|
II-BAP. AVTOMATIKALÍQ SISTEMALARDÍ RETLEW WAQTÍNDAǴÍ ISENIMLILIK KÓRSETKISHI
|
| bet | 2/5 | | Sana | 21.02.2024 | | Hajmi | 334,91 Kb. | | #159886 |
Bog'liq AVTOMATIKALÍQ SISTEMALARDÍ RETLEW WAQTÍNDAǴÍ ISENIMLILIK KÓRSETKISHIII-BAP. AVTOMATIKALÍQ SISTEMALARDÍ RETLEW WAQTÍNDAǴÍ ISENIMLILIK KÓRSETKISHI
2.1. Avtomatlastırıw sistemalarınıń isenimliligi
Avtomatlastırıw sistemalarınıń isenimliligi sistemasınıń berilgen wazıypalardı ekspluatasion kórsetkishleriniń belgilengen bahalarınıń waqıt ótiwi menen saqlanıwı menen orınlaw qábileti sistemasınıń beto'xtovligi, tez tásirleniwshiligi hám uzaq múddet islewi arqalı belgilenedi.
Beto'xtovligi - sistemasınıń isletiw processinde berilgen waqıt dawamında (islep shıǵarıw sikli, smena, ay, shereklik, jıl dawamında ) májburiy (rejeden tısqarı ) toqtap qalıwlARTiz jumıs qábiletin saqlaw qábileti bolıp tabıladı. Ol ayırım wazıypalar, bólim sistemalar hám ulıwma sistemalardı biykar etiwge islep qoyıw menen xarakterlenedi.
Remontlawǵa jaramlılıq sistemasınıń biykar etiwlerdiń aldın alıw, anıqlaw hám biykarlardı saplastırıwǵa beyimligi menen xarakterlenedi. Bul kórsetkish múmkin bolatuǵın biykarlardan (toqtap qalıwlardan ) keyin jumıs qábiletin kóp ret tiklab uzaq waqıt paydalanıwǵa mólsherlengen sistemalar ushın zárúrli bolıp tabıladı hám ol orta tikleniw waqtı menen xarakterlenedi.
Uzaq múddetlilik - bul sistemasınıń jumıs qábiletin aqırǵı jaǵdayǵasha saqlay alıw ózgesheligi bolıp tabıladı (texnikalıq xizmet kórsetiw hám remontlaw ushın zárúr uzulishlar menen). Ol tábiyiy hám ruwxıy tozıw faktorları. menen belgilenedi hám sistemasınıń xizmet etiw múddeti menen anıqlanadı.
Avtomatlastırıw sistemasın islep shıǵıw, proektlestiriw, engiziw hám sanaat ekspluatasiyası processinde onıń isenimliliginiń optimal dárejesi belgileniwi hám úyreniliwi kerek. Tómen dárejediń aqıbetleri texnologiyalıq rejimdiń aynıwı, brak, maqsetke qaratılǵan ónimdi tolıq islep shıǵarmaslik, avarıyalar, jarılıwlar, sonıń menen birge sistemanı remontlawǵa ǵárejetlerdiń artpaqtası. Ayırım jaǵdaylarda sistema isenimliligi dárejesiniń tómen bolıwı onıń natiyjeliligin nolge keltiriwi yamasa hátte teris etip qoyıw múmkin (yaǵnıy ǵárejetler ekonomikalıq nátiyjeden de joqarı boladı ). Isenimlilik kórsetkishleriniń artpaqtası da ǵárejetlerdiń artıwına alıp keledi.
Sistema isenimliliginiń optimal dárejesin ornatıw hám támiyinlew - quramalı hám masuliyatli wazıypa, sebebi ximiya hám azıq - awqat texnologiyası ob'ektlerin basqarıw (TOB) ni avtomatlastırıw kóp funksiyalı (wazıypalı ) sistemaǵa kiredi, onıń quramında júdá kóp texnikalıq qurılmalar hám operativ xızmetker boladı. Bunda, bir tárepden, ayırım wazıypanı (jumıstı ) orınlawda bir neshe texnikalıq qurılmalar paydalanılıwı múmkin, ekinshi tárepden - áyne bir qurılmanı bir neshe wazıypanı orınlawshı ornında paydalanıw múmkin. Sistemalardıń kópligi (artıqmashlıǵı ) da úlken áhmiyetke iye (apparatlı, informasion, waqtıy, funksional sistemalar ), bul ulıwma sistemasınıń isenimliligin ayırım bólim sistemalar hám qurılmalar isenimliliginen joqarılaw tutıwǵa múmkinshilik beredi. Operativ xızmetkerlerdiń bolıwı berilgen wazıypalardı orınlaw ulıwma isenimliligin asırıwı da múmkin (eger xızmetkerler basqarıwdıń rezerv buwını bolsa ), xızmetkerler texnikalıq qurılmalar menen izbe-iz islegen halda isenimlilikti kemeytiwi de múmkin.
To'xtovsiz (úzliksiz) islew kórsetkishlerin esaplaw. Toqtap qalıw - bunday haldan keyin sistema tolıq yamasa bólekan óz vaifalarini atqara almaytuǵın jaǵday bolıp tabıladı. Toqtap qalıwdıń sebepleri tozıw hám tozıwdıń tábiyiy processleri bolıwı, sonıń menen birge, sistemanı tayarlawda, montaj qılıwda, remontlawda isletiw qaǵıydaları hám normalarni buzıwda júzege keletuǵın kemshilikler bolıwı múmkin. Real qurılmanıń úzliksiz islew waqtı berilgen bahadan joqarı bolıwı kerek, yaǵnıy б shárt orınlanıwı kerek. Usıni aytıp ótiw kerek, τ waqıt bul
erda tosınarlı xarakterge iye. Bul itimallıq xarakteristikalarınan paydalanıw zárúriyatın belgileydi: r (τ) - berilgen waqıt dawamındaǵı úzliksiz islew itimallıǵı (ádetde 100 saat ), q (τ) - τb waqıt ishinde toqtap qalıw múmkinshiligı.
Tabiiyki,
q(τ)=1-p(τ)
Bul funksiyalardıń ulıwma kórinisi 21. 18-suwretde keltirilgen. Iymek sızıqlardıń kórinisinden qurılmanıń isenimliligi kórsetkishi waqıt ótiwi menen 1 den 0 ge shekem ózgeredi.
Berilgen τb waqıt aralıǵinda r (τ) itimallı
р( ) e б / ўрт
(21.14)
Formula boyınsha esaplanadı, bul erda τo‘rt – Toqtap qalıwge shekem islep beriwdiń ortasha waqtı (ortasha to'xtovsiz islew waqtı ).
ўрт
1/(Kб )
(21.15)
tárizde anıqlanadı, bul jerde λo‘rta – qurılmanıń toqtap qalıw jedellikleri, Kb – Qurılmanıń júkleniw koeffisienti. Qurılmanıń toqtap qalıwlar jedelligi λ onıń pasportında keltiriledi. Ol tayarlawshı zavodta toqtaǵan qurılmalar sanınıń berilgen waqıt aralıǵinda saz ásbapları islep atirǵan qurılmalar sanına qatnası retinde belgilenedi. Basqarıwdıń hátte elementar wazıypaların orınlaw ushın isenimli xarakteristikalı bir neshe ketma - ket ornatılǵan qurılmalar talap etiledi. Mısalı, jumsawdı analogli dizimnen ótkeriw ushın Sapfir - 22 EX datchigi, támiynat blokı BPS - 24 hám belgilengenler etiwshi ásbap A - 543 kerek boladı.
Funksiyanı orınlawshı, ketma - ket ornatılǵan qurılmalar shınjırı
( Kб ) ф
n
( Kб ) i ,
1
i 1,. , n,
(21.16)
formula boyınsha esaplanadı, bul jerde ( Kб )f – i – qurılmanıń júklengenlik koeffisientini esapqa alǵan haldaǵı toqtap qalıwlar jedelligi, p - shınjır daǵı qurılmalar sanı.
Avtomatlashtirish tizimlarining ishonchliligini oshirish uslublari.
Isenimlilikti asırıwdıń tiykarǵı usılları islep shıǵıw basqıshında názerde tutılǵan rezervlew (artıqshalıq ) hám isletiw dáwirinde sapalı texnikalıq xizmet kórsetiw hám remontlaw esaplanadı.
Funksional hám struktur (struktura ) rezervlew parq etiledi. Funksional rezervlew; sistemaǵa uqsas óz-ara bir- birin tolıqlawısh wazıypalardı kirgiziw menen támiyinlenedi, mısalı, analogli hám cifrlı atap kórsetiw, qolda hám aralıqtan turıp basqarıw, ásbaplar járdeminde hám displeyde baqlaw hám taǵı basqa.
Struktur rezervlew basqarıwdıń eń zárúrli wazıypaların orınlawda qurılmalardı parallel ornatıwdı názerde tutadı. Struktur rezerviniń tómendegi túrleri parq etiledi: jumısshı qurılmalar toqtaǵanda rezerv qurılmalardı avtomatikalıq jalǵaw («issiq» rezervlew) aldınan montaj qiglingan rezerv qurulmani kommutasion baylanıslardıń ózgeriwi esabına jalǵaw («sovuq» rezervlew); buzılǵan qurılmanı sheship alıw jáne onı rezerv degi menen almastırıw.
Texnikalıq xizmet kórsetiwdi hám remontlawdı shólkemlestiriw, bir tárepden, qurılmalardıń isenimliligi to'rg'isidagi maǵlıwmatlardı, júz beriwi múmkin bolǵan toqtap qalıwlardı aldınan aytıw maqsetinde toplaw hám analiz qılıw, ekinshi tárepden bolsa - optimal udayı tákirarlanatuǵınlıqtı hám avtomatikalıq hám qadaǵalaw ólshew ásbapları (NO'A) remontlaw jumısları kólemin islep shıǵıw hám támiyinlewdi názerde tutadı.
Isenimlilik tuwrısındaǵı maǵlıwmatlardı toplaw (NO'A) sexlarındaǵı ásbapsozlar hám remontlaw xızmeti xızmetkerlern moynına júkleniwi múmkin. Bul maqsette toqtap qalıwlardı esapqa alıw jurnalına buzılıw waqtı, jayı hám sebebi, onı jónge salıw qılıw usılı hám de buǵan ketetuǵın miynet ǵárejetleri usılı jazıp qóyıladı. Hár bir qurılma ushın dápter tutıladı ; oǵan toqtap qalıwlar haqqındaǵı maǵlıwmatlardan tısqarı qurılmanıń pasport xarakteristikası (shıǵarılǵan jılı, tayarlawshı zavod, jumısqa túsirilgen sáne) hám profilaktikalıq kórikler nátiyjeleri hám remontlawlar nátiyjeleri jazıladı.
Avtomatlashtirishni basqarıw sistemalarına texnikalıq xizmet kórsetiw remontlawlar arasındaǵı dáwirde isenimlilik kórsetkishlerin kerekli dárejede tutıp turıwdıń tiykarǵı usılı esaplanadı. Ol ayırım qurılmalar hám baylanısıw kanallarınıń metrologik xarakteristikaların hám de jumıs qábiletin test signalları boyınsha tekseriwdi; qurılmalardı tazalawdı ; qurılmalardıń ayırım elementlerin sazlaw hám almastırıwdı ; elektr hám trubali ótkizgish ajraluvchi birikpeleri, kontaktlari hám bekkemlagichlarining islew qábileti hám isenimliligin tekseriwdi názerde tutadı.
Texnikalıq xizmet kórsetiw dáwirinde ótkeriletuǵın remontlaw jumısları ámeldegi remontlaw dep ataladı, olar avtomatlastırıw qurallarınıń jumıs qábiletin támiyinlew yamasa qayta tiklew ushın atqarıladı hám de sistemasınıń ayırım bólimlerin almastırıwdan hám (yamasa ) qayta tiklewden ibarat. Isenimlilik kórsetkishlerin tolıq qayta tiklew ushın sistemasınıń barlıq bólimlerin kontrol remontlap, keyin tekseriw zárúr.
|
| |
