R/R0= P deb belgilab, quyidagicha tenglama vujudga keladi

R/R0= P deb belgilab, quyidagicha tenglama vujudga keladi

=0 + RTdlnr

0  r0 = 0,1013 MPa bo’lgandagi standart kimyoviy potenstiali R-nisbiy bosim (o’lchovsiz kattalik)

Agarda bosim atmosferalarda o’lchansa R0=1 atm va R=R ga bo’ladi. Moddaning bosimi R1 dan R2 gacha o’zgarganda

Agarda bosim atmosferalarda o’lchansa R0=1 atm va R=R ga bo’ladi. Moddaning bosimi R1 dan R2 gacha o’zgarganda

• 2 - 1 = = RTlnR2/R1 = RTlnR2/R1
•  

bu erda Pi = Pi/P0i – gazning nisbiy parstial bosimi va Pi – 0,1013 Mpa – i gazning standart bosimi ifodalangan o’lchov birliklaridagi parstial bosimi (MPa).

Real gazlar ideal gaz qonunlaridan chetlanadi. Shuning uchun bu gazlar uchun T. Lyuis bosim o’rniga (yuqoridagi tenglamalarga) yangi o’zgaruvchi kattalik-uchuvchanlik (fugitivlik) ni kirgazishni taklif etadi. Ya’ni

d= RTdlnf = + RTlnf

Shunday qilib, real gaz uchun kimyoviy potenstial qiymatini topish uchun ideal gazning kimyoviy potenstial tenglamasiga qo’yilishi kerak bo’lgan kattalikka uchuvchanlik deb ataladi.

Real gaz uchuvchanligi o’zgarganda uning kimyoviy potenstialini o’zgarishini qo’yidagi tenglamadan topish mumkin.

Real gaz uchuvchanligi o’zgarganda uning kimyoviy potenstialini o’zgarishini qo’yidagi tenglamadan topish mumkin.

• 2 - 1 =  = RTln (f2f1)

Real gazning uchuvchanligini bosimiga nisbatiga uchuvchanlik koeffistienti deyiladi, ya’ni

f/P yoki f =  P

bosim qanday o’lchamda o’lchansa uchuvchanlik ham shu o’lchamda o’lchanadi. Uchuvchanlik koeffistienti o’lchamsiz kattalikdir.

Past bosimlarda (0,5-1 Mpa) parstial uchuvchanlik amaliy jixatdan parstial bosimga teng. Bundan yuqori bosimlarda uchuvchanlikni ishlatish xatoni kamaytiradi.

Aktivlik va aktivlik koeffistienti. Noideal eritmalarda (suyuq va qattiq) ideal eritmalar qonunlardan chetlanishlar kuzatiladi. Bu chetlanishlarni hisobga olish uchun G.Lyuis aktivlik degan kattalikni taklif etadi