1.
Kompyuter tarmoqlari arxitekturasi haqida qisqacha maʼlumot.Komputer tarmoqlari arxitekturasi, bir kompyuter tizimining yaratilish, ishlash va qurilish prinsiplari to'plamini tushunishga yordam beruvchi bir konseptdir. Bu arxitektura, kompyuterda to'plangan ma'lumotni, bajariladigan amallarni va ularning natijalarini tashkil etishni ta'minlaydi.
Kompyuter tarmoqlari arxitekturasi, boshqa bir nechta subyektga ajratiladi, ammo asosiy ravishda ikkiga: amaliy va masofaviy. Amaliy arxitektura, kompyuter tizimining bajariladigan amallarini tushunishga yordam beradi. Masofaviy arxitektura esa, kompyuter tizimining fizikaviy qurilishini va uni tashkil etishni ta'minlaydi.
Kompyuter tarmoqlari arxitekturasi, kompyuterda qo'llaniladigan turli xil protsessorga va yo'l tizimlari qurilmalari turlariga bo'linadi. Bunday tizimlar masofaviy protokollari, tarmoqni boshqarishda ishlatiladigan dasturlar va qurilmalar turlari, ma'lumotlar saqlash uchun qo'llaniladigan xotira va tuzatish vositalari kabi kompyuter tizimining bir nechta modullaridan iborat bo'lishi mumkin.
Kompyuter tarmoqlari arxitekturasi, qisqa va uzun muddatli xotirani qanday ishlatish, protokollar va tarmoqlarni boshqarishning qanday usullari mavjudligi, tarmoqni xavfsizligi va boshqa amaliy muammolarga yechim topishda yordam beradi. Bunday arxitektura tizimida, ma'lumotlar tashish, qabul qilish va o'zgartirish jarayonlari, bajariladigan amallar va boshqa jarayonlarni bajarishni ta'minlaydi.
2.
Zaifliklar va hujumlar.Tarmoq xavfsizligi, bugungi kunda ko'payayotgan internet foydalanishining o'sishi bilan birga, o'z xavfsizlik xavf-xatarlarini oshirgan muhim muammolardan biridir. Bu o'sish, kompyuter xakerlari va boshqa yomon niyatli ishtirokchilarning tarmoqlarga qarshi saldirmalarini keltirib chiqaradi.
Zaifliklar, tarmoq xavfsizligidagi ko'p o'rnatilgan nuqsonlarini ifodalaydi. Bu nuqsonlar, kompyuter xakerlari tomonidan tarmoqlarga kirish va ma'lumotlarni olib tashlash uchun ishlatiladigan ochiq ko'rsatkichlar bo'lishi mumkin. Bu zaif nuqsonlar, dastur yoki ijro qurilmalari yoki asbob-uskunalarida paydo bo'lishi mumkin.
Hujumlar, tarmoqqa qarshi saldirmalarini ifodalaydi. Bu turlar saldirmalar, kompyuter xakerlari tomonidan tarmoqlarga kirish orqali ma'lumotlarni olib tashlash, xizmatlarni to'xtatish yoki zarar yetkazish imkonini beradi. Hujumlar odatda, tarmoqqa kirish uchun yomon niyatli dasturlar yoki to'g'ridan-to'g'ri hujumlar yordamida bajariladi.
Tarmoq xavfsizligini ta'minlash uchun, tarmoqlarni va tizimlarni yangilab qolish, kuchli parollarni ishlatish, ishonchli antivirüs dasturidan foydalanish, xavfsizlik dasturlarini faollashtirish, ikki faktorli kimlik tekshirishidan foydalanish va noaniq elektron pochtaga bosingizni bosmagan holda qolish, kabi ko'plab qadamlar olib borilishi mumkin. Qo'shimcha ravishda, tarmoq ma'murlarining va foydalanuvchilarining tarmoq xavfsizligi haqida ta'lim olishlari ham muhimdir.
3. Tarmoq protokoli nima.
Tarmoq protokoli, yoki "network protocol" - bu tarmoqda axborot almashishining yopiq protokollaridir. Protokol, tarmoqda aks etadigan qurilmalar orasida ma'lum xususiyatlarni almashishni ta'minlaydi.
Protokollar tarmoqda ma'lum xizmatlar ko'rsatish uchun o'rnatiladi. Bu xizmatlar odatda, ma'lum bir tarmoqda ma'lum bir qurilmani boshqarish, tarmoq xizmatlarini boshqarish, ma'lum axborotlarni almashish va yuborish, xavfsizlikni ta'minlash, tarmoqni monitoring qilish kabi bir necha vazifalarni o'z ichiga oladi.
Protokollar tarmoqda xabar almashish uchun mos keladigan formatlar va qoidalarga ega bo'lishi kerak, shuningdek, ular kompyuterlar orasida muomalaga kirish uchun xavfsizlik tahlillarini amalga oshirishlari va ko'p qurilmali tarmoqlar ko'rsatish xizmatlarini o'z ichiga oladilar.
Protokollar, masalan, TCP/IP, HTTP, FTP, SSH, DNS, SMTP, POP, IMAP va boshqalar kabi ommaviy tarmoq protokollarini o'z ichiga oladi.
|
