Kiberxavfsizlik

Kiberxavfsizlik 
Raximjon Axmatdjanovich Xoldarboyev 
Robiyaxon Abdusamat qizi Abduvaxobova 
Andijon mashinasozlik instituti
Annotatsiya: Mazkur maqolada kiberxavsizlikning elementlari va uning 
kompyuterlar, serverlar, mobil qurilmalar, elektron tizimlar, tarmoqlar va 
ma’lumotlarni zararli hujumlardan himoya qilish usullari to’grisida ma’lumotlar 
berilgan. Ushbu maqola xavfsizlik printsiplari, muhim xavfsizlik nazorati va 
kiberxavfsizlikning eng yaxshi amaliyotlarini o’z ichiga olgan xavfsizlik asoslarini 
tushuntiradi. Xavfsizlik dasturlari potentsial zararli dasturlarni foydalanuvchining 
xatti-harakatlarini tahlil qilish va yangi infektsiyalarni qanday yaxshiroq aniqlashni 
o’rganish uchun yo’l yo’riqlar ko’rsatilgan. 
Kalit so’zlar: Elektron, xavfsizlik, protokollar, virus, mobil, axborot, 
kiberxavfsizlik, pochta, texnologiya, biznes, kiberjinoyat, emotet, troyanlar, 
ransomware. 
Cyber security 
Rakhimjon Akhmatdjanovich Holderboev 
Robiyakhan Abdusamat kizi Abduvakhabova 
Andijan Machinebuilding Institute 
Abstract: This article is about the elements of cybersecurity and its practice of 
protecting compyuters, servers, mobile devices, electronic systems, networks and date 
from malicious attacks. It is also known as information technology security or 
electronic information security.Security programs can limit potential malware to a 
virtual bubble isolated from its network to analyze the user’s behavoir and learn how 
to better detect new infecttions. 
Keywords: Electronic, security, protocols, virus, mobile, information, 
cybersecurity, mail, technology, business, cybercrime, emotet.troyanlar, fishing, 
ransomware. 
Kiberxavfsizlik - bu aql-idrokka erishish uchun tenglik mavjud bo’lgan yangi 
maydon. (Stefan Nappo) 
Kiberxavfsizlik - bu kompyuterlar, serverlar, mobil qurilmalar, elektron tizimlar, 
tarmoqlar va ma’lumotlarni zararli hujumlardan himoya qilish amaliyotidir. U axborot 
"Science and Education" Scientific Journal / Impact Factor - 3.567 (SJIF)
July 2022 / Volume 3 Issue 7
www.openscience.uz / ISSN 2181-0842
29

texnologiyalari xavfsizligi yoki elektron axborot xavfsizligi sifatida ham tanilgan. Bu 
atama biznesdan tortib mobil hisoblashgacha bo’lgan turli kontekstlarda qo’llaniladi 
va bir necha umumiy toifalarga bo’linishi mumkin. 
Tarmoq xavfsizligi - bu maqsadli hujumchilar yoki opportunistik zararli 
dasturlardan qat’iy nazar, kompyuter tarmog’ini buzg’unchilardan himoya qilish 
amaliyotidir.
Ilova xavfsizligi dasturiy ta’minot va qurilmalarni tahdidlardan xoli saqlashga 
qaratilgan. Buzilgan dastur himoya qilish uchun mo’ljallangan ma’lumotlarga kirishni 
ta’minlashi mumkin. Muvaffaqiyatli xavfsizlik dizayn bosqichida, dastur yoki qurilma 
ishga tushirilishidan ancha oldin boshlanadi.
Axborot xavfsizligi saqlashda ham, tranzitda ham ma’lumotlarning yaxlitligi va 
maxfiyligini himoya qiladi. Operatsion xavfsizlik ma’lumotlar aktivlari bilan ishlash 
va himoya qilish jarayonlari va qarorlarini o’z ichiga oladi. Foydalanuvchilarning 
tarmoqqa kirishda ega bo’lgan ruxsatlari va ma’lumotlarning qanday va qayerda 
saqlanishi yoki baham ko’rilishini belgilovchi protseduralar shu soyabon ostidadir. 
Favqulodda vaziyatlarni tiklash va biznesning uzluksizligi tashkilotning kiber-
xavfsizlik hodisasiga yoki operatsiyalar yoki ma’lumotlarning yo’qolishiga olib 
keladigan boshqa hodisaga qanday munosabatda bo’lishini belgilaydi. Favqulodda 
vaziyatlarni tiklash siyosati tashkilotning o’z operatsiyalari va ma’lumotlarini 
voqeadan oldingi kabi ishlash qobiliyatiga qaytishi uchun qanday tiklashini belgilaydi. 
Biznesning uzluksizligi - bu ma’lum manbalarsiz ishlashga urinayotganda tashkilot 
orqaga tushadigan rejadir.