5
LABORATORIYA MASHG’ULOTLAR
1-LABORATORIYA ISHI
Mavzu: Electronics Workbench amaliy dasturiy paketini o‘rganish
Ishdan
maqsad:
Kombinatsion
mantiqiy
sxemalarda
loyihalashtirish
Electronics Workbench amaliy dasturiy paketi bilan ishlash ko’nikmasini hosil
qilash.
Raqamli qurilmalarni loyihalashtirishda mantiqiy elementlarning o‘rni juda
muhim. Ular boshqaruv tizimini ma’lum ketma-ketlikdagi
oddiy mantiqiy amallar
(operatsiyalar) ko‘rinishida ifodalash mumkin. Mantiqiy amallarni bajarish uchun
mo‘ljallangan elementlarga mantiqiy elementlar deyiladi.
Mantiqiy amallarni bajarishga mo‘ljallangan mantiqiy
elementlar turli xildagi
elektr sxemalarida har xil texnik vositalar: rele-kontaktli elektrik elementlar,
kontaktsiz elementlar asboblar va boshqalar ishtirokida tuziladi.
Mantiqiy elementlar boshqaruv ob’ektining holatini
unga kelayotgan signallar
ko‘rinishiga qarab, berilgan mantiqiy shartlar asosida diskret (saqlab) o‘zgartira
oladigan moslamalar hisoblanadi. Sistema funksiyasini belgilab beradigan bunday
shartlar mantiqiy boshqaruv algoritmi deyiladi. Mantiqiy elementlardan foydalanilgan
har qanday holatda ob’ektning holati uning ijrochi organlarini ulash eki o‘chirish yo‘li
bilan diskret o‘zgaradi. Ya’ni har qanday mantiqiy element aniq bir mantiqiy amalni
bajarish barobarida faqatgina ikkita holatda bo‘lishi mumkin: “nol” - agarda ob’ekt
tarmoqqa ulanmagan bo‘lsa (signal yo‘q), “bir”- agar ob’ekt tarmoqqa ulangan bo‘lsa
(signal bor).
Raqamli texnikada ikkita holatga ega bo’lgan, nol va bir yoki “rost” va
“yolg’on” so’zlari bilan ifodalanadigan sxemalar qo’llaniladi.
Biror sonlarni qayta
ishlash yoki eslab qolish talab qilinsa, ular bir va nollarning ma'lum kombinasiyasi
ko’rinishida ifodalanadi. U holda raqamli qurilmalar ishini ta'riflash
uchun
maxsus matematik apparat lozim bo’ladi. Bunday matematik apparat Bul algebrasi
yoki Bul – mantiqi deb ataladi.
Elektroniks WorkBench ilovasi dasturi
elektr va mantiqiy element
zanjirlarning imitatsiyasini ifodalaydi.
6
Foydalanuvchining interfeysi menyu tizimi,
vositalar paneli va ish
hududidan iboratdir.
Menyu tizimi Quyidagi komponentlaridan iborat: faylar bilan ishlash
menyusi (File), tahrir menyusi (Edit), zanjirlar bilan ishlash menyusi (Circut),
sxemalar analizi menyusi (Analysis), oynalar bilan ishlash menyusi (Window),
ma’lumot fayli bilan ishlash menyusi ( Help).
Vositalar paneli «tez tugmachalar» dan: sxemani yoqish yoki o’chirish
tugmalari, radioelektron analog va raqamli qismlarining yig’masi,
indikatorlari,
boshqaruv moslamalaridan iborat.
