3.4 Kabel liniyalarini termik bardoshligi va kuchlanish isrofi bo’yicha tekshirish.
BPP dan sex transformatorlari tomon chiqib ketayotgan 10 kV li kabel liniyalari rele himoyasi bilan himoyalangan. Shuning uchun ularni termik bardoshligi bo’yicha tekshirish shart.
BPP dan chiqib ketayotgan kabellar kesim yuzasining eng kami, 92 mm2 ga teng bo’lishi shart. 6-jadvalda keltirilgan BPP dan chiqib ketayotgan KL-2, KL-3, KL-5, KL-7, KL-8 KL-9,KL-10,KL,11 kabel liniyalari termik bardoshligi bo„yicha javob bermaydi, shuning uchun, ularning kesim yuzasini 95 mm2 deb olamiz va natijalarini 7-jadvalga kiritamiz.
7-jadval
|
|
|
|
|
|
|
|
|
№
|
Kabellarning yo’nalishi
|
|
|
|
|
|
|
|
KL
|
kVA
|
A
|
A
|
mm2
|
mm2
|
A
|
A
|
10 kV kuchlanishli KL
|
1
|
BPP dan TP-1 gacha
|
3461.5
|
99.924
|
199.85
|
76.86
|
95
|
205
|
410
|
2
|
TP-1 dan TP-2 gacha
|
1331.34
|
38.432
|
76.865
|
29.56
|
95
|
205
|
410
|
3
|
BPP dan TP-3 gacha
|
2194.1
|
63.338
|
126.676
|
48.721
|
95
|
205
|
410
|
4
|
BPP dan TP-4 gacha
|
3251.81
|
93.871
|
187.743
|
72.2
|
95
|
205
|
410
|
5
|
TP-4 dan TP-5 gacha
|
1250.68
|
36.104
|
72.2
|
27.7
|
95
|
205
|
410
|
6
|
BPP dan TP-6 gacha
|
3367
|
97.196
|
194.394
|
74.76
|
95
|
205
|
410
|
7
|
TP-6 danTP-7 gacha
|
1295
|
37.383
|
74.766
|
28.756
|
95
|
205
|
410
|
8
|
BPP danTP-8 gacha
|
2514
|
72.572
|
145.146
|
55.8
|
95
|
205
|
410
|
9
|
TP-8 dan TP-9 gacha
|
1257
|
36.28
|
72.57
|
27.9
|
95
|
205
|
410
|
10
|
BPP dan TP-10 gacha
|
288.144
|
8.3
|
16.6
|
6.384
|
95
|
205
|
410
|
11
|
BPP dan TP-11 gacha
|
2172.9
|
62.72
|
125.4
|
48.246
|
95
|
205
|
410
|
|
0.4 kV kuchlanishli KL
|
|
TP-2 dan RU-1 gacha
|
125.751
|
|
181.5
|
|
70
|
|
200
|
|
TP-2 dan RU-2 gacha
|
125.751
|
|
181.5
|
|
70
|
|
200
|
|
TP-3 dan RU-3 gacha
|
201.714
|
|
292.6
|
|
150
|
|
305
|
|
TP-3 dan RU-4 gacha
|
202.714
|
|
292.6
|
|
150
|
|
305
|
|
TP-11dan RU-5gacha
|
74.333
|
|
107.2
|
|
25
|
|
115
|
|
TP-11danRU-6 gacha
|
132.691
|
|
191.5
|
|
70
|
|
200
|
|
TP-11dan RU-7gacha
|
132.691
|
|
191.5
|
|
70
|
|
200
|
110 kV kuchlanishli XL
|
Tizimdan BPP gacha
|
17249.2
|
45.2
|
90.5
|
35
|
70
|
125
|
250
|
Qolgan kabel liniyalari saqlagichlar bilan himoyalangan, shuning uchun ularni termik bardoshligiga tekshirish shart emas. 0,4 kV li kabellarda kuchlanish isrofini hisoblash shart, chunki ular to’g’ridan-to’g’ri iste’molchilarga ulangan.
Misol tariqasida, 0,4 kV li KL-12 kabel liniyasi uchun kuchlanish isrofini aniqlaymiz, hisoblash jarayonida kuchlanish isrofi 5% dan oshmaslik sharti qanoatlantirilishi lozim:
bu yerda,
Ih - hisobiy tok, (A);
lh - kabel liniyasining uzunligi, (km);
ro , xo - kabel liniyasining aktiv va induktiv qarshiliklari, (Om/km);
cos – iste’molchining quvvat koeffitsiyenti.
Xuddi shu tarzda, qolgan kabellar uchun ham kuchlanish isroflarini hisoblab jadval ko’rinishiga keltiramiz va natijalarni 8-jadvalga kiritamiz.
8-jadval
№
KL
|
0.4 kV li kabel liniyalari uchun
|
Ih.nor
|
lkl
|
rsol
|
xsol
|
|
A
|
km
|
Om/km
|
Om/km
|
|
12
|
TP-2 dan RU-1 gacha
|
181.5
|
|
0.443
|
0.0612
|
1.137
|
13
|
TP-2 dan RU-2 gacha
|
181.5
|
|
0.443
|
0.0612
|
1.51
|
14
|
TP-3 dan RU-3 gacha
|
292.6
|
|
0.206
|
0.059
|
0.513
|
15
|
TP-3 dan RU-4 gacha
|
292.6
|
|
0.206
|
0.059
|
1.083
|
16
|
TP-11danRU-5gacha
|
107.2
|
|
1.24
|
0.066
|
0.639
|
17
|
TP-11danRU-6gacha
|
191.5
|
|
0.443
|
0.0611
|
3.873
|
18
|
TP-11danRU-7gacha
|
191.5
|
|
0.443
|
0.0602
|
4.392
|
4. Elektr apparatlarni tanlash
Elektr apparatlarining tanlash jarayoni, ma’lumotnomalardan elektr qurilmalarning normal rejimdagi ko’rsatkichlari bo’yicha tanlanadi. Qabul qilingan elektr apparatlarni ulanish nuqtasidagi maksimal qisqa tutashuv toki ta‟siri bo’yicha tekshirib ko’rish lozim. Albatta, ma‟lumotnoma bo„yicha tanlangan elektr apparatlarning parametrlari (nominal kuchlanishi va toki) elektr qurilmaning ekspluatatsiya sharoitidagi kuchlanish va tok miqdorlariga teng yoki katta bo„lishi shart.
Aniq elektr apparatlarni ma‟lum ish rejim sharoitlari uchun qabul qilinganda, ko„plab omillarni hisobga olishga to„g„ri keladi. Biz bularni faqat elektr apparatlarni qisqa tutashuv toki ta‟siriga chidamligiga e‟tibor beramiz, ya‟ni apparatlarning turg„unligini hisobga olamiz.
Yuqori kuchlanishli uzgichlarni tanlash. Yuqori kuchlanishli elektr energiyasini uzatish va taqsimlash jarayonida, elektr zanjirlarini ulash va uzishga to„g„ri keladi. Bu jarayonlar maxsus uzgichlar (выключатели) yordamida bajariladi. Uzgichlar yordamida elektr toklarni faqat nominal rejimlarda emas, balki har xil favqulodda (авария) va qisqa tutashuv holatlarida ham uzish yoki ulash jarayonlarini bajarish mumkin. Ma‟lumki, qisqa tutashuv rejimidagi tokning miqdori juda katta bo„ladi. Shuning uchun uzgichlar taqsimlash qurilmalarining eng zarur va ma‟sul element- laridan biri hisoblanadi. Yuqori kuchlanishli uzgichlarni nominal kuchla- nishi va toki o„chiriluvchi tokining qiymati va quvvati bo„yicha qabul qilinadi. Odatda, uzgichning ma‟lumotnomadan olingan ko’rsatkichlari va hisobiy miqdorlari o’zaro solishtiriladi.
Ajratgichlarni tanlash. Ajratgichlar (разъединители) kuchlanish ta‟siridagi toksiz elektr zanjirlarini uzish yoki ulash uchun ishlatiladi. Ajratgichlar elektr zanjirlarida ko„rinib turuvchi uzun oraliqni hosil qilish maqsadida foydalaniladi. Ajratgichlarda elektr yoyni o„chiradigan mosla- malar bo„lmaganligi uchun, ular uzgichlardan keyin yoki oldin o„rnatiladi. Ajratgichlar ta‟mirlash ishlarida yoki uzuvchi apparatlarni tekshirish jarayonida xavfsizlikni ta‟minlash maqsadida qo„llaniladi. Ajratgichlar yordamida transformatorlarning salt ishlash rejimidagi toki va neytral toklarini, katta bo„lmagan yerga ulash toklarini va zaryad toklarini uzish mumkin. Ajratgichlar 6 kV va undan yuqori bo’lgan kuchlanishlarga mo„ljallangan bo„lib, nominal toklari 200 A dan katta bo„ladi. Ajratgich- larni tanlash va tekshirish jarayoni uzgichlar uchun ko„rsatilgan tartibda bajarilib, uzish toki va quvvati bo„yicha tekshirilmaydi.
Yuqori kuchlanishli saqlagichlar, nominal kuchlanish va tok orqali qabul qilinadi, shu bilan bir qatorda maksimal uzuvchi tok va quvvat bo’yicha tekshirib ko„riladi.
Tok transformatorlarini tanlash. Tok transformatorlari nominal tok, nominal kuchlanish, ikkilamchi chulg„amning yuklamasiga bog„liq bo„lgan aniqlik darajasiga qarab qabul qilinadi, hamda elektrodinamik va
termik turg„unliklar ( kdin va kter ) bo’yicha tekshirilib ko„riladi.
Kuchlanish transformatorini tanlash. Elektr o’lchov asboblarini ulash uchun qo’llaniladigan kuchlanish transformatorlarini nominal kuchlanish va yuklamaning miqdori asosida qabul qilinadi. Zaminlash toki kam bo’lgan tarmoqlarda izolyatsiya holatini nazorat qilib turish uchun besh sterjenli kuchlanish transformatori ishlatiladi. Kuchlanish transforma- torining quvvati, chulg„amlari parallel ulangan elektr asboblarning qabul qiladigan to’la quvvatidan katta bo„lishi kerak.
|
