|
Radiotolqinli qa’ddi o’lshegishler
|
| bet | 5/7 | | Sana | 02.12.2023 | | Hajmi | 0,78 Mb. | | #109844 |
Bog'liq reymbaeva surayyo| 2.1 Radiotolqinli qa’ddi o’lshegishler
Suyiqliq metallar qa’ddin o’lshewde en’ na’tiyjeli usil-bul radiotolqinli usil bolip esaplanadi. Elektromagnit tolqinlardi terbeliw parametrlerinin’ suyiqliq qa’ddin biyikligine baylanislig’ina tiykarlang’an qa’ddi o’lshegishler radiotolqinli qa’ddi o’lshegishler dep ataladi.
Radiotolqinli usillarg’a radiolakatsion, radiointerferentsion, endovibratorli ha’m rezonansli usillar kiredi.
Radiotolqinli qa’ddi o’lshegishlerdin’ jumisshi elektomagnit tolqinlardin’ elektr ha’m magnit qa’siyetleri menen parq qilatin ortaliqtin’ shegarasinan qaytiwi ha’diysesine tiykarlang’an.
Elektromagnit tolqinlardin’ tarqaliw tezligi v ortaliq onin’ dielektrik ɛ ha’m magnit o’tkiziwshenligi µ ma’nisi menen tabiladi:
Bunda C-vakuumdag’I jaqtiliq tezligi.
Qa’ddi o’lshegish sxemasi nur tarqatqish , elektromagnit energiyasi qabil qilg’ishi ha’m waqit aralig’in o’lshew qurilmalarinan ibarat. Qa’ddi h ma’nisi nur tarqatqish signalin jo’netiw waqti menen qaytqan signal qabil qilg’ish 2 ge kelgen waqit aralig’indag’I waqitti aniqlaw ja’rdeminde tabiladi. Sol shamalar to’mendegi
τ =2(H-h)
mu’nasebet benen baylang’an.
Ádetde, lokatsiya gaz ortalıǵı arqalı suyıqlıq ústinde alıp barıladı. Lokatsiyanin’ gaz arqalı alıp barılıwı maqul , sebebi nur tarqatqishlar erilmeydi, bunnan tashkari, suyıqlıq tásirine berilmaydi, gazlardıń magnit hám dielektrik ótkezgishligi úlken emes hám ámelde gazdıń parametrleri ózgeriwine hám ózgesheliklerine baylanıslı emes. Bunday qa’ddi ólshegishlerdiń kemshiligi qisqa waqit aralig’inda anıq ólshew qiyinshilig’i bolıp tabıladı, olar nurlanıw zonasında turǵan basqa predmetlerge o’te bayqaǵısh. Suyıq metallardin’ qa’ddi o’lshegishleri 200 mm ge shekem ólshew diapazonına iye , ólshewdiń tiykarǵı qateligi ±2%.
2.2 Termokonduktometrli qa’ddi o’lshegishler
Termokonduktometrli qa’ddi o’lshegishler dep , olarda elektr shinjirinin’ elementi elektr qarsilig’i suyiqliq qa’ddine baylanisli bolg’an, tok benen qizdirilatug’in rezistordan ibarat.
Bunday qa’ddi o’lshegishlerdin’ islewi suyiqliq ha’m gazlerde jilliliq almasiw sharayatlarinin’ tu’rlisheligine tiykarlang’an.
Bunday qa’ddi o’lshegishlerdin’ sezgir elementi elektr qarsilig’I onin’ temperaturasi menen aniqlaytug’in uzin termorezistordan ibarat. A’dette olar platina ya’ki volframnan tayarlanadi, onda o’zgertkish sezgirligi material elektr qarsilig’inin’ temperatura koeffisenti artiwi menen o’sedi.
Termokonduktometrik o’zgertkish ididqa sonday jaylastiriladi, onin’ bir bo’legi suyiqliqta, qalg’an bo’legi- ga’zli bosliqta boladi. Qa’ddi o’zgeriwi menen sol uchastkalar uzinlig’ida o’zgeredi.
Termokonduktometrik o’zgertkishtin’ islew principi qizdirilg’an termorezistorda suyiqliq ha’m ga’zge jilliliq o’tkeriwshenliginin’ tu’rlishe paydalaniwina tiykarlang’an, bunda suyiqliq ha’m gazde jaylasqan uchastkalari tu’rli temperaturag’a iye boladi ha’m demek tu’rli qarsiliqqa iye boladi.
Termokonduktometrik o’zgertkishhler a’dette, arnawli qorg’aw qaplamali jin’ishke simnan tayarlanadi. Ekilemshi a’sbap sipatinda termorezistorda ku’shleniw tu’siwin o’lsheytug’in a’sbaplar ya’ki ko’pirlerden paydalaniw mu’mkin .
|
| |
