JOURNAL OF MARKETING, BUSINESS AND MANAGEMENT(JMBM)/SJIF FACTOR: 5.57
www.jmbm.uz VOLUME 1, ISSUE 11 (February) ISSN: 2181-3000
Page 94
REKRUTMENT XIZMATLARINI TAQDIM QILISHNING O‘ZIGA XOS
XUSUSIYATLARI
Bultakova S.Q.
SamISI mustaqil izlanuvchisi
Annotatsiya: Maqolada rekruting tushunchasi, rekrutment faoliyatini taqdim
qilishning o’ziga xos xususiyatlari, uning tashkiliy jihatlari va bosqichlari haqida soʻz
boradi. Qolaversa, rekrutment xizmatlarini taqdim qilishning o’ziga xos xususiyatlari
bo’yicha ilmiy-amaliy taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Kalit so‘zlar: rekruting, rekrutment, vakant, bandlik, ishchi kuchi, shartnoma.
Аннотация: В статье говорится о понятии рекрутинга, особенностях
обеспечения рекрутинговой деятельности, ее организационных аспектах и
этапах. Кроме того, разработаны научно-практические предложения и
рекомендации по особенностям оказания услуг по подбору персонала.
Ключевые слова: рекрутинг, рекрутмент, вакансия, трудоустройство,
рабочая сила, контракт.
Abstract: The article talks about
the concept of recruiting, specific features of
providing recruitment activities, its organizational aspects and stages. In addition,
scientific and practical proposals and recommendations have been developed on the
specific features of providing recruitment services.
Key words: recruiting, recruitment, vacancy, employment, workforce, contract.
Jahonda aholining ish bilan bandlik darajasini oshirishdagi muammolar,
mehnat bozori konyunkturasida milliy va mintaqaviy
xususiyatlarning keskin
darajada farqlanishi sharoitida ish beruvchilar va ishga kiruvchilar munosabatlarini
samarali muvofiqlashtirishga ko‘ra rekruting xizmatlariga bo‘lgan talab kundan-
kunga ortib bormoqda. Xalqaro mehnat tashkilotining ma’lumotlariga qaraganda,
“2021-yilda butun dunyo bo’ylab ishsizlar soni 200 million kishini tashkil etgan”[1].
Rekruting kompaniyalari esa, har yili butun jahonda 8-10 mln. nafar kishini ish bilan
ta’minlab, ish beruvchilarning talablariga muvofiq xodimlarni tanlash, saralash, ishga
joylashtirish bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatish imkoniyatini yaratmoqda.
Mamlakatimizda ham aholi bandligini ta’minlash, zamonaviy talablar asosida
kasblarga tayyorlash tizimi va kasblar
tarkibini takomillashtirish, munosib ish
o‘rinlarini tashkil qilish kabi yo‘nalishlarda chuqur islohotlar amalga oshirilib
borilmoqda. “Tadbirkorlik faoliyatini tashkil qilish va doimiy daromad manbalarini
shakllantirish uchun sharoitlar yaratish, xususiy sektorning
yalpi ichki mahsulotdagi
ulushini 80 foizga va eksportdagi ulushini 60 foizga yetkazish, hududlarda
tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash, ishsizlik va kambag‘allikni qisqartirish bo‘yicha
mavjud tuzilmalar faoliyatini takomillashtirish” [2] kabi vazifalar belgilab berilgan.
Rekruting - bu bo’sh ish o’rinlari uchun nomzodlarni topish, tanlash va yollash
bilan bog’liq jarayon bo‘lib, ishga yollashni ixtisoslashgan firmalar yoki bandlik
agentliklari va kompaniyalarning ichki kadrlar bo‘limlari orqali amalga oshirilishidir.
JOURNAL OF MARKETING, BUSINESS AND MANAGEMENT(JMBM)/SJIF FACTOR: 5.57
www.jmbm.uz VOLUME 1, ISSUE 11 (February) ISSN: 2181-3000
Page 95
Rekruting (fransuzcha “recruit”‒ tanlash ma’nosini anglatadi) korxona
rahbariyati tomonidan aniq belgilangan maqsadlarga erishishda bo‘sh
turgan
lavozimlarga munosib nomzodlarni jalb qilish uchun maxsus ishlab chiqilgan
harakatlar tizimi hisoblanadi. Xodimlarni yollash bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatishda
rekruting xizmati quyidagilarni amalga oshiradi:
Ish o’rni haqida to‘liq ma’lumot to‘plash.
Mazkur o’rin uchun nomzodlarni qidirish va tanlash;
Korxonaga nomzodlar haqidagi ma’lumotlarni taqdim etish va suhbatlar
uyushtirish;
Kafillik yordami.
Bugungi kunda rekruting ma’lum haq evaziga malakali kadrlarni qidirish va
tanlash va yollash jarayoniga nisbatan foydalanilmoqda. Uning bandlik
agentliklaridan
farqli jihati shundan iboratki, xususiy bandlik agentliklari ish
qidirayotgan shaxsdan xizmat haqi sifatida ma’lum to‘lov undiradigan bo‘lsa,
rekruting agentligi buyurtmachi kompaniyalar bilan shartnoma imzolaydi va shunga
asosan ulardan tegishli gonorar to‘lovlari oladi. Rekrutment faoliyati yuborilgan
ma’lumotnoma-anketa va rezyumelar orasidan talabga javob beradigan nomzodlarni
saralab olish va ish beruvchiga 3-5 kishilik qisqacha ro‘yxat shaklida taqdim qilish
hamda ular o‘rtasidagi ishbilarmonlik uchrashuvi yoki intervyuni
tashkil qilishdan
iborat. Bugungi kunda rekruting xizmatining narxi talab qilinayotgan mutaxassis
yillik ish haqi miqdorining 15 - 25
% ini tashkil etadi [3].
Ishga qabul qilish yoki yollash jarayoni bir necha bosqichlardan iborat.
