3.Masala yechish namunasi.
-
v0 boshlang'ich tezlik bilan yuqoriga otilgan jism qanday h balandlikka ko'tariladi?
Yechilishi. Ko'tarilish balandligini jism otilgan nuqtadan boshlab hisoblaymiz. Bu nuqtada jismning potensial energiyasi nolga teng, kinetik energiyasi esa mv2J2 ga teng. Demak, jismning to'liq energiyasi 0 + mv2J2 = mv2J2 ga teng. h balandlik yuqori nuqtada jismning potensial energiyasi mgh ga, kinetik energiyasi nolga teng. To'liq energiya 0 + mgh = mgh. Energiyaning saqlanish qonuniga asosan, mv2J2 = mgh. Bundan: h = v2J2g.
-
Massasi m = 3 kg bo'lgan shar prujina ustiga o'rnatilgan stolcha ustidan h = 3 m balandlikda turgan edi. Sharcha stol ustiga erkin tushganda prujinaning eng ko'p I siqilishini toping.
Prujinaning bikirligi k = 700 N/m. Stolcha va prujinaning massalarini hisobga olmang.
Yechilishi. Sharchaning stol ustiga tushib, prujinani eng ko'p siqqan vaziyatdagi (nolinchi sathdagi) potensial energiyasini nolga teng deb hisoblaymiz. Unda sharchaning boshlang'ich paytdagi potensial energiyasi: Epl = mg(h + I). Bu paytda sharcha va prujinaning kinetik energiyasi nolga teng. Binobarin, «sharcha — prujina» sistemasining boshlang'ich paytdagi to'liq E1 energiyasi sharchaning potensial energiyasiga teng: ' E = mg(h + I).
Sharcha tushganidan so'ng, prujina eng ko'p siqilgan paytda sharchaning kinetik energiyasi nolga teng, prujinaning potensial energiyasi kl2—2 ga teng. Bu bir vaqtning o'zida «Sharcha— prujina» sistemasining prujina eng ko'p siqilgan paytdagi to'liq E2 energiyasidir.
|
