Kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

3D-printerlarga kichik biznes katta qiziqish bildirayotgani diqqatga sazovor. Deylik, 
mazkur qurilma yordamida har qanday uch hajmli suratlarni aynan o‗zidek 
ko‗paytirish mumkin. Mashhur futbolchilar, kino yulduzlari, multfilmlar 
qahramonlarining shaklini yasash orqali marketing loyihalarini ro‗yobga chiqarish 
imkoniyati bor. Qurilma yordamida esdalik uchun o‗zi, yaqinlarining qiyofalarini 
shakllantirsa bo‗ladi. Ushbu texnologiyaga, ayniqsa, original va noyob taqinchoqlar 
hamda aksessuar ishlab chiqaruvchilar katta qiziqish bilan qarayapti. Qayd etish 
kerakki, eng so‗nggi rusumdagi 3D-printerlar ―siyoh‖ sifatida nafaqat plastik 
materialni, ayni paytda oltin, kumush va platinalarni ham ishlata oladi. Buyurtmachi 
esa taqinchoqning shakli va usulini tabiga qarab tanlashi mumkin. 
Bugun 3D-printerlarni qo‗llash sohasi hamda ko‗lami tobora kengayib bormoqda. 
Bunda zamondan ortda qolib ketmaslik lozim. 
Mamlakatimizda Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari 
universitetining professor-o‗qituvchilari va iqtidorli talabalari tomonidan 3D-printerlar 
yordamida qator loyihalar amalga oshirilayotganini alohida ta‘kidlash o‗rinli. 
Multimedia texnologiyalari kafedrasi assistenti Jonibek Tojiyev 3D-printer or-qali 
odamdek harakatlana oladigan maxsus robot yaratgan. ―Aql gimnastikasi‖ bo‗lmish 
shaxmat o‗ynay oladigan robot, qo‗l protezi ham ana shunday izlanishlar samarasidir. 
Bularning barchasi ishlab chiqarish hamda tibbiyotning turli jabhalarida keng 

qo‗llanilishi mumkin. Masalan, ―shaxmatchi robot‖ kimyoviy reaksiyalar va fizikaviy 
jarayonlarni boshqarishga mo‗ljallangan. Chunki u mantiqiy fikrlay oladi, vaziyatni 
baholash hamda tahlil qilishga qodir.
Yoki odamdek yuradigan robotni olaylik. ―Servo‖ motoridan foydalanilgani tufayli u 
bemalol harakatlanib, yo‗ldagi to‗siqlarni aniqlaydi va ularni hatlab o‗ta oladi. 
Qolaversa, bu robot hatto to‗p o‗ynashi ham mumkin. Qurilma dasturlashtirilgan 
topshiriq hamda harakatlarni bajaradi, odam kirishi qiyin bo‗lgan yoki aholi 
salomatligiga xavf solishi mumkin bo‗lgan vazifalarni bajarishda qatnashish 
xususiyatiga ega. Kimyo sanoati korxonalarida yoxud favqulodda holatlar oqibatlarini 
bartaraf etishda ham uning xizmatidan foydalanish mumkin. 
—
Talabalar, universitet xodimlari hozircha ikkita 3D-printerdan faol 
foydalanishmoqda, — deydi Jonibek. — Hamkasblarimiz ushbu sohaga shu 
darajada sho‗ng‗ib ketishganki, har kuni turli innovatsion ishlanmalar ustida 
bosh qotirishadi, mazkur qurilmaning imkoniyatlarini turli sharoitlarda sinab 
ko‗rishmoqda. Biz 3D-printerlardan modellashtirish uchun foydalanamiz. 
Bunday qurilmalar bir qator oliy ta‘lim muassasalaridagina ishlatiladi, xolos. 
Vaholanki, dunyoning turli mamlakatlarida ulardan keng foydalanilayapti. Biz 
hozircha tibbiyot sohasida, aniqroq aytadigan bo‗lsak, zamonaviy protezlar 
tayyorlashda 3D-printerlardan foydalanishga ko‗proq urg‗u berayapmiz. 
Kelajakda istiqbolli yo‗nalishlarda ham ushbu qurilmani jadal qo‗llash 
choralarini ko‗ramiz. 

Haqiqatan ham, respublikamizda 3D-printerlar ayrim oliy ta‘lim muassasalaridagina 
mavjud bo‗lib, ular tor doirada ishlatilayapti. Ammo mutaxassislarning fikricha, 3D-
modellashtirish bo‗yicha kadrlar tayyorlash haqida bugundan bosh qotirish lozim. 
Zero, ushbu sohada dunyo miqyosida talab tobora o‗sib borayapti. Tabiiyki, yaqin 
istiqbolda yurtimizda ham unga ehtiyoj yuksaladi. Binobarin, innovatsion ishlanmalar 
va ilg‗or texnologiyalarni yaratish hamda hayotimizning barcha jabhasiga joriy qilish 
davlatimiz siyosati darajasiga ko‗tarilganligi ham bejiz emas. 

Download 1,17 Mb.