|
o’n oltili
ikkili-o’n oltili
|
bet | 108/154 | Sana | 08.01.2024 | Hajmi | 5,29 Mb. | | #131939 |
Bog'liq Majmuao’n oltili
|
ikkili-o’n oltili
|
o’n oltili
|
ikkili-o’n oltili
|
0
|
0000
|
8
|
1000
|
1
|
0001
|
9
|
1001
|
2
|
0010
|
A
|
1010
|
3
|
0011
|
B
|
1011
|
4
|
0100
|
C
|
1100
|
5
|
0101
|
D
|
1101
|
6
|
0110
|
E
|
1110
|
7
|
0111
|
F
|
1111
|
O’nli sanoq sistemasida berilgan xar qanday son avval o’n oltili sanoq sistemasiga o’tkaziladi. SHunday keyin natijaviy sondagi xar bir raqam yuqoridagi jadval asosida ikkili-o’n oltili sistemadagi raqamlar to’rtligi bilan almashtiriladi.
Misol-8. sonini ikkili-o’n oltili sanoq sistemasiga o’tkazing.
Echish. Dastlab sonini o’n oltili sanoq sistemasiga o’tkazamiz. . SHundan keyin sonidagi raqamlarni mos ravishda ikkili-o’n oltili sonlar jadvali yordamida almashtiramiz:
.
Demak, soni ikkili-o’n oltili sanoq sistemasida 0100 1101 0010 tarzida yozilar ekan.
TAKRORLASH UCHUN SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
Sanoq sistemasi nima?
5 lik sanoq sistemasidagi raqamlarni ayting.
Ikkili sanoq sistemasida asosiy arifmetik amallarning bajarilishini misollar orqali tushuntiring.
Nima uchun hisoblash mashinalarida ikkili-sakkizli va ikkili-o’n oltili sanoq sistemalaridan foydalaniladi?
Quyidagi misollarni bajaring:
a) 1000010011102®X10; d) 12410®X2;
b) 10510®X8; e) 6458®X10;
c) (0,54)10®X2; g) (405,5)8®X2;
6. O’nli sanoq sistemasida berilgan quyidagi sonlarni ikkili-sakkizli va ikkili-o’n oltili sanoq sistemasida ifodalang:
a) 1234 c) -156356
b) 4536,25 d) -23895,125
Foydalaniladigan adabiyotlar:
1. D.S. Malik. C++ Programming: From problem analysis to program design. Course Technology, 2011.
2. B. Straustrup. Язык программирование С++. Специальное издание.-M.: OOO «Бином-Пресс», 2006.
3. Madraximov SH.F., Gaynazarov S.M. C++ tilida Dasturlash asoslari// Toshkent, O’zbekiston Milliy Universiteti, 2009.
Misollar:
1. Har bir talaba to’g’ilgan yili va kunini qo’shib, hosil bo’lgan sonni 2 lik sanoq sistemasidan 16 lik sanoq sistemasigacha qanday ko’rinishda bo’lishini yozib chiqishi kerak. Misol uchun 2003-yil 16-avgustda to’gílgan bo’lsa(2003.08.16), 200316 sonini yuqorida ko’rsatilgan sanoq sistemalarida qanday holatda ko’rinishi yozish kerak.
(200316)10® X2= (110000111001111100)2
(200316)10® X3= (101011210010)3
…….
(200316)10® X16=(30E7C)16
|
| |