Iqtisodiyot va uning

Download 23.46 Kb.
Sana	27.03.2024
Hajmi	23.46 Kb.
	#178488

Bog'liq
Maqola S
@uqituvchiga hujjat sinf rahbari daftari, Ayollar kiyimi, fdsfsd8781, fdsfsd8781fds6f6sd, Windows 8 Notice, YANGI BILDIRGI, 5-A sinf to\'garak, 1-seminar mashg\'uloti, 2 sinf, ASLUS, Построение структурные схемы системы регулирование расходов трубопроводов, SOLIQ MASALAR YECHIMLARI 10 -shrift

Bu sahifa navigatsiya:

• Kalit
• FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI

Termiz davlat universiteti Iqtisodiyot va turim fakulteti Talabasi Qurbonov Sanjarning Maqolasi RAQAMLI IQTISODIYOT VA UNING ASOSLARI Annotatsiya. ushbu maqolada axborot texnologiyalari, axborot texnologiyalari industriyasi majmui, raqamli iqtisodiyot, uning asosiy elementlari, zamonaviy taraqqiyotning keyingi istiqbolida katta hajmli ma’lumotlar bilan ishlash texnologiyalari va raqamli iqtisodiyotning ahamiyati haqida so’z boradi. Kalit so’zlar: axborot texnologiyalari, raqamli iqtisodiyot, xomashyo, kompyuterlar, iqtisodiyotning real sektori. O‘zbekiston to‘liq raqamli iqtisodiyotga o‘tadi Shavkat Mirziyoyev Raqamli iqtisodiyot - bu elektron va raqamli texnologiyalarga yo'naltirilgan iqtisodiy faoliyat turi. Bunga elektron biznes va tijorat ham kiradi. Raqamli iqtisodiyot kontseptsiyasi barcha ijtimoiy, biznes, iqtisodiy va tarmoq aloqa texnologiyalarini qamrab oladi. Ushbu atama birinchi marta 1995 yilda Don Tapscott tomonidan nashr etilgan kitobda ishlatilgan. So'nggi yillarda Internet iqtisodiyotining o'sishi eng muhim bo'ldi. Avvalo, bu doimiy ravishda yangi raqamli platformalarning paydo bo'lishi bilan seziladi. Ijtimoiy tarmoqlar iste'molchiga katta ta'sir ko'rsatadi, ilgari bu unchalik ahamiyatli emas edi. Ayni paytda Internet inson hayotining ajralmas qismidir. Shuningdek, u bank, sog'liqni saqlash, ta'lim va boshqa sohalarda chuqur singib ketgan. Raqamli iqtisodiyotni kompyuter texnologiyalari taraqqiyoti bilan chambarchas bog'liq bo'lgan, onlayn xizmatlar ko'rsatish bilan bog'liq xizmatlarni, shuningdek elektron to'lovlarni, kraudfanding va savdo-sotiqni va boshqalarni birlashtirgan faoliyat deb hisoblash mumkin. Avvalo, shuni aytish joizki, raqamli iqtisodiyot, bu - alohida faoliyat turi emas. Bu, aslida, ishbilarmonlik, sanoat ob’ektlari, xizmatlar deganidir. “Raqamli” atamasi mazkur sohalarning barchasi axborot texnologiyalaridan faol foydalanishni anglatadi. Agar oddiy iqtisodiyotda moddiy buyumlar asosiy resurs hisoblansa, raqamli iqtisodiyotda bu qayta ishlanadigan hamda uzatiladigan axborot, ma’lumotlar bo‘ladi. Ularning tahlilidan so‘ng to‘g‘ri boshqarish bo‘yicha yechim ishlab chiqiladi. Shuningdek, “raqamli iqtisodiyot” atamasi milliy qonunchiligimizda ilk bor qo‘llanilmoqda. Biroq dunyo tendensiyasi shuni ko‘rsatadiki, barcha rivojlangan davlatlar uni shakllantirishga allaqachon kirishgan. O‘zbekiston ham mazkur jarayondan chetda qolmasligi kerak. Zero, biz globallashuv, dunyo hamjamiyati bilan integratsiyaga kirishish haqida gapirar ekanmiz, bu borada o‘zgargan (transformatsiya qilingan, yangilangan) iqtisodiyot ravnaqi muhim sanaladi. Yaratilgan maxsus boshqarma iqtisodiyotning real sektori korxonalariga avtomatlashtirilgan tizimlarni joriy etish bilan shug‘ullanadi. Bu yirik sanoat ob’ektlari samaradorligini oshirish, ishlab chiqarishda o‘sish, faoliyat shaffofligini ta’minlash, mahsulot tannarxini kamaytirish imkonini beradi. Agar global nuqtai nazardan qaralsa, bugun jahon iqtisodiyoti tarmoqlari, insonlar hayoti, turmush asoslari o‘zgarishi bilan bog‘liq qiziq davrni boshdan kechirmoqda. Bu barcha texnologiya, kompyuterlar internet orqali bir-biri bilan bog‘lanib borayotgani bilan izohlanadi. Ma’lumotlarga qaraganda, bugungi kunda qariyb besh milliard qurilma butunjahon “o‘rgimchak to‘ri”ga ulangan. Yaqin besh yil ichida ularning soni yigirma milliardga yetishi mumkin. Ayni paytda sun’iy aql va kognitiv intellektual tizimlar jadal taraqqiy etmoqda. Buning natijasida yaqin kelajakda ayrim kasblar o‘z dolzarbligini yo‘qotadi hamda vaqti kelib, yo‘q bo‘lib ham ketadi. Misol uchun, “IoT” avtomatlashtirilgan tizimi allaqachon sinovdan o‘tkazilayapti. Pirovardida robotlar avtomobil haydovchilari, uchuvchilar va hatto, huquqshunoslarning ham o‘rnini egallashi mumkin. Bundan tashqari, raqamli iqtisodiyot – bu jarayonlarni tahlil qilish natijalaridan foydalanish va katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlash asosida turli xil ishlab chiqarishlar, texnologiyalar, asbob-uskunalar, tovar va xizmatlarni saqlash, sotish va yetkazib berish samaradorligini jiddiy ravishda oshirishga imkon beradigan, raqamli ko‘rinishdagi ma’lumotlarni asosiy ishlab chiqarish omili hisoblangan faoliyatdir. Raqamli iqtisodiyotning asosiy elementlari quyidagilar: onlayn o'yinlar va onlayn reklama; elektron tijorat; elektron o'tkazmalar va Internet-bank; blokcheyn va kripto valyutasi. Zamonaviy taraqqiyotning keyingi istiqbolida katta hajmli ma’lumotlar bilan ishlash texnologiyalari (Big Data), sun’iy intellekt, neyrotexnologiyalar, kvant texnologiyalari, buyumlar interneti, robototexnika va sensorika, raqamli elektron platformalar, bulutli va mobil texnologiyalar, virtual va qo‘shimcha reallik texnologiyalari, kraudsorsing, blokcheyn texnologiyalari, kriptovalyutalar va ICO, 3D-texnologiyalari singari raqamli texnologiyalar hal qiluvchi ahamiyat kasb etmoqda. So'nggi yillarda Internet iqtisodiyotining o'sishi eng muhim omil bo'lmoqda. Avvalo, bu doimiy ravishda yangi raqamli platformalarning paydo bo'lishi bilan seziladi. Ijtimoiy tarmoqlar iste'molchiga katta ta'sir ko'rsatadi, ilgari bu unchalik ahamiyatli emas edi. Ayni paytda Internet inson hayotining ajralmas qismidir. Shuningdek, u bank, sog'liqni saqlash, ta'lim va boshqa sohalarda chuqur singib ketgan. Raqamli iqtisodiyotni kompyuter texnologiyalari taraqqiyoti bilan chambarchas bog'liq bo'lgan, onlayn xizmatlar ko'rsatish bilan bog'liq xizmatlarni, shuningdek elektron to'lovlarni savdo-sotiqni va boshqalarni birlashtirgan faoliyat deb hisoblash mumkin. Raqamli iqtisodiyotning asosiy elementlari quyidagilar: onlayn o'yinlar va onlayn reklama; elektron tijorat; elektron o'tkazmalar va Internet-bank; blokcheyn va kripto valyutasi. Raqamli iqtisodiyotni raqamli ishlab chiqarish deb ham hisoblash mumkin. Ayni paytda dunyo aholisining taxminan 50% har kuni Internetdan dars berish yoki biznes bilan shug'ullanish maqsadida foydalanadi. Internet orqali sotiladigan mablag 'tez orada boshqa savdo aloqalarini chetlab o'tishi bashorat qilinmoqda. Bu qisman elektron to'lovlar qog'oz pul o'tkazmalariga qaraganda ancha ishonchli ekanligi bilan bog'liq. Virtual hayotda, hozirgi paytda ko'plab yangi g'oyalar amalga oshirilmoqda va yangi mahsulotlar paydo bo'lmoqda. Agar yangi ixtironi sinovdan o'tkazish zarurati bo'lsa, yangi texnologiyalar tufayli uni ancha yaxshi va tezroq bajarish mumkin. Loyihalarni taqlid qilish orqali olimlar o'zlarining barcha ijobiy va salbiy tomonlarini minimal narxlarda aniqlaydilar. Yana bir necha yil ichida, ekspertlarning fikriga ko'ra, elektron iqtisodiyot biznes va iqtisodiy munosabatlarni tushunishda katta o'zgarishlar kiritadi. Har bir kelajakdagi ishbilarmon o'z biznesini muvaffaqiyatli boshlash uchun raqamli iqtisodiyot asoslarini o'rganishi kerakligini tushunishi kerak. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI: Гулямов С.С. va boshqalar. Raqamli iqtisodiyotda blokcheyn texnologiyalari. Т.: “Iqtisod- Moliya” nashriyoti, 2019. http://tsue.uz/ https://uz.wikipedia.org/ https://xs.uz/ Download 23.46 Kb.

Download 23.46 Kb.