Ayrim hollarda quduqda qum tiqini paydo bo‘lishining
oldini olish maqsadida quduqdagi mahsulot oqimi tezligini
oshirish va natijada aralashmadagi qum zarrachalarini yer
yuzasiga ko‘tarish uchun quduq tubi shtutserlaridan ham
foydalaniladi. Odatda, quduq ishini quduq tubi shtutser-
lari yordamida boshqarib bo'lmaydi, bundan tashqari, al-
mashtirish qiyin b o ‘lganligi sababli,
shtutserni uzoq mud-
datga mo'ljallab qo‘yiladi.
5 .4 .Fawora quduqlarini tadqiq qilish
Quduqning ish rejimini to‘g‘ri belgilash uchun u davriy
ravishda tadqiq etib turiladi. Quduqni tadqiq qilish na-
tijasida indicator chizig‘i va
quduq tubi bosimining tik-
lanish chizig‘i chiziladi, ularga ishlov beriladi va qatlam
parametrlari hisoblanadi.
Tadqiqot
natijasida
~ ^
^ q u d .'.u b i^ ' Q SUv
^ q u d .t u b i ^ 1
^ g a z
- ^ '^ q u d . t u b i ^ *
Q =
.А^чиа.тЫ) ( qum m iqdori) grafiklari chiziladi. (B un-
^а: QN~neft m ahsuloti m iqdori, t/su t (t/k u n ); / - f u n k -
siya).
Shuningdek, qatlam sharoitida neft, gaz va suv
namunalari olinib, ulam ing tarkibi va gaz omili o ‘rganiladi.
Tadqiqot bir necha rejim da (kam ida uchta) bajariladi.
27
5 .5 .Quduqlar ishining texnologik rejimi
Quduq ishining texnologik rejimi ulardan olinadigan
mahsulot miqdorining normasini belgilab beradi. Quduq
ni tadqiq qilish natijalari texnologik rejim tuzish uchun
asos bo‘lib xizmat qiladi. Shuning
uchun har bir quduqda
m untazam tadqiqot ishlari olib boriladi.
Quduqning maksimal (potensial) imkoniyati bo‘yicha
mahsulot miqdorini belgilash mumkin emas. Chunki bunda
qatlam energiyasi noratsional sarflanishi, neft zaxirasi-
dan to ‘Ia foydalanilmasligi, qatlam vemirilishi va kolonna
siqilib qolishi mumkin.
Shu sababli, har bir quduq uchun
o'zining oqilona ishlatilish sharoitini ta’minlaydigan mah
sulot miqdori m e’yori belgilanadi.
M e’yorni belgilashda quduqlar ikki guruhga bo‘linadi:
— cheklanmagan mahsulot miqdori bilan;
— cheklangan mahsulot miqdori bilan.
Birinchi
guruhga kam mahsulotli, dinam ik sathi past
bo ‘lgan va past bosimli quduqlar kiradi. Bu quduqlardan
olinadigan mahsulot miqdori mavjud uskunalarning mak
simal imkoniyati va potensial miqdori orqali belgilanadi.
