16
«YoKI» elementi mantiqiy funksiya sifatida Z=X+Y hamda Z=XvY
ko’rinishlarda tasvirlanadi.
Sxematik belgilanishi
Ishlash prinsipi
Chinlik jadvali
X
Y
Z
0
0
0
0
1
1
1
0
1
1
1
1
“
YOKI” amallarini bajarish uchun esa diod va tranzistorlar
ishtirokida turli
shakldagi mantiqiy sxemalar tuzish kerak bo‘ladi.
“YOKI” sxemasi chiqish
nuqtasida Z = X
1
V X
2
signalini ta’minlab beradi. X
1
va X
2
ning birortasiga +U
pit
musbat
kuchlanish berilganda VT
1
yoki VT
2
lardan
biri ochiladi va chiqish
yo‘nalishiga qarab musbat ishorali kuchlanishni o‘tkaza
boshlaydi, shuning uchun Z =
1. X
1
va X
2
kirish nuqtalarida musbat kuchlanish bo‘lmaganda VT
1
yoki VT
2
tranzistorlar yopiq holatda bo‘ladi va chiqish nuqtalariga
musbat kuchlanish etib
bormaydi va Z ning qiymati 0 ga teng bo‘ladi, Z = 0 .
Raqamli qurilmalarni yaratishda bir nechta kirish nuqtalariga ega bo‘lgan
“VA”, “YOKI” mantiqiy elementlaridan, yoki bir vaqtda turli xil mantiqiy amallarni
bajaradigan “YOKI - EMAS”, “VA - EMAS”, triggerlar va boshqalardan ko‘p
foydalaniladi. Ular asosida 2.1- jadvalda berilgan har xil mantiqiy elementlarni tuzish
mumkin.
