NAZARIY QISM. Yig`ish ishi ishlab chiqarish jarayonida oxirgi bosqich xisoblanadi. Bunda
aloxida detal va qismlardan tayyor maxsulot yig`iladi. Yig`ish ishining sifati
mashinalarning ishlash davridagi ishonchliligiga va chidamliligiga sezilarli ta’sir
etadi.
Yig`ilgan maxsulot-mashina-aloxida detallarini bir-biriga yetarli aniqlikda
biriktirilmasa bu detallar berilgan aniqlikda tayyorlangan bo`lsa xam ishlash
davrida sifatli va ishonchli ishlamaydi. Shuning uchun mashinasozlikda yig`ish
jarayoniga katta axamiyat beriladi. Bunga yana shuni qo`shish mumkinki, yig`ish
ishining xajmi juda katta.
Avtomatlashtirilgan yig‘ish qurilmalar detallarni avtomatlashtirilgan sistema
orqali uzatish va ularni yig‘ishni bajaruvchi mexanizmdan tashkil topadi, masalan,
vintlarni uzatishni va burab maxkamlashni avtomatlashtiruvchi qurilma.
Avtomatlashtirilgan yig‘ish liniyasi avtomatik ravishda qator yig‘ish
ishlarini bajaruvchi operatsiyalar va stendrlardan tashkil topgan bo‘lib,ularda
chilangar-yig‘uvchilar ishlaydi. Odatda, ular ancha murakkab va ma’suliyatli
bo‘lgan, lekin xar xil sabablarga ko‘ra ularni avtomatlashtirish mumkin bo‘lmagan,
yig‘uv operatsiyalarni bajaradi.
Avtomatik liniyalarda yig‘ish, bunda boshidan oxirga qadar yig‘ish
operatsiyalarda inson ishtirokisiz, mag‘sulotlarni yig‘ish ishlari bajariladi, masalan,
tebranuvchi podshipniklarni yig‘uvchi avtomatlashtirilgan liniya;keramik
rezistorlarni yig‘ish uchun rotorli stend va boshqalar.
Yig`ish ishlariga sarf bo`ladigan vaqtga detalni tayyorlash uchun sarf
bo`ladigan vaqtning nisbati, xamda yig`ish jarayonining aloxida bosqichlariga sarf
bo`ladigan vaqt ishlab chiqarishning turiga va yig`ish usullariga bog`liq. Yig`ish
ishlari vaqti mexanik ishlov berish vaqtining taxminan quyidagi foizini tashkil
etadi:
yakka tartibda va mayda mayda seriyali ishlab chiqarishda 40-50%;
o`rta seriyali ishlab chiqarishda 30-35%;
yirik seriyali ishlab chiqarishda 20-25%;
ommaviy ishlab chiqarishda 20% dan oz.
