25540
0,94
12691
409
28,8
4
333
23300
1,06
12792
376
26,3
5
383
21010
0,8
12789
382
32
5-rasm. NH
4
CNS ni qo’llab mis va nikelni eritmadan cho’ktirish jarayonini haroratga bog’liqlik
grafigi
6-rasm. NH
4
CNS ni qo’llab rux, kobalt, temir va mishyak elementlar ionlarini eritmadan
cho’ktirish jarayonini haroratga bog’liqlik grafigi
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
0
20
30
40
50
60
M
eta
lla
r
mi
qdori,
mg/
l
t,
°
C
Cu
Ni
0
100
200
300
400
500
600
700
800
0
20
30
40
50
60
M
e
ta
ll
a
r
m
iq
do
ri,
m
g/
l
t,
°C
Zn
Co
Fe
As
International Journal of Advanced Technology and Natural Sciences ISSN:
2181-144X
43
© International Journal of Advanced Technology and Natural Sciences Vol.2(2) 2020
Tahlillar natijasi shuni ko’rsatadiki, turli haroratlar (20-50
0
C)da misning miqdoriga
stehiometrik nisbatda (Cu:NH
4
CNS = 1:1)
olingan NH
4
CNS bilan ishlov berilganga
metallarni cho’kishi quyidagicha: misning eritmadan cho’kish darajasi 69%, nikelning
eritmadan cho’kish darajasi 45% ni tashkil etgan.
Xulosa
Mis kuporos ishlab chiqarishda hosil bo’ladigan texnologik eritmalar (Маточные
растворы) tarkibidagi konsentratsiyasi yuqori bo’lgan metallar (mis va nikel)ni
bir-biridan
alohida ajratishda ammoniy rodanid (NH
4
CNS)ni qo’llab tadqiqotlar o’tkazildi. Tadqiqot
natijalariga ko’ra eritmadagi mis va nikel metallarini turli sharoitlarda birgalikda cho’kishi
kuzatildi.
Bunda
misning eritmadan maksimal cho’kish darajasi 97%, nikelning eritmadan
cho’kish darajasi esa 68% ni tashkil etgan. Yuqoridagilardan kelib chiqib, ammoniy rodanid
(NH
4
CNS) ni qo’llab eritmadagi metallarni alohida ajatib olish samara bermaydi.
