4
2. Ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarni dunyo standartlari darajasiga yetkazish uchun
neft va gazni qayta ishlashning texnologik jarayonlarini chuqurlashtirish
3. Neft va gaz tarmogʻining ishonchli xom-ashyo bazasini taʼminlash
uchun yangi
konlarni ochish yoli bilan uglevadarodlarning birinchi navbatda uning suyuq
zahiralarini oʻstirish.
Mamlakatda neft mahsulotlari hajmi endilikda respublika xalq xoʻjaligi
tarmoqlarining ichki ehtiyojini toʻla qondiribgina qolmay balki neft va gazni qayta
ishlash hajmiga koʻra neft mahsulotlarini chetga eksport qilish imkonini ham
bermoqda. Asrning 90-yillariga qadar oʻzbekistonda har yili oʻrtacha 6 million tonna
neft chetdan keltiriladi. FNQIZ 1959-yil 27-yanvarda tashkil topgan. Bu zavodda sex
boʻlib asosiy ishlab chiqarish yordamchi va xoʻjalik sexlariga boʻlinadi.
Asosiy ishlab chiqarish sexlari: 1,2,3,4- sexlar
Yordamchi
sexlar-4,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,19,22,25-sexlar.
Xojalik sexlari-16.18.20.32.50 bular oʻz navbatida ustanovka lardan iborat.
Neftni qayta ishlash istiqbolini rivojlantirish bugungi kunda eng asosiy vazifalaridan
biridir. Neft va gaz sanoatini rivojlanishiga 1992-yildayoq
prezidentimiz islom
abdugʻaniyevich karimov alohida eʼtibor berganlar. Neft va gaz mahsulotlarini sifatli
qazib olish texnologik jarayonini chuqurlashtirish, mahsulot sifatini yaxshilash bu
sohaning vazifasidir. Bu masalani yechish uchun 1997- yil buxoroNQIZ ishga tushdi.
Bu zavod eng zamonaviy texnologik qurilmalar bilan jihozlangan. Sobiq ittifoq davrida
fargonada joylashgan korxona asosan yoqilgʻi-moylash materiallari ishlab chiqarishga
moslashgan edi. 1-sex 1957-yilda qurib bitkazildi. Uning tarkibidagi AVT-2 qurilmasi
esa 1965-yil 11-sentabrda birinchi marotaba pensiya mahsulotini olishga muvaffaq
boʻldi.
Birlamchi neftni qayta ishlash va gazokandensat qurilmalari ELOU-AVT-1,
ELOU-AVT-2, ELOU-AVT-3, ELOU-AVT-4, AT-5 1959yildan 1994 yilgacha:
Benzinlarning katalitik qurilmalari L-35-11G’300 LCh-35-11/600 1965 yildan
1978 yilgacha:
Gudronni propan bilan asfaltsizlashtirish qurilmalari 36/1, 36/3 m, 36/5 1960-
yildan 1969-yilgacha:
5
AFH qurilmasi 1966-yilda ishga tushirilgan.
GFU qurilmasi 2006-yilda ishga tushirilgan.
Zavodda ilk bor yiliga 600 ming tonna neftni haydaydigan AVT qurilmasi ishga
tushirilgan, keyinchalik yana birnechta AVT qurilmalari foydalanishga topshirildi.
1965-68 yillarda yiliga 300 va 600 ming tonna benzinni riforming etuvchi qurilmalar
ishga tushirildi. Zavodda Markaziy Osiyoda yagona
moy ishlab chiqaruvchi blok
qurilgan. Yiliga 500 t turli xildagi moylar tayyorlanadi. Respublikamiz xalq xo’jaligi
tarmoklarini zarur moy mahsulotlari bilan to’la ta’minlanadi.
Katalitik riforming qurilmalarida AP-56, AP-64 markali alyumoplatina
katalizatorlari ishtirokida benzinni oktan soni ko’tarilar edi. 1995-97 yillarda LCh
35/11-600 qurilmasi fransiyaning “Prokataliz” firmasi bilan hamkorlikda qaytadan
ta’mirlandi.
Alyumoplatina katalizatorini o’rniga, tarkibiga
reniy va boshka metallar
qushilgan N-582 va N-482 markali katalizatorlar joylandi. qurilmaning gidrotozalash
blokiga ya’ni benzinni oltingugurtli birikmalardan tozalash uchun alyumokobalt-
molibden katalizatori o’rniga NK-306 katalizatori joylandi. Buning natijasida zavod
tarkibiga tetraetilsvines (TES) qo’shilmagan turli xil yuqori oktan sonli ekologik toza
avtomobil benzinlarini ishlab chiqarish imkoniyatiga ega bo’ldi. Mustaqil
mamlakatimizning iqtisodiy va sotsial rivojlantirish
rejalarida kimyo qurilish
materiallari va noorganik moddalar ishlab chiqarish sanoatlari ishlab chiqarilayotgan
maxsulotlar miqdorini oshirish jahon andozalari darajasiga etkazish ularning eksport
salohiyatini kuchaytirishga alohida etibor berilmoqda.
Zavodda dizel yoqilg’isini gidrochistka etadigan qurilma yo’q edi. 1996 yil
Farg’ona neftni qayta ishlash zavodi chet el ilg’or tehnologiyalari (Yaponiya) asosida
qayta rekonstruksiya qilindi.1997-99 yillarda Yaponiyaning “Misui end Ko, LTD” va
“Toyo Injiniring Korporeyshin” firmalari bilan xamkorlikda yangi qurilma ishga
tushirildi.
