Tugunga kiruvchi toklar
Nazariya haqida gapni boshlashimizdan oldin quyida berilgan misolni oʻzingiz yechishga harakat qilib koʻring. Ushbu sxemada taqsimlangan tugunga kiruvchi va undan chiquvchi toʻrtta tarmoq toklari koʻrsatilgan. Toklar \text{mA}mAstart text, m, A, end text – milliamperda berilgan boʻlib, ulardan biri \blueD iistart color #11accd, i, end color #11accd nomaʼlum.
1-misol: iii nimaga teng?
Bitta javobni tanlang:
Bitta javobni tanlang:
-4\,\text{mA}−4mAminus, 4, start text, m, A, end text
+2\,\text{mA}+2mAplus, 2, start text, m, A, end text
+4\,\text{mA}+4mAplus, 4, start text, m, A, end text
+8\,\text{mA}+8mAplus, 8, start text, m, A, end text
Tekshirish
[Javobni koʻrsatish]
Endi boshqa misolni koʻramiz. Bu safar tarmoqlardagi toklar son qiymatlari bilan emas, balki oʻzgaruvchilar nomi bilan koʻrsatilgan. Ushbu tugun 555 ta tarmoqqa ega. Har bir tarmoqdan i_1 \,\text{ dan } \, i_5 \text{ gacha}i1 dan i5 gachai, start subscript, 1, end subscript, start text, space, d, a, n, space, end text, i, start subscript, 5, end subscript, start text, space, g, a, c, h, a, end text belgilangan toklardan biri oqib oʻtishi (yoki oʻtmasligi) mumkin.
Bu yerda barcha strelkalar tugunga tomon yoʻnaltirilgan va strelkalar yoʻnalishi ixtiyoriy tanlangan. Bu bosqichda strelkalar yoʻnalishini tugunga kiruvchi qilib belgilash yaxshi tanlovdir. Bu strelkalar esa oʻz navbatida biz musbat deb ataydigan tokning yoʻnalishini koʻrsatadi (ya’ni tugunga kiruvchi toklar musbat deb qabul qilinadi).
{i_1}i1i, start subscript, 1, end subscript tarmoq tokiga qarang.
U qayerga yoʻnalgan?
{i_1}i1i, start subscript, 1, end subscript tok qiladigan birinchi ish – tugun (qora nuqta bilan koʻrsatilgan)ga kirish.
Keyin-chi?
Bu yerda {i_1}i1i, start subscript, 1, end subscript bajara olmaydigan ikkita narsa bor: {i_1}i1i, start subscript, 1, end subscript ning zaryadi tugun ichida qola olmaydi. (Tugun zaryadni oʻzida saqlab turish qobiliyatiga ega emas) va {i_1}i1i, start subscript, 1, end subscript ning zaryadi simlardan sakrab, ochiq havoga chiqib keta olmaydi. Chunki zaryadlar normal holatda bunday ish qilmaydi.
Endi-chi? Tok boshqa bir yoki bir nechta tarmoq orqali tugundan chiqib ketishi kerak.
Biz koʻrib chiqayotgan tugun uchun quyidagicha yozishimiz mumkin:
i_1 + i_2 + i_3 + i_4 + i_5 = 0i1+i2+i3+i4+i5=0i, start subscript, 1, end subscript, plus, i, start subscript, 2, end subscript, plus, i, start subscript, 3, end subscript, plus, i, start subscript, 4, end subscript, plus, i, start subscript, 5, end subscript, equals, 0
Agar tugunga kiruvchi {i_1}i1i, start subscript, 1, end subscript tok musbat boʻlsa, u holda boshqa bir yoki bir nechta tok tugundan chiqayotgan boʻlishi kerak va ushbu chiquvchi toklar “-−minus” (manfiy) ishoraga ega boʻladi.
Yuqorida berilgan tugun toklar oqimi borasidagi mulohazalarimiz Kirxgofning 1-qonunida ajoyib tarzda ifodalangan.
Kirxgofning 1-qonuni
Kirxgofning 1-qonuni zanjir tugunlariga tegishli boʻlib, unda shunday deyiladi: “Tugunga kiruvchi barcha toklarning yig‘indisi tugundan chiquvchi barcha toklarning yig‘indisiga teng”.
\large \displaystyle \sum i_{kiruvchi} = \sum i_{chiquvchi}∑ikiruvchi=∑ichiquvchi
http://fayllar.org
|
