|
Mobil telefonlardıń baslanıw tariyxı
|
| bet | 2/8 | | Sana | 21.11.2023 | | Hajmi | 25,31 Kb. | | #102723 |
Bog'liq 1-ЛекцияMobil telefonlardıń baslanıw tariyxı
1973 jıl aprel ayında, sol aynıń 3-kúninde Motorola kompaniyasınan Martin Kuper Bell Laboratoriyasınan doktor Joel Engelga birinshi uyali telefon arqalı qońıraw etdi.
Bir neshe on jıl ishinde ilimpazlar bul apparatlar ushın operatsion sistemalar hám mobil qosımshalardı aktiv túrde islep shıǵıwdı. IBM Simonning ilimiy-izertlew bólimi 1993 jılda smartfonlar ushın birinshi mobil qosımshanı usınıs etdi.
Noutbuk kompyuterleri yamasa PDA'lar PSION tárepinen islep shıǵılǵan birinshi EPOC operatsion sistemasına iye edi. 90 -jıllardıń baslarında bazarǵa shıǵarılǵan, bul birinshi belgili programma edi. 16 -bitli EPOC sisteması kúndelikler hám maǵlıwmatlar bazaları, elektron kesteler hám tekst protsessorlarini jumısqa túsiriwi múmkin edi.
Biraq keleshektegi modeller 32-bitli OTni jumısqa túsiriwge ılayıq edi hám 2 MB RAM menen birlestirilgen bolıp, paydalanıwshılarǵa ózleriniń programmalıq paketleri arqalı qosımsha qosımshalar qosıw imkaniyatın berdi. Bul aldınǵa taslanǵan zárúrli qádem edi.
Keyin Palm OS dıń pútkil dáwiri keldi.
Palm Inc tárepinen islep shıǵılǵan. 1996 jılda bul sistemalar birinshi náwbette jeke cifrlı járdemshilerge arnalǵan hám Garnet OS retinde belgili. Bul jerde sizde sensorlı ekranlı GUI, tiykarǵı qosımshalardıń bekkem kompleksi, úshinshi tárep C/C++ qosımshaları hám basqalar bar.
Keyinirek Wireless Application Protocol (WAP) brauzerleri usınıldı.
Sımsız apparatlar ushın belgilew tili
WAP Forumı tárepinen islep shıǵılǵan sımsız belgilew tili XML-ga baylanıslı bolǵan hám WAP protokollarında isleytuǵın sistemalar ushın arnawlı islep shıǵılǵan.
Ol ápiwayı hám 90 -jıllardaǵı mobil tarmaqlardıń tómen ótkezgishliginde islewge ılayıq, HTMLning ámeldegi sheklewlerin jeńip ótiwge ılayıq edi, bul júdá esaplawdı talap etetuǵın gipertekst belgilew tili.
Keyin Java ME, J2 ME yamasa JME payda boldı - ol birinshi ret JSR 68 retinde usınıldı. Keyinirek ol jekelestirilgen Java menen almastırildi hám kópshiliktiń ardaqlısına aylandı. Nege bul programmalastırıw tili ele da bar ekenligi ájep emes. Mobil apparatlarda paydalanıw ushın oǵan hár qıylı ózgerisler hám sırtqı kórinisler berildi.
Bunnan tısqarı, CLDC 160 KB den 512 KB ge shekem bolǵan yadqa iye apparatlarda islewi múmkin hám virtual mashinalarda islewi múmkin bolǵan Java kitapxanaları menen birge keledi.
Symbian operatsion sisteması keyingi qádem edi. Ericsson, Motorola, Nokia hám PSION ortasındaǵı qospa kárxana Symbian Ltd tárepinen islep shıǵılǵan bul PSION kompaniyasınıń EPOC OS dıń rawajlanıwlastırılgan versiyası edi.
2008 jılǵa shekem bul qızıqlı kárxana dúnya boylap 250 millionǵa jaqın apparatlardı qollap-quwatlawǵa ılayıq bolǵan balshıq jerde keń tarqalǵan operatsion sistemaǵa iye edi.
Nokia Symbian-ni improvizatsiya qılıwdı dawam ettirdi hám S60 dep atalǵan bul programmalıq platforma túrli Nokia, Samsung hám LG telefonlarında ámelge asırıldı.
Keyinirek, búgingi kúnde biz paydalanatuǵın zamanagóy smartfonlar sezilerli dárejede rawajlanıp, adamlar ómirin jáne de jaǵımlı hám ańsatlashtirdi.
Ózgerisler, ásirese, qosımshalardıń paydalanıw múmkinshiligi hám qolaylıgiga tásir kórsetdi, oylap kóriń, átirapımızdaǵı millionlap qosımshalarsız turmıs qanday bolar edi, atap aytqanda, social tarmaqlar, bank, den sawlıqtı saqlaw hám fitnes, oyınlar, sayaxat hám sharshaw, satıp alınǵan zatlar, jańalıqlar hám basqalar.
Búgingi kúnde hár ay 20 000 ge jaqın qosımshalardı qosatuǵın oyın dúkanları bar. Sizdińshe, bul ájayıp nomer emespe?
iPhone qosımshaların júklep alıwlar sanı keminde 30 milliardtı, Android qosımshaların júklep alıwlar bolsa 15 milliardtı quraydı.
Endi biz turmıstı mobil qosımshalar evolyutsiyasınıń bul miywelerisiz oyda sawlelendiriw de ete almaymız. Awa, turmıs smartfonlardan talay aldın bar edi!
Mobil operatsion sistema túsinikleri.
Mobil operatsion sistema (mobil OS) smartfonlar, planshetler, PDA yamasa basqa mobil apparatlar ushın operatsion sistema bolıp tabıladı. Noutbuklarni mobil apparatlar dep klassifikaciyalaw múmkin bolsa -de, olarda keń tarqalǵan operatsion sistemalar mobil esaplanbaydı, sebebi olar daslep dástúriy túrde arnawlı " mobil" funktsiyalarǵa mútáj bolmaǵan úlken statsionar jumıs stoli kompyuterleri ushın islep shıǵılǵan. Bul parq ekewiniń gibridi bolǵan birpara jańa operatsion sistemalarda xiralashgan.
Mobil operatsion sistemalar jeke kompyuter OT funksiyaların mobil hám qol apparatları funksiyaları menen birlestiradi: sensorlı ekran, uyalı baylanıs, Bluetooth, Wi-Fi, GPS-navigatsiya, kamera, videokamera, sóylewdi anıqlaw, dawıs jazıw, muzıka pleer, NFC hám infraqızıl aralıqtan basqarıw..baqlaw.
Portativ mobil baylanıs apparatları (mısalı, smartfonlar ) eki operatsion sistemanı óz ishine aladı. Tiykarǵı paydalanıwshı interfeysi programmalıq platformasi radio úskenesine xızmet kórsetetuǵın ekinshi, tómen dárejedegi, jeke real waqıtta operatsion sistema menen toldırıladı. Izertlewler sonı kórsetdiki, bunday tómen dárejedegi operatsion sistemalar mobil apparattı basqarıwı múmkin bolǵan zıyanlı tayansh stanciyalarǵa salıstırǵanda zaif bolıp tabıladı.
Zamanagóy mobil telefonlar qońıraw qılıw ushın apparatlardan kóre kóbirek. Olar óz wazıypalarında jeke kompyuterge kóbirek uqsas bolıp tabıladı, bunday apparatlarda " sanalı" (anglichan tilinen - " sanalı") prefiksi bar ekenligi biykarǵa emes. Operatsion sistema (OT) smartfonlarǵa kóbirek programmalardan paydalanıw múmkinshiligin beredi. Ózińiz ushın eń uyqas apparattı tańlaw ushın siz qaysı platformaga tiykarlanǵanlıǵın esapqa alıwıńız kerek.
|
| |
