125
transportomborxona tizimlari (TOT ABT)-ning yaratilishiga olib keladi. Bunday
tizimlarni yaratishdan maq-sad-milliy iqtisod tarmoqlarini
yuqori ishonchli
mehnat vositalarini tadbiq etish hisobiga texnik qayta jihozlashni ta’minlash,
ularni avtomatlashgan uchastka va texnologik jarayonlarga kompleks-lash, ishlab
chiqarishga moslashuvchanlik, iqtisodiylik bag‘ishlashdir.
Axborot texnologiyalarini ilmiy – tadqiqot loyihalarida, konstruktorlik
ishlarida, texnologik tayyorlashda qo‘llash ushbu so-halarning avtomatlashgan
tizimlari yaratilishiga olib keladi.
Kompleks ITAT va LAT ilmiy-tadqiqot institutlari va loyiha
tashki-lotlarida
fundamental tadqiqotlarni olib borish va texnika, texnologiya-larning yangi
avlodlarini yaratishda foydalani-ladi. Bunday tizimlar tarkibiga sun’iy intellekt
komponentlari (ekspert tizimlar, bilimlar bazasi, multimedia vositalari) va ishchi
stansiyalari lokal tizimlari va tadqiqotchi hamda konstruk-torlarning
avtomatlashtirilgan ish o‘rinlari (AIU) kiradi.
Axborot texnologiyalarini ilmiy-tadqiqotlar, loyiha-konstruktorlik ishlari va
ishlab chiqarishni texnologik tayyorlashdan asosiy maqsad «tadqiqot loyihalash –
konstruktorlash – ishlab chiqarishga tayyorlash»
hayotiy siklining barcha
bosqichlarida mahsulot ishlanmalari va texnologiyasini o‘tkazish sifati,
foydalanish harakteristikasi, texnologiyasi, yangi mahsulot ilmiyligi jihatini
oshirish, nomenklaturani kengaytirish, tajribaviy ishlab chiqarishni qisqartirishdan
iborat.
Boshqaruvning tashkiliy-iqtisodiy tizimlarida ob’ekt sifatida iqtisodiyotni
boshqarishning barcha bosqichlarida amalga oshirila-digan
ishlab chiqarish,
ijtimoiy-iqtisodiy funksional jarayonlar xizmat qiladi. Axborot tizimlari bosh-
qarish xizmatlari xodimlarining ax-borot xizmat ko‘rsatish tizimlari bo‘lib,
axborotni to‘plash, saqlash, uzatish va qayta ishlash bo‘yicha texnologik
vazifalarni bajaradi. U konkret iqtisodiy ob’ekt uchun qabul kilingan metodlar va
tuzilmaviy boshqaruv faoliyati tomonidan belgilangan reglamentda shakllanadi va
ishlaydi, uning oldida turgan maqsad va vazifalarni bajaradi.
Tashkiliy – iqtisodiy tizimlar halq xo‘jaligida qabul qilgan boshqarish
organlari tuzilmasiga muvofiq kichik sinflarga bo‘linmasligi mumkin.
Tashkiliy-iqtisodiy tizimlarda barpo etilgan avtomatlashgan axborot
vositalari axborotni qayta ishlash va boshqaruv qarorlarini
qabul qilish uchun
mo‘ljallangan axborot, iqtisodiy-matematik metodlar va modellar, texnik,
dasturiy, texnologik vositalar va mutaxassislar yig‘indisini o‘zida aks ettiradi.
