Vitek J.D., Walsh St.j., Gregory M.S. GAT-bu qaror qabul qilishni quvvatlash uchun geografik jihatdan aniq ma`lumotarni kiritish, umumlashtirish va tahlilni ta`minlashga qaratilgan axborot tizimidir.
Asosiy iboralarning ma`noli lug`ati:Geoinformatika.GAT-bu fazoviy ma`lumotlarni yig`ish, saqlash, ishlov berish, kiritish, tasvirlash va tarqatishni ta`minlovchi axborot tizimidir.
Raklov V.P. GAT-bu fazoviy obyektlar haqidagi ma`lumotlarni yig`ish, to`plash, saqlash, ishlov berish, tasvirlash, tahlil qilish va tarqatish uchun mo`ljallangan taxnika va dasturiy vositalar, taxnologik, tashkiliy-metodik va axborotli ta`minot tizimidir.
Bu ta`riflarning ko`pchiligida GAT haqida o`xshash so`z va gaplar mavjud bo`lsada, umuman ishlatilmagan iboralar ham bor. Bu esa GATni kundan-kunga murakkablashayotganini bildiradi. Uni chuqurroq o`zlashtirmasdan tushunish va tasavvur qilish qiyinligini anglatadi. Biz GATni tabiat va jamiyat to`g`risidagi topogeodezik, Yer resurslari va voshqa sohalardagi kartografik ma`lumotlarni to`plash, saqlash, yangilash, tahlil qilish va tasvirlashni ta`minlaydigan apparat-dasturli avtomatlashgan kompleks deb ta`riflashimiz mumkin. Insoniyat hayotida kompyuterlarning o`rni o`sib borib, birinchi darajaga raqamli axborot texnalogiyalari ko`tarilmoqda. Axborot deganda GATda harf, raqam yoki tasvir shaklidagi ma`lumotlar tushuniladi. Barcha uslublar, texnikalar, amallar, vositalar, tizilmalar, nazariyalar, yo`nalishlar va boshqalar axborotni yig`ish, qayta ishlash va foydalanishga qaratilgan bo`lib, ular birgalikda axborot texnalogiyalari deyiladi, GAT esa shularning biri bo`lib hisoblanadi. GATni bilishning eng oddiy usuli u bilan ishlash, uning imkonoyatlarini ish jarayonida bilib olishdir. Aslida GAT bitta texnika vositasi bo`lib, unig yordamida faqatgina chiroyli qilib kartani jihozlash emas, balki yechimi mavjud bo`lmagan ba`zi masalalarni yechish ham mumkin. Shu sababli GATning imkoniyatlari juda kata. Demak GAT -turli usul va uslublar yordamida real borliq to`g`risida to`plangan kata hajmli axborotlarni o`zining ma`lumotlar ba`zasida jamlab, ishlay oladigan keng rivojlangan kompyuterlashgan aniq tizimdir. GAT tarkibini tashkil qiluvchi qismlar (komponentlar ) quyidagilardan tashkil topgan:
Dasturiy ta`minot;
Qurilmaga oid ta`minot;
Mutaxasis xodim;
Uslubiy qurilmalar;
|
