Международный научный журнал № 6 (100), часть 1
«Новости образования: исследование в XXI веке» январрь, 2023 г
145
«FIZIK JARAYONLARNI “CROCODILE PHYSICS” DASTURI YORDAMIDA
MODELLASHTIRISH»
Xamrayeva Klara Zakirovna
Toshkent viloyati, Olmaliq shahri, 18-umumiy o’rta ta’lim maktabining Fizika fani
o’qituvchisi
Annotatsiya: Ushbu maqolada hozirgi kunda o’quvchilarga dars berishning
zamonaviy
axborot
texnologiyalarini
qo’llashga
asoslangan
yangi
turlarini
shakllanmoqdaligini va ular orasida kompyuterda maxsus dasturlar yordamida o’quvchilar
tomonidan kuzatilishi qiyin bo’lgan fizik jarayonlarni animatsiyalar, videoroliklar vositasida
ko’rgazmali tushuntirish salmoqli ahamiyatga egaligi haqida ma’lumot berib o’tilgan.
Kalit soʻzlar: animatsiya, videorolik, fizik jarayonlar, virtual tajriba
Аннотация: В данной статье в настоящее время формируются новые виды
обучения студентов, основанные на использовании современных информационных
технологий. Среди них большое значение имеет наглядное объяснение физических
процессов,
трудно
наблюдаемых
учащимися
с
помощью
специальных
компьютерных программ посредством анимации и видеороликов.
Ключевые слова: анимация, видео, физические процессы, виртуальный опыт
Annotation: In this article, new types of student education based on the use of
modern information technologies are currently being formed. Among them, a visual
explanation of physical processes that are difficult to observe by students with the help of
special computer programs through animation and videos is of great importance.
Keywords: animation, video, physical processes, virtual experience
Fizika kursidagi jarayonlarni o’rganish, hamda darslarda qo’llaniladigan qurilmalarni
virtual analogini hosil qilish, talabalar ishlashini nazarda tutadigan turli virtual tajriba ishlari
yordamida mashg’ulotlarni o’tkazishni yanada kuchaytirish maqsadga muvofiqdir.
Taqdim etmoqchi bo’lgan ushbu virtual laboratoriya
ishlari fizikaning mexanika,
elektromagnetizm, optika bo’limlariga oid bo’lib, undan umumiy o’rta va oily ta’limda fizika
fanini o’qitish jarayonlarida foydalanilishi mumkin.
Yaratilgan virtual laboratoriya ishlari Windows tizimida ishlay oladigan zamonaviy
dasturlardan biri Crocodile Physics dasturi tuzilgan. Ushbu dastur odatdagi ishlar kabi
ishning maqsadi, kerakli asbob va qurilmalar, ishni bajarish tartibi, nazorat savollariga ega
bo’lib, ular maxsus tugmachalar yordamida boshqariladi. Dasturning o’ziga
hos afzal
tomonlari shundaki, undan har bir foydalanivchi mustaqil ravishda qisqa vaqt ichida
hohlagan marta bajarib ko’rishi,
kuzatishi, xulosalar chiqarishi va olgan bilimlarini sinab
ko’rishi mumkin. Bu ishlarning qisqacha mazmuni ko’rib chiqamiz. Dasturi ishga
tushirilganda ekran
quyidagi xolatga keladi
Международный научный журнал № 6 (100), часть 1
«Новости образования: исследование в XXI веке» январрь, 2023 г
148
Shunday qilib, fizik jarayonlar mexanizmlarini, ularning yuz berish bosqichlarini
kompyuterda kuzatish, ularni yangi dars bayonida, tajriba mashg’ulotlarida namoyish etish
va bu holatlarni kompyuter texnologiyalariga tayangan holda modellashtirish o’qitish
jarayonida o’quvchiga bilim berish va fan asoslariga doir ko’nikmalar
hosil qilish
samaradorligini oshiruvchi omil hisoblanadi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI:
1. B.F.Izbosarov, I.R.Kamolov. Umumiy fizikadan laboratoriya ishlari. Vorisnashriyot.
Toshkent, 2007yil.
2. 10. Fizikani o’qitishda innovatsion texnologiyalar fanining majmuasi. Jizzax. 2014y
3. Nazirov E.N., Xudoyberganova Z.A., Safiullina N.X. Mexaniqa va molekulyar
fizikadan praktikum. Toshkent, O'zbekiston 2001y.
4. Shazmaev N.M., Shilov V.F. O'rta maktabda fizikadan ekperiment Toshkent.
5. JuhTzengLue, Physical
Properties of Nanomaterial, Encyclopedia of Nano science
and Nanotechnology Volume X: Pages (1–46) (2007);
6. Dr.ThomasAbraham, Nanotechnology and Nanomaterial-Application and global
market research,Innovative Research and Products (iRAP) (2015)
