Jizzax davlat pedagogika universiteti “Tasdiqlayman” Oʻquv ishlari boʻyicha prorektor

Download 345,16 Kb.
bet	1/9
Sana	05.12.2023
Hajmi	345,16 Kb.
	#111532

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Bog'liq
Elektrodinamika-sillabus-2023

ABDULLA QODIRIY NOMIDAGI
JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI

“Tasdiqlayman”
Oʻquv ishlari boʻyicha prorektor
_____________ B.Q.To‘xtamishev
“______” ____________2023-yil

ELEKTRODINAMIKA VA NISBIYLIK NAZARIYASI FAN SILLABUSI

Bilim sohasi:	100000 – Ta’lim
Ta’lim sohasi:	110000 – Ta’lim
Ta’lim yoʻnalishi:	60110700 – Fizika va astronomiya

Fan nomi:	Elektrodinamika va nisbiylik nazariyasi
Fan turi:	Majburiy
Fan kodi:	351EvaNNM06
Yil:	2023-2024
Semestr:	5
Ta’lim shakli:	Kunduzgi
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:	120
Ma’ruza	30
Amaliy mashg‘ulotlar	30
Laboratoriya mashg‘ulotlari	-
Seminar	-
Mustaqil ta’lim	60
Kredit miqdori:	4
Baholash shakli:	Imtihon
Fan tili:	O‘zbek

Jizzax – 2023

Fan maqsadi (FM)

FM1

Elektrodinamika va nisbiylik nazariyasi fanining maqsadi zaryadlar va elektromagnit maydonni bir butun sistema deb ular bilan bog‘liq bo‘lgan fizika qonuniyatlarni o‘rganishdan iborat. Talaba elektrodinamika fanining va maxsus nisbiylik nazariyasining matematik apparatini o‘zlashtirishi lozim, ayniqsa nisbiylik nazariyasini o‘zlashtirish maqsadida nisbiylik nazariyasining fizikaviy tasavvurlariga va kelib chiqadigan xulosalariga katta ahamiyat berish kerak, uning to‘rt o‘lchamli matematik apparatini va elektrodinamikaning relyativistik ifodasini o‘zlashtirish kerak.

Fanni o‘zlashtirish uchun zarur boshlang‘ich bilimlar
1.	Elektr va magnetizm (351EIMM08)
2.	Matematik analiz (351MAM10)
3.	Klassik mexanika (351NFM06)

Ta’lim natijalari (TN)
	Bilimlar jihatidan:
TN1	Umumiy fizika kursida o‘rganilgan fizik qonunlar va ularning formulalarini, asosiy fizik prinsiplarining ma’nosini, mazmunini tushinadi; elektrodinamika qonuniyatlarini eksperimentlar asosida tahlil qila oladi.
TN2	Maksvell-Lorens elektromagnit maydon nazariyasining asosiy fizik tushunchalari va qonunlariga tushunadi hamda nazariyani to‘liq tasavvur qila oladi.
TN3	Nisbiylik nazariyasinining matematik apparatini o‘zlashtiradi. Makroskopik elektrodinamikada muhitda elektromagnit maydon xossalarini o‘rganadi.
TN4	Umumiy talab darajasidagi masalalarni yеchish va tahlil qilish, masalalarni yеchishda turli metodlarni qo‘llay bilishi va ularning qaysi biri berilgan masalani yеchishda eng qulay ekanligini aniqlay olishi kabi bilimlarni egallaydi.

TN5	Ko‘nikmalar jihatidan:
TN6	Vektor va tenzorlar analizi apparatidan foydalanilgan holda nisbiylik prinsipi natijalarini izohlay oladi.
TN7	Elektrodinamika fanining matematik apparatini o‘rganadi va qo‘llay oladi.
TN8	Nazariy bilimlarini namunaviy fizik masalalarni turli usullar bilan hal qilishga qo‘llay oladi.

Fan mazmuni
Mashg‘ulotlar shakli: ma’ruza (M) 5-semestr
	Maxsus nisbiylik nazariyasi. Kirish. Tarixiy ma’lumot. Elektrodinamika qonunlarining ochilish tarixi. Nisbiylik nazariyasining yaratilishiga sababchi bo‘lgan omillar.
	Nisbiylik prinsipi. Galiley va Eynshteyn nisbiylik prinsiplari. Nisbiylik nazariyasida interval. Xususiy vaqt.
	Lorens almashtirishlari. To‘rt o‘lchovli tezlik va tezlanish. Tezliklarni almashtirish.
	Relyativistik mexanika. Nisbiylik nazariyasida eng qisqa ta’sir prinsipi. Energiya va impuls.
	Zarralarning parchalanishi. Zarralarning elastik to‘qnashishi.
	Zaryadlangan zarralarning harakat tenglamalari. Zaryad uchun Lagrange funktsiyasi. Zaryadlangan zarrachaning harakat tenglamalari. Lorents kuchi. Bir jinsli magnit maydondagi harakat tenglamasining yechimi.
	Mikroskopik elektrodinamika. Zaryad va elektromagnit maydon. Nisbiylik nazariyasida elementar zarralar. To‘rt o‘lchovli potensial.
	Maydondagi zaryadning harakat tenglamasi. Kalibrovka invariantligi. O‘zgarmas elektromagnit maydonlar.
	Zaryadning o‘zgarmas bir jinsli elektr va magnit maydonlardagi harakati.
	Elektromagnit maydon tenzori. Elektromagnit maydon kattaliklari uchun Lorens almashtirishlari. Elektromagnit maydon invariantlari.
	Elektromagnit maydon tenglamalari. Maksvell-Lorens tenglamalarining birinchi jufti.
	Elektromagnit maydon uchun ta’sir integrali. To‘rt o‘lchovli tok. Uzluksizlik tenglamasi.
	Maksvell-Lorens tenglamalarining ikkinchi jufti. Elektromagnit maydon energiyasining saqlanish qonuni. Energiya-impuls tenzori.
	O‘zgarmas elektromagnit maydon. Elektrostatik maydon. Kulon qonuni. Elektrostatik maydon energiyasi.
	Dipol momenti. Kvadrupol momenti. Multipol momentlar.
	Jami: 30 soat
Mashg‘ulotlar shakli: amaliy mashg‘ulot (A) 5-semestr
	Elektrodinamikaning matematik apparati.
	Vektor va tenzorlar. Ular ustida amallar.
	Nisbiylik prinsipi. Lorens almashtirishlari.
	Xususiy vaqt, xususiy uzunlik, eng kichik ta’sir prinsipi
	Tezliklarni almashtirish
	To‘rt o‘lchamli vektor va tenzorlar.
	Zaryad va elektromagnit maydon
	To‘rt o‘lchamli potensial.
	Elektromagnit maydon tenzori
	Elektr va magnit maydonlarda zaryadning harakati.
	Elektromagnit maydon tenglamalari.
	Elektromagnit maydon tenglamalari.Lorents kuchi elektromagnit maydonda bajarilgan ish
	To‘rt o‘lchovli tok. Uzluksizlik tenglamasi.
	Elektromagnit maydon energiyasi.
	O‘zgarmas elektromagnit maydon.
	Jami: 30 soat
Mustaqil ta’lim (MT)
1	Ma’ruza mashg‘ulotida berilgan mustaqil ta’lim mavzularini o‘rganish (Ma’ruza mashg‘ulotida o‘tilmagan mavzularni mustaqil izlab topish, uni konspekt qilish, hamda o‘qituvchi oldida himoya qilish). (30 soat)
2	Amaliy mashg‘ulotlarga tayyorgarlik ko‘rish va uy ishlarini bajarish (Dars jarayonida yechilmagan masalalarni yechish). (30 soat)

MUSTAQIL TA`LIM
Mustaqil ta`lim mazkur kurs mazmunini toʻliq qamrab olishga qaratilgan bo‘lib, nazariy egallangan bilimlarni kengaytirish, talabalarning mustaqil oʻqish faoliyatini yoʻlga qoʻyishga asoslangan.
Mustaqil ish topshiriqlari o‘quv loyihasi, taqdimot, keys-stadi, masala yechish, axborot izlash, dayjest, kollokvium, esse, maqola, referat va boshq. ko‘rinishlarda bajariladi.
Mustaqil ta’lim bo‘yicha bajarilgan topshiriqlar elektron tizimda joylashtiriladi hamda antiplagiat dasturi asosida tekshirilib, fan o‘qituvchisi tomonidan baholanadi.
Bunda, bajarilgan topshiriqning o‘ziga xosligi 60%dan kam bo‘lmasligi lozim, aks holda topshiriq baholash uchun qabul qilinmaydi.
Mustaqil ish topshiriqlarining soni fannining xususiyatidan kelib chiqib, bitta fan (modul) bo‘yicha 3 tadan kam bo‘lmasligi lozim.
Mustaqil ish topshiriqlari joriy va oraliq nazorat uchun ajratilgan ballning 60 foizini tashkil qiladi.
MUSTAQIL TA’LIM MAVZULARI
5-semestr

№

Download 345,16 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Download 345,16 Kb.

Jizzax davlat pedagogika universiteti “Tasdiqlayman” Oʻquv ishlari boʻyicha prorektor

Zaryadlangan zarralarning harakat tenglamalari. Zaryad uchun Lagrange funktsiyasi. Zaryadlangan zarrachaning harakat tenglamalari. Lorents kuchi. Bir jinsli magnit maydondagi harakat tenglamasining yechimi.

Jizzax davlat pedagogika universiteti “Tasdiqlayman” Oʻquv ishlari boʻyicha prorektor