|
«kompyuter injiniring» fakulteti «axborot texnologiyalari» kafedrasi Omaddiyor Umarov ning
|
| bet | 7/11 | | Sana | 21.12.2023 | | Hajmi | 47,5 Kb. | | #126303 |
Bog'liq Omaddiyor Umarov Ilmiy Tadqiqot Metodologiyasi psixologiya va sport psixologiyasi, Benzin, arxitektura-tarixi kutubxonachi.uz.pdf, Savollar-10mavzu, rm8774Ma’lumot va uslublar
1.Qanday materiallardan foydalaniladi?
|
2.Izlanishning asosiy mavzusi nima haqida?
|
3.Tadqiqot qanday ko`rinishga ega?
|
4.Qanday tartib-qoidalarga amal qildinadi?
|
Kerakli ma’lumotlarni to`plash bosqichini muvaffaqiyatli amalga oshirgandan so`ng, g`oyalarni ilmiy rahbar, hamkasblar yoki shu sohani yaxshi bilgan mutaxassislar bilan muhokama qilish mumkin. Ko`pgina universitetlarda bitiruvchi talabalar uchun yozuvchilik, ya’ni tadqiqot ishini tamomlab olishga xizmat qiluvchi maxsus markazlar tashkil etilib, g`oyalarni muhokama qilish, o`zaro hamkorlikda faoliyat olib borish yo`lga qo`yilgan. Dastlabki bosqichda o`zaro fikr almashish vaqtni tejashga yordam beradi. Chunki mavjud xato va kamchiliklar atrofdagilarga ko`proq, seziladi, eng zarur tavsiyalar ham ulardan chiqishi mumkin. Bu tadqiqot ishini to`g`ri yo`naltira olish va keraksiz narsalarga chalg`ib ketmaslikning oldini oladi.
Ishning qoralama nusxasini tayyorlash
Yetarlicha fikr-mulohaza, ma’lumotlarga ega bo`linganidan keyin tadqiqot ishining qoralama nusxasini tayyorlashga kirishish mumkin. Qoralama nusxani yozib bo`lishi hamono yakunlanilmaydi. Mos so`z yoki jumla, yaxshi iborani qo`llash, gaplardagi ma’no g`alizligining oldini olish uchun ko’rib chiqish kerak bo’ladi.
Ko`pchilik talabalar izlanuvchilikda malakasi etishmasligidan shikoyat qiladi. Psixologlarning aytishicha, bo`sh joyga qarab xayol surib o`tirish tushkunlikni keltirib chiqarar ekan. Yosh olim ishini boshlar ekan, uning oldida, avvalo, ma’lumotlar, laboratoriya hujjatlari yoki o`zidan oldin amalga oshirilgan izlanishlar natijalari, tadqiqotning qoralama nusxasi, shaxsiy qarashlari yozilgan qaydlar tayyor turishi kerak. Barchasini o`rganib chiqqandan keyin tadqiqot ishining aslini yozishni boshlasa ham bo`ladi.
Tadqiqotda ish materiallari va metodlari birinchi bo`limda keltirilgani ma’qul. Mavjud ma’lumotlardan tushunarsizlari chiqarib tashlanadi. Sababi, mazkur bo`limda tushuntirish ishlariga alohida ahamiyat qaratiladi. Bo`lim yakunini yozayotganda esa ishni baholash maqsadida boshqa tadqiqotchilarning fikrlarini keltirib o`tish mumkin. Eng muhimi-chalg`imaslik! Bir bo`limdan boshqasiga o`tish jarayonida tadqiqot maqsadi noaniq bo`lib qolishi, kutilgan natija bermasligi mumkin.
Ma’lumotlarni to`liq, tushunarli, hech kimda savol uyg`otmaydigan tarzda keltirib o`tish maqsadga muvofiq. Agar keltirilayotgan fikr hammaga ma’lum yoki yaqinda bu borada maqola e’lon qilingan bo`lsa, bu haqda adabiyotlar ro`yxati orqali iqtibos berib o`tishning o`zi yetarli. Lekin yangi fikrni o`rtaga tashlash kerak bo’lsa, uni ipidan ignasigacha, hatto ko`pgina qo`shimcha ma’lumotlar keltirilgan holda izohlash kerak bo’ladi.
Shuningdek, ma’lumotlarni izchil keltirish uchun gapning kesimiga e’tibor qaratish lozim. Ya’ni, bu erda kesimning aniq yoki majhul nisbatda ekanligi borasida so`z yuritilmoqda. Agar tadqiqot haqida ma’lumot bermoqchi bo`lib, gap “biz” olmoshi bilan boshlanilsa, bu ko`pgchilik uchun g`alizroq tuyuladi. Agar fe’lni aniq nisbatda berish lozim bo`lsa, yuqoridagi olmoshni imkon qadar kamroq qo`llagan maqsadga muvofiq.
Tadqiqot ishini yozishda eng muhim jihatlardan yana biri, mavzuni to`g`ri tanlash va to`laligicha ochib berish. Ishda keraksiz va bo`yoqdor so`zlar, ma’no yaxlitligiga soya soluvchi fikrni ishlatmagan ma’qul.
|
| |
