|
Kirish. Bob. Qimmatli qog’ozlar bozorida aksiyalarni hisobga olishning axborot tizimini nazariy asoslari
|
| bet | 10/12 | | Sana | 03.06.2024 | | Hajmi | 1,48 Mb. | | #259834 |
Bog'liq qimmatli qog\'ozlarVersiya
|
Versiya
raqami
|
Chiqarilgan sana[1]
|
Jet versiyasi
|
Qoʻllab-quvvatlaydigan operatsion tizim
|
Office suite versiyasi
|
Access 1.0
|
1.0
|
1992
|
1.0
|
Windows 3.0[2]
|
|
Access 1.1
|
1.1
|
1993
|
1.1
|
Windows 3.1x[2]
|
|
Access 2.0
|
2.0
|
1994
|
2.0
|
Windows 3.1x[2]
|
Office 4.3 Pro
|
Access for Windows 95
|
7.0
|
24-avgust 1995-yil
|
3.0
|
Windows 95[2]
|
Office 95 Professional
|
Access 97
|
8.0
|
16-yanvar 1997-yil
|
3.5
|
Windows 95, Windows NT 3.51 SP5, Windows NT 4.0 SP2[3]
|
Office 97 Professional and Developer
|
Access 2000
|
9.0
|
7-iyun 1999-yil
|
4.0 SP1
|
Windows 95, Windows NT 4.0, Windows 98, Windows 2000[4]
|
Office 2000 Professional, Premium and Developer
|
Access 2002
|
10.0
|
31-may 2001-yil
|
Windows NT 4.0 SP6, Windows 98, Windows 2000, Windows Me[5]
|
Office XP Professional and Developer
|
Access 2003
|
11.0
|
27-noyabr 2003-yil
|
Windows 2000 SP3 or later, Windows XP, Windows Vista, Windows 7[6]
|
Office 2003 Professional and Professional Enterprise
|
Access 2007
|
12.0
|
27-yanvar 2007-yil
|
12
|
Windows XP SP2, Windows Server 2003 SP1, or newer operating system[7]
|
Office 2007 Professional, Professional Plus, Ultimate and Enterprise
|
Access 2010
|
14.0
|
15-iyul 2010-yil
|
14
|
Windows XP SP3, Windows Server 2003 SP2, Windows Server 2003 R2, Windows Vista SP1,Windows Server 2008, Windows 7, Windows Server 2008 R2, Windows Server 2012, Windows 8[8]
|
Office 2010 Professional, Professional Academic and Professional Plus
|
Access 2013
|
15.0
|
29-yanvar 2013-yil
|
15
|
Windows 7, Windows Server 2008 R2, Windows Server 2012, Windows 8, Windows 10[9]
|
Office 2013 Professional and Professional Plus
|
Access 2016
|
16.0
|
22-sentabr 2015-yil
|
16
|
Windows 7, Windows 8, Windows 8.1, Windows 10[10]
|
Office 2016 Professional and Professional Plus
|
Access 2019
|
24-sentabr 2018-yil
|
Windows 10[11]
|
Office 2019 Professional and Professional Plus
|
Accessda nomga ega bo’lgan barcha narsalar obyektlar deb ataladi. Accessda asosiy obyektlar bo’lib jadvallar(tablitsi), so’rovlar (zaprosi), formalar (formi), hisobotlar (otcheti), makroslar (makros) va modullar (moduli) hisoblanadi. Offise 2000 tarkibiga kiruvchi Accessda yana bir obyekt kiritilgan bo’lib, uning nomi sahifalar (stranisi) deb nomlangan.
JADVAL Ma’lumotlarni saqlash uchun aniqlanadigan va foydalaniladigan obyekt. Har bir jadval ma’lum turdagi axborotlarni o’z ichiga oladi, masalan, talabalar haqidagi. Jadval turli ma’lumotlar, masalan, talabalaming familiyasi yoki manzilgohini o’zida saqlovchi maydon (ustun)dan va yozuv (qator deb ham ataladi)dan iborat. Yozuvda muayyan predmet haqidagi barcha ma’lumotlar yig’ilgan, masalan, Alisher Olimov ismli talaba haqida. Har bir jadval uchun siz dastlabki kalit (har bir yozuv uchun yagona qiymat oluvchi bir yoki bir nechta maydon)ni va ma’lumotlarga kirish tezligini oshirish maqsadida bir yoki bir nechta indekslarni aniqlab olishingiz mumkin.
SO’ROV Foydalanuvchiga bir yoki bir necha jadvallardan kerakli ma’lumotlarni olish imkoniyatini beruvchi obyekt. So’rovni tuzishda “konstruktor zaprosa” (namunaga ko’ra so’rov)dan yoki SQL ko’rsatmalaridan foydalanishingiz mumkin. Siz ma’lumotlarni tanlash, yangilash, o’chirish yoki qo’shish maqsadida so’rovlarni tuzishingiz mumkin. Mavjud bir yoki bir necha jadvallardagi ma’lumotlardan foydalanib, so’rovlar yordamida siz yangi jadvallar tuzi-shingiz mumkin.
FORMA Asosan ma’lumotlarni kiritishga, ularni ekranga chiqarishga yoki ilova ishini boshqarishga mo’ljallangan obyekt. So’rov yoki jadvallardan olingan ma’lumotlarni Microsoft Office tarkibidagi Microsoft Access piktogrammasi ustida «sichqoncha» chap tugmasi 2 marta bossak, ekranda Access oynasi paydo bo’ladi (3.1.1-rasm):
Oynaning birinchi satrida MBBT nomi Microsoft Access deb ifodalangan, 2-nchi satrda esa menyu punktlari:
3.1.1-rasm.
Uchinchi satrida Standart paneli piktogrammalari joylashgan. Oynaning keng qismi ishchi maydon hisoblanadi. Ishchi maydonda yuqoridagi muloqot oynasi hosil bo’ladi. Bu oyna yordamida biz yangi MBni tashkil qilishimiz yoki mavjud MBni ochib ular ustida ishlashimiz mumkin.
Access 9x (umumlashgan versiyasi) oynasi 6 ta ob’ektdan iborat bo’lib, asosan shular bilan ish yuritiladi. Bular:
Tablisa (jadval), Zapros (surov), Forma (forma), Otchet (hisobot), Makros (makro komanda) va Modul.
Tablisi (Jadval)- MBning ma’lumotlar saqlaydigan asosiy ob’ekti;
Zaprosi (So’rov) - MB dagi ma’lumotlarni tartiblash, biror kerakli ma’lu-motni kidirib topish kabi vazifalarni bajaradi.
Formi – MBga yangi ma’lumotlar kiritadi, yoki joriy MBdagi ma’lumotlar ustida foydalanuvchi uchun qulay bo’lgan turli-tuman shaqldagi formalar yaratadi. Demak, forma – ekran ob’ekti bo’lib, elektron blank tarzida ifodalanib, unda ma’lumotlar kiritiladigan maydon mavjud va shu maydonlarga kerakli ma’lumotlar joylashtiriladi va jadval shu tarika xosil kilinadi.
Otcheti(hisobot) - MB tarkibidagi ma’lumotlardan keraklisini printerga chiqaruvchi kogozdagi asosiy hujjat.
Moduli - Visual Basic dasturlash muxitida yozilgan dastur bulib, nostandart operasiyalarni foydalanuvchi tomonidan bajarilishiga imkon yaratadi,
Makrokomanda - bir qator buyruqlar majmui asosida hosil bo’lgan makrobuyruq bo’lib, foydalanuvchi tomonidan jadval tuzishda juda qiyin xal qilinadigan jarayonlarni yechadi.
Sanab o’tilgan ob’ektlar ustida ishlash uchun oynaning ung tomonida Otkrit (ochish), Konstruktor va Sozdat (yaratish) degan tugmachalar joylashgan. Demak, bu tugmalar Accessning ishlash tartibini ifodalaydi.
Otkrit tugmasi bosilsa, joriy ob’ekt ko’z oldimizda namoyon bo’ladi. Agar bu ob’ekt jadval bo’lsa, uni ko’rib yangi ma’lumotlar kiritish yoki avvalgisini o’zgartirish imkoniyati hosil bo’ladi (3.1.2-rasm).
3.1.2-rasm.
Konstruktor tugmachasi bosilsa, u holda ob’ektning tuzilmasi namoyon bo’ladi. Agar ob’ekt jadval bo’lsa, unga yangi maydon kiritish yoki olib tashlash mumkin. Bordiyu forma bo’lsa, u holda boshqarish elementlarini tashkil etadi. Ammo bu xol foydalanuvchilar uchun emas, balki MBni tashkil etuvchilarga ko’prok foydali.
Sozdat tugmasi bosilsa, u holda yangi ob’ektlar tuzish, uni boshqarish lozim bo’ladi.
Xullas, ana shu sanab utilgan tartib(rejim)lar asosida ob’ektlar ustida quyidagi turda ish bajariladi:
mexanik usul bilan,
avtomatlashtirilgan holatda
jadval ustasi (master) yordamida.
Endi, har bir ob’ekt ustida kiskacha tushuncha berishga harakat qilamiz.
Jadval tuzish - bu ma’lumotlarning o’ziga xos xususiyatlarini e’tiborga olgan holda uning maydonlarini ifodalash. Bu jarayon MB oynasida Sozdat tugmasini bosish bilan boshlanadi va ekranda quyidagi muloqot oynasi paydo bo’ladi (3.1.3-rasm):
|
| |
