Jahon iqtisodiyotida sanoat jihatdan taraqqiy etgan mamlakatlar

Rivojlangan mamlakatlarning qishloq xo'jaligi 1900, 1950 va 1970-yillarda dunyo qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining uchdan bir qismini ishlab chiqargan bo‘lsa, ushbu ko‘rsatkich XXI asrning boshlariga kelib 25 %ga tushib ketdi. Bu holat agrosanoat majmuasining qisqarishi evaziga emas, balki rivojlangan mamlakatlar aholisi sonining sekin ko‘payishi va aksariyat oziq-ovqat mahsulotlariga boigan talabning to‘yinishi bilan bog‘liq. Rivojlangan mamlakatlar qishloq xo'jaligi o‘z aholisini oziq-ovqat bilan ta’minlashdan (G‘arbiy Yevropa XX asrning o‘rtalariga qadar o‘zini oziq-ovqat bilan ta’minlay olmagan) tashqari milliardlab boshqa mamlakatlar aholisini oziq-ovqat bilan ta’minlay boshladi. Ushbu holatning asosiy sababi rivojlangan mamlakatlarning barchasida qishloq xo'jaligi davlat tomonidan faol qoilab-quvvatlanadi va agrosanoat majmuasini rivojlantirishga alohida e’tibor qaratiladi.

• 
  Rivojlangan mamlakatlarning qishloq xo'jaligi 1900, 1950 va 1970-yillarda dunyo qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining uchdan bir qismini ishlab chiqargan bo‘lsa, ushbu ko‘rsatkich XXI asrning boshlariga kelib 25 %ga tushib ketdi. Bu holat agrosanoat majmuasining qisqarishi evaziga emas, balki rivojlangan mamlakatlar aholisi sonining sekin ko‘payishi va aksariyat oziq-ovqat mahsulotlariga boigan talabning to‘yinishi bilan bog‘liq. Rivojlangan mamlakatlar qishloq xo'jaligi o‘z aholisini oziq-ovqat bilan ta’minlashdan (G‘arbiy Yevropa XX asrning o‘rtalariga qadar o‘zini oziq-ovqat bilan ta’minlay olmagan) tashqari milliardlab boshqa mamlakatlar aholisini oziq-ovqat bilan ta’minlay boshladi. Ushbu holatning asosiy sababi rivojlangan mamlakatlarning barchasida qishloq xo'jaligi davlat tomonidan faol qoilab-quvvatlanadi va agrosanoat majmuasini rivojlantirishga alohida e’tibor qaratiladi.
  

Rivojlangan mamlakatlarda sanoatning yalpi ichki mahsulotdagi ulushi yildanyilga qisqarib borish tendensiyasiga ega. Sanoat ulushining qisqarishi rivojlanayotgan va o‘tish iqtisodiyoti mamlakatlari tomonidan kchli raqobat natijasida yengil sanoat, metallurgiya majmuasi kabi tarmoqlarning tugatilishi yoki ba’zi tarmoqlarda o‘sishning sekinlashuvi (kimyo, o‘rmon majmuasi), rivojlangan mamlakatlarda aksariyat sanoat tarmoqlari mahsulotlariga boigan talabning qisqarishi bilan izohlanadi. Shu bir vaqtda sanoatning ba’zi tarmoqlari (yoqilg‘i-energetika majmuasi) barqaror sur’atlarda rivojlanmoqda, jumladan, mashinasozlik majmuasining dunyodagi mavqeyi yanada kuchaymoqda.